"Vượt mặt" Bridgewater khi "cược" lớn vào hàng hoá

Vào năm 2018, quỹ Citadel của tỷ phú Ken Griffin đã tuyển dụng một nhóm các nhà khoa học và nhà phân tích để dự báo chính xác thời tiết chính xác hơn cả các phòng khí tượng. Việc thuê một nhóm gồm 20 người như thế này vốn là điều bất thường với một quỹ phòng hộ lớn chủ yếu tập trung vào cổ phiếu, trái phiếu và tiền tệ.

Tuy nhiên, đây là một phần quan trọng trong nỗ lực thúc đẩy công ty trị giá 54 tỷ USD của Griffin trong mục tiêu xây dựng một quỹ giao dịch hàng hóa bao gồm cả trên thị trường hợp đồng tương lai và hàng hóa vật chất.

Theo nghiên cứu của LCH Investments, khoản đặt cược mạnh tay vào nguyên liệu thô đã giúp Citadel thu về khoản lãi kỷ lục 16 tỷ USD vào năm 2022. Theo đó, Citadel đã "vượt mặt" Bridgewater của tỷ phú Ray Dalio để trở thành quỹ phòng hộ thành công nhất mọi thời đại.

Khi thị trường khí đốt vốn trầm lắng sôi nổi trở lại sau thời kỳ hậu đại dịch và mâu thuẫn Nga - Ukraine xảy ra, Citadel đã nắm giữ được lợi thế lớn, thu về hàng tỷ USD lợi nhuận.

Pierre Andurand - nhà sáng lập của quỹ phòng hộ Andurand Capital và là một trong những trader hàng đầu thế giới, cho biết: "Citadel là quỹ rất mạnh về mảng khí đốt và năng lượng. Họ có rất nhiều giao dịch liên quan đến cung và cầu. Quỹ này thường có những khoản đặt cược lớn và nắm giữ trong nhiều tháng."

Ngay cả khi xét theo tiêu chuẩn của ngành quỹ phòng hộ, Citadel vẫn là một điều gì đó bí ẩn. Các nhà đầu tư cho biết từ lâu đã rất khó để có được thông tin chi tiết về các giao dịch của công ty này, những thông tin mà họ chia sẻ với nhà đầu tư cũng không tiết lộ nhiều chi tiết.

Việc thực hiện những giao dịch lớn trên thị trường hàng hóa đã giúp Citadel có lợi thế lớn hơn so với các đối thủ trong những năm gần đây. Nguồn tin thân cận cho biết, các quỹ lớn nhất của Citadel có thể phân bổ 1/4 hoặc nhiều hơn danh mục của họ là hàng hoá.

Jim Neumann - CIO của Sussex Partners, chuyên tư vấn cho khách hàng về các khoản đầu tư quỹ phòng hộ, cho hay: "Giao dịch hàng hóa và năng lượng của Citadel chắc chắn là một yếu tố quan trọng cho năm thành công rực rỡ của họ."

Trong khi đó, hầu hết các đối thủ của công ty này không đặt hàng hóa trong danh mục đầu tư với tỷ trọng tương tự, do lĩnh vực này thông thường có ít cơ hội hấp dẫn hơn so với cổ phiếu hoặc trái phiếu trong thời gian dài trước đại dịch. Nhiều quỹ nổi tiếng như Brevan Howard, Astenbeck Capital và Armajaro, thậm chí cũng đóng cửa các quỹ giao dịch hàng hóa vào thập kỷ trước, do giá biến động mạnh và chu kỳ sụt giảm kéo dài. Hầu hết các quỹ chỉ phân bổ tỷ trọng với hàng hóa ở mức 1% tài sản của họ, nếu có.

Còn Citadel bắt đầu bước chân vào lĩnh vực giao dịch hàng hóa vào năm 2002, công ty tuyển dụng một nhóm trader cũ của Enron. Theo Financial Times, tỷ trọng của hàng hóa trong danh mục của họ cao hơn nhiều so với 1 thập kỷ trước. Bởi vậy, khi giá hàng hóa bắt đầu leo thang, Citadel đã có lợi thế rất lớn. Nguồn tin thân cận cho biết, họ đã thu về hàng tỷ USD vào năm 2021 chỉ riêng từ việc đặt cược vào khí đốt và năng lượng.

Năm ngoái, khoản lãi thậm chí còn lớn hơn khi mâu thuẫn Nga - Ukraine nổ ra khiến thị trường lo ngại trước các lệnh trừng phạt và tình trạng thiếu năng lượng. Những biến động - khi giá năng lượng tăng đột biến vào tháng 3 và lên kỷ lục vào tháng 8, đã mang đến cho Citadel những cơ hội "làm giàu" lớn.

Nhóm giao dịch khí đốt ở châu Âu của Chris Foster, người nổi tiếng với những khoản đặt cược lớn, đã giúp quỹ này mang về hàng tỷ USD. Nguồn tin thân cận cũng tiết lộ thêm Citadel đã lãi 7-8 tỷ USD từ giao dịch hàng hóa vào năm ngoái.

