Diễn biến phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án siêu lừa Hà Thành, ngày 13-3, cho thấy luật sự bảo vệ người gửi tiền tập trung thẩm vấn, làm rõ các sự việc đã diễn ra tại Ngân hàng Việt Á (VAB) - nơi xảy ra nhiều cuộc lừa đảo với số tiền bị chiếm đoạt lớn gấp nhiều lần hai ngân hàng Đại chúng (PVComBank), Quốc dân (NCB).
 |
Rất nhiều luật sư tham gia bào chữa hoặc bảo vệ quyền lợi các bên liên quan trong vụ án lừa đảo ngân hàng phức tạp này. |
Điều khó hiểu, theo cáo trạng, Nguyễn Thị Hà Thành là lao động tự do nhưng lại là khách hàng VIP của nhiều ngân hàng. Do thua lỗ, Thành đã tìm một số người đến ngân hàng gửi tiết kiệm đồng sở hữu với số tiền lớn, sau đó sử dụng các sổ tiết kiệm này để cầm cố vay tiền ngân hàng. Khi vay tiền, Thành và các đồng phạm đã ký giả người đồng sở hữu vào các giấy tờ trong hồ sơ vay vốn.
Tổng cộng, Thành đã chiếm đoạt 433 tỉ đồng của 3 ngân hàng NCB, VAB, PVComBank và một số cá nhân. Riêng VAB bị chiếm đoạt 273,9 tỉ đồng.
Sở dĩ, Thành có thể thực hiện trót lọt các vụ việc là nhờ sự tiếp tay của nhiều cán bộ ngân hàng. Trong số này, nhóm 17 bị cáo bị xét xử về tội "vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến ngân hàng" thì có tới 10 người là cựu nhân viên của VAB.
Cáo buộc cho rằng, các nhân viên của Phòng Giao dịch Đông Đô của VAB đã cố tình không thực hiện đúng quy trình cấp tín dụng, quy trình giải ngân khoản vay mà ngân hàng đã quy định dẫn đến thiệt hại nghiêm trọng nói trên.
Theo quy định nội bộ của VAB, với các khoản vay trên 20 tỷ đồng thì Phòng Giao dịch phải lập hồ sơ trình Trung tâm phê duyệt của Hội sở chính. Nếu trung tâm phê duyệt chấp thuận thì sẽ gửi thông báo về việc cấp tín dụng, trong đó có nêu một số điều kiện khi giải ngân như bổ sung giấy đề nghị vay vốn, phương án vay vốn, yêu cầu khách hàng vay phải trực tiếp ngân hàng ký hợp đồng có giám sát của camera…
Tại phiên tòa hôm nay, luật sư bảo vệ quyền lợi người gửi tiền tại VAB đã đề nghị đại diện ngân hàng này trả lời trước HĐXX là Hội sở có trách nhiệm thẩm định lại các khoản vay quá 20 tỉ đồng sau khi ra Thông báo cấp tín dụng hay không? Luật sư đại diện cho VAB đã thực hiện quyền im lặng, tránh trả lời câu hỏi có tính gợi ý về trách nhiệm của Hội sở.
Tiếp đó, luật sư cũng yêu cầu đại diện VAB cho biết vai trò, trách nhiệm Trung tâm phê duyệt và bộ phận kiểm soát tín dụng của ngân hàng đối với các khoản vay này? VAB từng có công văn gửi Cơ quan điều tra, NHNN để trưng cầu giám định các quy trình cầm cố sổ tiết kiệm, thì kết quả trả lời ra sao?
Đại diện VAB từ chối trả lời, cho rằng trưng cầu giám định NHNN là vấn đề trao đổi chuyên môn.
Trong số những người bị Hà Thành lợi dụng để dùng sổ tiết kiệm thế chấp vay VAB có một số đại gia như ông Trịnh Hùng Cường - liên quan trực tiếp là khoản tiền tiết kiệm 29 tỷ đồng, bà Triệu Thị Tuyết Trinh có 3 sổ, tổng 75 tỷ đồng, ông Đặng Nghĩa Toàn có một sổ 20 tỷ đồng. Đáng chú ý, ông Cường còn có ba sổ khác, cũng ở VAB tổng giá trị 95 tỷ đồng.
Những sổ tiết kiệm này, dù được sử dụng hay không được sử dụng như tài sản thế chấp để Hà Thành lừa đảo thì cho đến nay vẫn ở trạng thái bị VAB "giam" không cho khách hàng rút tiền.
Luật sư của các đại gia này hỏi đại diện VAB: Khách đã ký hợp đồng tiền gửi, tiền nộp theo đúng quy định, đã ký và nhận đầy đủ phiếu kiểm tiền, nay hết thời hạn gửi, tại sao ngân hàng không trả tiền?
Đại diện VAB trả lời: Ngân hàng không "tự ý" giữ lại. Nhưng vì thấy các sổ tiết kiệm này có dấu hiệu liên quan vụ án nghiêm trọng nên có trách nhiệm làm các nghiệp vụ, đúng thẩm quyền ngân hàng, đảm bảo công tác điều tra.
Tuy nhiên, dấu hiệu liên quan là gì, đủ căn cứ để từ chối khách hàng rút tiền không thì đại diện VAB không chia sẻ.
