Sáng 15-3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến vào một số vấn đề lớn của dự án Luật giá (sửa đổi).

Công khai, minh bạch về thực trạng nguồn lực, việc sử dụng quỹ

Liên quan quỹ bình ổn giá, theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường, thường trực ủy ban cho hay cần giữ quy định về quỹ trong luật nhằm tạo cơ sở pháp lý, bảo đảm tổ chức thực hiện với các trường hợp cần thiết phát sinh.

Ngoài ra, việc giữ quy định về thành lập quỹ như dự thảo luật nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý đối với quỹ bình ổn giá xăng dầu đang hoạt động.

Đối với quỹ bình ổn giá xăng dầu, theo ông Cường, nhiều ý kiến tán thành về sự cần thiết duy trì bởi quỹ này là một trong những công cụ điều tiết giá xăng dầu trong nước. Đây là biện pháp kinh tế, không phải can thiệp hành chính...

Thời gian qua cho thấy khi giá xăng dầu thế giới biến động, quỹ bình ổn đã phát huy vai trò “điều hòa”, góp phần giảm tần suất và mức điều chỉnh tăng giá bán xăng dầu, giảm biên độ biến động giá...

Song nhiều ý kiến đề nghị bổ sung quy định làm rõ tính chất hoạt động có thời hạn, Chính phủ chịu trách nhiệm công khai, hiệu quả, kịp thời trong quản lý, sử dụng quỹ.

Một số ý kiến đề nghị không tiếp tục duy trì quỹ bình ổn giá xăng dầu, bởi đây là quỹ tài chính do người tiêu dùng chi trả, song lại do doanh nghiệp quản lý và quyết định sử dụng nằm tại cơ quan điều hành, chưa có quy định về thời hạn hoạt động của quỹ...

Ông Cường nói tiếp thu ý kiến đa số đại biểu Quốc hội trong quản lý, điều hành quỹ bình ổn giá xăng dầu, Chính phủ cần đề cao tính công khai, minh bạch về thực trạng nguồn lực, việc sử dụng quỹ.

Nâng cao tính kịp thời, hiệu quả thực tế trong điều hành, nhất là khi biến động, đồng thời có lộ trình để sớm đưa giá xăng dầu của Việt Nam hoàn toàn vận hành theo quy luật thị trường.

Nên giữ quỹ bình ổn giá xăng dầu 

Nêu ý kiến về việc dự luật dành một điều quy định về quỹ bình ổn giá, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng nên nghiên cứu quy định các biện pháp bình ổn giá, chứ không chỉ là quỹ bình ổn giá ở điều này.

Lý do, các biện pháp bình ổn giá vừa phải theo quy luật thị trường, nhưng phải có định hướng quản lý của Nhà nước để hài hòa lợi ích của Nhà nước, doanh nghiêp và người dân. 

"Quỹ bình ổn chỉ là một giải pháp", ông Huệ nói và bày tỏ đồng ý để quỹ vì là một công cụ bình ổn. Còn việc làm sao để công khai, minh bạch, hài hòa lợi ích thì tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện cơ chế quản lý.

Đối với quỹ bình ổn giá xăng dầu, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết tại phiên giải trình về vấn đề xăng dầu do ủy ban tổ chức vừa qua, nhiều ý kiến cho rằng quỹ chưa đảm bảo đúng mục đích.

Ông Thanh dẫn chứng, qua theo dõi hoạt động của quỹ, ngày 21-6-2022 giá xăng dầu cao đỉnh điểm nhưng quỹ không có tác động giảm giá. Thường trực Ủy ban Kinh tế cũng có hai luồng ý kiến có nên giữ hay không và đây là vấn đề hết sức trăn trở.

Tuy nhiên, từ phát biểu của Chủ tịch Quốc hội, ông Thanh nói quan điểm cá nhân ông là nên giữ quỹ. Song nếu giữ phải khắc phục những khiếm khuyết, tồn tại của việc điều hành thời gian qua.

"Có lẽ cần phải có đánh giá riêng để xử lý các vấn đề quỹ bình ổn giá xăng dầu xem công khai, minh bạch ra sao để đảm bảo hoạt động đúng", ông Thanh nêu.

Giải trình về quỹ bình ổn giá xăng dầu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nói đây là công cụ quản lý nhà nước với giá xăng dầu. Hiện bộ đang đánh giá để làm thế nào quỹ hoạt động hiệu quả nhất và trong sửa đổi nghị định 95 cũng sẽ có quy định giúp quản lý chặt chẽ hơn.