Ngày 10-3, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đã nghe Bộ Xây dựng báo cáo về đề án đầu tư xây dựng ít nhất một triệu căn nhà ở xã hội.

Theo phó thủ tướng, việc thực hiện đề án sẽ không chỉ gói gọn ở con số một triệu căn nhà ở xã hội. Vì hiện nay còn hàng chục triệu người có nhu cầu về nhà ở. Mục tiêu dài hạn, tổng thể của đề án là phải nâng cao thứ hạng của Việt Nam trong bảo đảm quyền tiếp cận nhà ở của người dân.

Vì vậy, trong từng giai đoạn, cần đề ra mục tiêu cụ thể, như xây ký túc xá cho sinh viên, nhà ở xã hội cho công nhân khu công nghiệp, nhà ở nhóm người yếu thế… Từ đó, đưa ra các giải pháp, chính sách, phân bổ nguồn lực ưu tiên, phù hợp.

"Cần có kế hoạch, lộ trình bài bản để giải quyết nhu cầu tiếp cận nhà ở của mọi người dân như Hiến pháp đã quy định", ông Hà nêu vấn đề và yêu cầu nghiên cứu, đánh giá đầy đủ nhu cầu nhà ở của người dân.

Đặc biệt là công nhân, người lao động có thu nhập thấp, đối tượng yếu thế, phù hợp với thông lệ quốc tế. Vì vậy, cần tính đến mức thu nhập phổ biến của người lao động và khả năng có thể mua nhà ở xã hội.

"Nhà nước phải bảo đảm giá nhà ở phù hợp với thu nhập của người dân. Đây là vấn đề không chỉ liên quan đến Bộ Xây dựng, mà cả Bộ Tài nguyên và Môi trường, ngân hàng… Do vậy, các bộ, ngành cần nghiên cứu chính sách để công nhân, người lao động có việc làm, thu nhập ổn định được vay tiền để mua nhà, thuê nhà… với mức lãi suất thấp", ông Hà đề nghị.

Cùng với đó là việc tháo gỡ khó khăn về cơ chế, chính sách phát triển nhà ở xã hội. Trong đó, Nhà nước giữ vai trò dẫn dắt, tạo điều kiện thuận lợi, ưu đãi về hạ tầng, đất đai, tài chính… cho các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp tham gia xây dựng, "lấy đầu tư công về hạ tầng cơ bản để dẫn dắt, thu hút đầu tư".

Theo phó thủ tướng, trong quá trình triển khai đề án cần phân định rõ trách nhiệm của cơ quan trung ương và địa phương, khu vực tư nhân. Đồng thời, có tiêu chí xác định dự án sử dụng vốn đầu tư công, hợp tác công - tư và xã hội hóa.

Trong đó lưu ý, các dự án nhà ở xã hội cần được tính toán đồng bộ, dự báo chính xác để đưa vào quy hoạch đất đai, quy hoạch xây dựng và phát triển đô thị.

"Khi quy hoạch các khu công nghiệp phải đi kèm với quy hoạch, quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội cho công nhân để có thể hình thành khu đô thị mới với đầy đủ cơ sở hạ tầng. Doanh nghiệp thực hiện các dự án nhà ở xã hội có đủ năng lực, bảo đảm yêu cầu tiến độ, chất lượng. Chính sách thuê, mua nhà ở xã hội cần linh hoạt để công nhân gắn bó với doanh nghiệp", ông Hà nêu.

Cần 'bộ ba' cho nhà ở xã hội

Người dân đang hào hứng với cú chuyển hướng của thị trường bất động sản từ nhà ở thương mại cao cấp sang nhà ở xã hội. Tuy nhiên, "nền tảng" để phát triển nhà ở xã hội còn quá mỏng, muốn thành công phải có đủ "bộ ba" là vốn, quỹ đất và chính sách.