Tại Hội nghị sơ kết công tác phát triển nhà ở giai đoạn 2016-2020 và công bố chương trình phát triển nhà ở TP.HCM giai đoạn 2021-2030 sáng 10-3,

nhiều đại biểu cho biết làm nhà ở xã hội (NƠXH) hiện nay rất khó khăn, có thủ tục quy định rất vô lý.

Thủ tục NƠXH tắc trên, tắc dưới

Ông Huỳnh Thanh Khiết, Phó Giám đốc Sở Xây dựng, thừa nhận thủ tục làm NƠXH có những việc rất vô lý. Ví dụ có dự án NƠXH thì được miễn tiền sử dụng đất (SDĐ) nhưng vẫn phải thực hiện thủ tục tính tiền SDĐ theo quy định rồi sau đó mới làm thủ tục xin miễn tiền SDĐ này. “NƠXH vướng thủ tục đầu tư xây dựng, vướng thẩm định giá bán - thuê - mua, rồi xác nhận đối tượng mua NƠXH..., thủ tục luôn triển khai rất chậm và kéo dài” - ông Khiết nói.

Dự án nhà ở xã hội thuộc khu nhà ở tại phường Phú Hữu, TP Thủ Đức được khởi công từ tháng 9-2022 nhưng đến nay vẫn chưa thể triển khai thi công do còn chờ hoàn tất các thủ tục. Ảnh: KC

Phó giám đốc Sở Xây dựng TP cho biết thủ tục dự án thương mại bình thường đã kéo dài, NƠXH ngoài các thủ tục như nhà ở thương mại bình thường còn phải thêm các thủ tục khác nên rất chậm.

Góp ý tại hội nghị, ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP.HCM, phân tích: Một căn NƠXH rơi vào khoảng 700 triệu đến 1 tỉ đồng thì cũng khó khăn cho người thu nhập thấp. Ví dụ, 1 tỉ đồng/căn thì người vay phải có ít nhất 200 triệu đồng. Người có thu nhập thấp và người nghèo thì con số 200 triệu đồng vô cùng khó khăn.

Ông Lệnh cho rằng về giải pháp lâu dài, chúng ta nên có chính sách cho thuê NƠXH chứ không chỉ là phải mua và sở hữu NƠXH. Hiện nay chỉ có 310 người dân vay qua Ngân hàng Chính sách xã hội TP (từ năm 2018) để mua thì quá thấp dù chính sách là tốt.

Còn theo đại diện Sở TN&MT TP, TP cần chủ động tạo quỹ đất xây dựng NƠXH thông qua tổ chức phát triển quỹ đất, thêm nữa là cần hoàn thiện các cơ chế thực hiện quy định về nghĩa vụ NƠXH của chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại (quy định 20% quỹ đất NƠXH trong dự án nhà ở thương mại).

Theo Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường, thời gian tới sẽ phát triển NƠXH ở những nơi có diện tích lớn hơn, 10-20 ha.

Vướng từ khâu đầu tiên

“Hiện Sở KH&ĐT TP là đơn vị chủ trương đầu tư dự án, vừa rồi TP.HCM cũng ban hành quy trình làm NƠXH, quy trình cải tạo chung cư cũ nhưng khi làm thì ngay bước đầu tiên tại Sở KH&ĐT TP đã vướng” - ông Bùi Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM, nói.

Theo ông Bùi Xuân Cường, việc Sở KH&ĐT TP đang làm là đúng luật. Cụ thể như việc ngay khi đưa hồ sơ lên thì đầu tiên sở này phải hỏi về quy hoạch, nhiều khi quy hoạch 1/500 phù hợp nhưng 1/2000 lại không phù hợp. Hoặc như NƠXH có chỉ tiêu được tăng lên 1,5 lần nhưng có chỗ chưa đồng bộ cũng không được thông qua chủ trương đầu tư.

Phó chủ tịch UBND TP.HCM cho biết TP cũng đang tập trung làm quy hoạch, chuẩn bị ký hợp đồng tư vấn cho lập quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch chung (điều chỉnh quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060). Cái này không duyệt được thì lại vướng hàng loạt cái khác, kể cả chương trình nhà ở. “Sở Xây dựng TP cần công khai những nội dung của chương trình nhà ở đến năm 2030. Việc ban hành chương trình cũng là cơ sở pháp lý để triển khai, công khai cho rõ để phối hợp với UBND các quận, huyện, sở, ban ngành” - ông Bùi Xuân Cường chỉ đạo.

Theo ông Bùi Xuân Cường, thời gian tới sẽ phát triển NƠXH ở những nơi có diện tích lớn hơn, 10-20 ha. Diện tích làm NƠXH cần mở rộng không gian, cách thức tiếp cận NƠXH trong thời gian tới không nhỏ, lẻ mà thành từng cụm với hạ tầng giao thông, xã hội đồng bộ.•