Nguyên nhân, theo bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước), do các ngân hàng đẩy mạnh áp dụng các chuẩn mực quản trị rủi ro theo thông lệ quốc tế, không thể “hạ chuẩn” điều kiện cho vay mà đòi hỏi các DN phải minh bạch về tài chính, tài sản đảm bảo.

Hơn nữa, DNNVV là một trong 5 lĩnh vực ưu tiên, được cho vay với lãi suất 5-5,5% nên càng phải đáp ứng được điều kiện ngân hàng đưa ra.

Ngoài ra, các ngân hàng hạn chế về tiếp cận thông tin của DN. Các ngân hàng chủ yếu khai thác thông tin từ DN và qua Trung tâm thông tin tín dụng (CIC) là chính, chưa khai thác được tối đa thông tin từ các hiệp hội, ngành nghề, cơ quan thuế và hải quan.

Nhiều DNNVV phản ánh khó tiếp cận vốn (Ảnh minh hoạ)

Trong khi đó, các DNNVV hiện nay đều có năng lực tài chính, trình độ quản trị hạn chế, thiếu phương án kinh doanh khả thi, số liệu tài chính thiếu minh bạch, không có báo cáo tài chính được kiểm toán, báo cáo thuế có sự khác biệt so với báo cáo tài chính nội bộ, chứng từ kế toán cũng không đáp ứng chuẩn mực nên ngân hàng khó xem xét.

“Đến nay nhiều DN vẫn chưa đủ khả năng trả nợ hết các khoản nợ đã được cơ cấu lại và khoản nợ đến hạn dẫn đến chuyển nhóm nợ. Lượng hàng tồn kho của các DN lớn, thiếu đơn hàng xuất khẩu, bị khách hàng chiếm dụng vốn, công nợ cao… nên cũng là yếu tố khó tiếp cận vốn vay” – bà Hà Thu Giang nói.

Hiện có nhiều Quỹ bảo lãnh tín dụng cho DNNVV nhưng kết quả bảo lãnh còn khá thấp do các quỹ hoạt động không hiệu quả.

Theo đại diện Ngân hàng Nhà nước, ngành ngân hàng luôn sẵn sàng tiếp cận vốn cho DN tuy nhiên cần phải có sự phối hợp chặt chẽ từ các cơ quan, bộ ngành, hiệp hội DN. Các bộ ngành cần phải tháo gỡ khó khăn của các Quỹ bảo lãnh DNNVV hiện nay; trình Chính phủ cho phép Quỹ Phát triển DNNVV sớm triển khai hoạt động cho vay trực tiếp. Nên nâng cấp cổng thông tin quốc gia để hỗ trợ DN, tích hợp với cổng thông tin DNNVV của ASEAN và của ngành thuế, hải quan để tạo thành kho dữ liệu về DNNVV, giúp các ngân hàng giảm thời gian thu thập thông tin, thẩm định cho vay.

Nên tổ chức thêm nhiều chương trình kết nối ngân hàng – DN để cùng chính quyền địa phương tháo gỡ khó khăn của DN. Riêng các Hiệp hội ngành nghề cần nâng cao vai trò của mình để làm cầu nối cho DNNVV tiếp cận vốn, riêng các DN phải nâng cao năng lực quản trị điều hành, minh bạch tài chính, chuyển đổi sản xuất để các ngân hàng làm cơ sở thẩm định cho vay.

Thanh Hoa