Griffin và các cộng sự cấp cao của ông đã bị thu hút bởi quy mô của loại tài sản này, vì có mối tương quan thấp so với các thị trường khác và sự phức tạp. Đối với khí đốt, nguồn cung có thể theo dõi bằng cách lập bản đồ và phân tích bởi các nhóm nghiên cứu của ông. Trong khi đó, nhiều "trung tâm" khí đốt trên khắp nước Mỹ và những nơi khác có nhiều mức giá khác nhau để giao dịch.

Giàu nhờ dự báo thời tiết

Dự báo nhu cầu lại là việc khó hơn nhiều. Thời tiết là yếu tố ảnh hưởng nhiều đến việc sử dụng, thường là cao hơn vào mùa hè do nhiều người cần sử dụng điều hòa không khí và mùa đông lạnh khi các ngôi nhà cần được sưởi ấm

Đây chính là điểm mà Citadel được cho là có lợi thế trọng điểm. Các trader của họ được cung cấp thông tin bởi một nhóm chuyên gia dự báo thời tiết bằng các siêu máy tính và cả các chuyên gia trong lĩnh vực như dự đoán giông bão, lốc xoáy ở vùng nhiệt đới. Phần lớn các chuyên gia làm việc ở London, nơi có vị trí thuận lợi để tận dụng giá điện và khí đốt không ổn định ở châu Âu.

Hoạt động này được đẩy mạnh hơn vào những năm gần đây, khi Citadel cũng thuê những người không làm trong ngành học thuật. Trưởng phòng dự báo thời tiết Nicholas Klingaman - trước đây làm việc tại Trung tâm Khoa học Khí quyển Quốc gia của Anh, chuyên dự báo "theo mùa" đã được quỹ này nhắm đến. Những dự báo như vậy khó hơn nhiều so với dự báo ngắn hạn, thường là trong tối đa 2 tháng tới, và sẽ mang lại lợi nhuận cao nếu chính xác.

Mảng giao dịch hàng hóa vật chất của Citadel bao gồm nguyên liệu thô và được lãnh đạo bởi Jay Rubenstein, cựu trưởng bộ phận giao dịch hàng hóa của Morgan Stanley. Bộ phận này đã giao dịch khoảng 31 tỷ m3 khí đốt vào năm 2021 và hiện là nhà giao dịch khí đốt vật chất lớn nhất ở Mỹ.

Lợi nhuận từ giao dịch khí đốt và các loại hàng hóa khác đóng vai trò quan trọng trong tỷ suất sinh lời kỷ lục của Citadel vào năm ngoái là 38,2% và đưa tỷ suất hàng năm kể từ năm 1990 lên 19,7%. Khoảng 70% nhà đầu tư của Citadel là nhà đầu tư tổ chức, có cả các trường đại học và nhóm đầu tư hưu trí.

Một số đối thủ của Citadel cũng có tín hiệu tham gia vào lĩnh vực này. Balyasny năm ngoái đã thuê một chuyên gia thời tiết nhiệt đới và chuyên gia nghiên cứu tình trạng nóng lên của đại dương.

2022 cũng là năm thuận lợi với nhiều đối thủ của Citadel. Management, DE Shaw, Balyasny và Point72 đều ghi nhận tỷ suất sinh lời đạt 2 con số, dù nhiều quỹ đầu tư bị ảnh hưởng bởi đợt lao dốc của cổ phiếu công nghệ. Theo nghiên cứu của JPMorgan, các quỹ đa chiến lược năm ngoái đã ghi nhận mức lợi nhuận cao nhất kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2009.

Tuy nhiên, các chuyên gia trong ngành lại nhận định Citadel đã làm rất tốt không chỉ nhờ đa dạng hóa tài sản mà còn là quy mô đặt cược của họ. Các trader của công ty này lúc nào cũng được "hối thúc" để điều chỉnh các vị thế, thay vì chỉ "cầm tiền" đứng ngoài.

Griffin thì hiểu rõ giao dịch từ các nhân sự cấp quản lý của mình "từ trong ra ngoài". Ông sẽ cho phép họ phân bổ mức độ rủi ro nhiều đối với một vị thế khi thấy cơ hội thu lời đặc biệt hấp dẫn. Ngoài hàng hoá, Citadel cũng đặt cược nhiều trong mảng trái phiếu và vĩ mô, một lĩnh vực ghi nhận mức tăng tốt nhất kể từ khủng hoảng tài chính.

Quỹ đầu tư vĩ mô và trái phiếu của Citadel - giao dịch cả chênh lệch giá và có định hướng, có tỷ suất sinh lời 32,6%, cao hơn nhiều đối thủ sừng sỏ. Công ty này cũng ghi nhận 4 năm lãi kỷ lục liên tiếp đối với 5 lĩnh vực đầu tư, bao gồm hàng hoá, trái phiếu, cổ phiếu và chiến lược định lượng.

Các trader và nhà phân tích của Citadel chuẩn bị nhận những khoản thưởng "hậu hĩnh". Năm ngoái, Citadel đã thu về khoản phí 12 tỷ USD từ khách hàng. Các khoản thưởng ở Citadel - được công bố vào cuối tháng 1, lên tới hàng chục triệu USD cho một số trader. Thậm chí, số tiền này được kỳ vọng còn lớn hơn trong năm nay với một số nhóm được đề xuất thưởng hơn 100 triệu USD.

Tham khảo FT