Vụ án xảy ra đã hơn một năm nhưng Thượng tá Trần Đức Thân, Trưởng phòng Cảnh sát Hình sự, Công an tỉnh Nghệ An vẫn nhớ rõ từng chi tiết. "Đây là vụ án giết người rất khó khăn, phức tạp, cũng là vụ án điển hình về tổng hợp các biện pháp nghiệp vụ, nhất là chiến thuật đấu tranh về tâm lý tội phạm.
Bằng sự mềm dẻo, linh hoạt nhưng kiên quyết, các thành viên ban chuyên án từng bước đưa kẻ thủ ác ra ánh sáng, buộc hắn phải đền tội trước pháp luật", Thượng tá Thân nói.
Ngày 15/4/2022, một người chăn dê ở khu vực đồi núi hoang vắng thuộc bản Kèo Lực 3, xã Phà Đánh, huyện Kỳ Sơn (Nghệ An) phát hiện mùi hôi nồng nặc bốc lên. Rẽ rừng cây bụi, tiến sâu vào rừng, phát hiện một chiếc xe máy chỏng chơ, lần thêm một đoạn, người này suýt ngất xỉu khi thấy một thi thể đã phân hủy nặng...
Nạn nhân là nam giới, khoảng 50 tuổi. Tại hiện trường có phát hiện vỏ đạn, nghi ngờ đây là một vụ giết người, giấu xác có chủ đích, sự việc ngay lập tức được báo lên cơ quan chức năng.
Trước tính chất phức tạp của vụ án, Thiếu tướng Phạm Thế Tùng - Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An chỉ đạo thành lập Ban chuyên án, giao Đại tá Nguyễn Đức Hải - Phó Giám đốc làm trưởng ban, Thượng tá Trần Đức Thân làm phó ban chuyên án, đồng thời huy động lực lượng của Phòng Cảnh sát Hình sự, Phòng Kỹ thuật hình sự, Phòng Cảnh sát Cơ động và Công an huyện Kỳ Sơn tham gia.
Trung tá Thái Duy Hiếu, Phó đội trưởng Đội hướng dẫn và điều tra tội phạm về trật tự xã hội (Đội 5), Phòng Cảnh sát Hình sự, Công an tỉnh Nghệ An nhớ lại: "Khi nhận được tin báo, chúng tôi vượt hơn 250 cây số từ thành phố Vinh lên Kỳ Sơn. Từ đường lớn, phải tiếp tục di chuyển khoảng 3 cây số đường rừng mới đến được khu vực phát hiện thi thể.
Thời điểm này, thi thể đã phân hủy nặng, khuất trong lùm cây rậm, mùi hôi thối bốc lên nồng nặc, không thể nhận dạng được. Bước đầu xác định nạn nhân không phải là người địa phương, tử vong khoảng 7-10 ngày trước".
Cái chết của người đàn ông bí ẩn khiến người dân không khỏi hoang mang, lo lắng. Thông báo truy tìm tung tích nạn nhân nhanh chóng được phát ra. Ông H.M.P. (trú xã Hữu Kiệm, Kỳ Sơn) hay tin, liền cùng người thân tức tốc lên đường.
Căn cứ vào bộ quần áo và chiếc túi ở hiện trường, họ nhận ra thi thể đang phân hủy này là ông H.V.C., anh trai ông P. "Sáng sớm ngày 6/4, anh C. rời nhà, sau đó thì mất liên lạc. 9 ngày qua, gia đình tôi đi tìm khắp nơi, đến từng xã dò hỏi, báo cả chính quyền nhưng khi tìm được thì...", ông P. bỏ dở câu nói ở đó.
Theo cơ quan chức năng, ông H.V.C. là người có mối quan hệ xã hội phức tạp, nghi liên quan đến hoạt động ma túy. Địa điểm xảy ra vụ án là khu vực đồi núi hẻo lánh, xa khu dân cư, thi thể đã phân hủy nặng, trong khi đó suốt 10 ngày qua, khu vực này mưa nắng thất thường, các dấu vết đã bị xóa sạch.
Chiếc điện thoại mà nạn nhân sử dụng cũng đã biến mất. Ban chuyên án đã báo cáo lãnh đạo Công an tỉnh, xin ý kiến chỉ đạo, mời Viện khoa học hình sự (Bộ Công an) vào cuộc để xác định đường đi của viên đạn, từ đó biện luận về nguyên nhân tử vong của nạn nhân.
Nhiều giả thiết về cái chết của người đàn ông này được đưa ra, không loại trừ mâu thuẫn tình ái, nợ nần hay ma túy. Các mối quan hệ của ông C. cũng đã được dựng lên.
Từ các mối quan hệ phức tạp của nạn nhân, ban chuyên án khoanh vùng được 5 đối tượng nghi vấn. Quá trình điều tra, nổi lên đối tượng Lỳ Chồng Nai (SN 1965, trú xã Huồi Tụ, huyện Kỳ Sơn).
Nai là đối tượng có biểu hiện liên quan đến hoạt động mua bán ma túy, từ thời điểm nạn nhân tử vong đến khi được phát hiện, người này có nhiều dấu hiệu bất minh về thời gian. Đặc biệt, Lỳ Chồng Nai luôn có biểu hiện đề phòng, đối phó với công an. Hai lần công an đến nhà, gã đều nhanh chân nhảy vào rừng.
"Xác định được đối tượng hiềm nghi, ban chuyên án xin ý kiến chỉ đạo của ban giám đốc để triệu tập Lỳ Chồng Nai. Thời điểm chúng tôi thực hiện lệnh triệu tập, Lỳ Chồng Nai chống cự quyết liệt và cắn lưỡi tự vẫn nhưng được ngăn chặn kịp thời", Thượng tá Trần Đức Thân - người trực tiếp triệu tập, áp giải Lỳ Chồng Nai, nhớ lại.
10 ngày kể từ khi phát hiện thi thể ông H.V.C., cơ quan điều tra mới có thể khoanh vùng, xác định được đối tượng tình nghi số 1. Tuy nhiên, phải mất từng đó ngày, kẻ thủ ác mới chịu nhận tội. Với các thành viên ban chuyên án, đây thực sự là một cuộc chiến tâm lý căng thẳng với nghi can Lỳ Chồng Nai.
Sau khi cắn lưỡi tự tử không thành, gã nhất mực "không nghe, không nói, không biết" và tuyệt thực. Quyết tâm sớm đưa chân tướng vụ việc ra ánh sáng, đích thân Đại tá Nguyễn Đức Hải, Phó giám đốc, Thủ trưởng cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Nghệ An lên Kỳ Sơn trực tiếp chỉ đạo phá án.
Cùng với kiên trì đấu tranh tâm lý, ban chuyên án vận động người có uy tín trong đồng bào Mông tác động tâm lý nhưng Lỳ Chồng Nai vẫn chỉ nhất quyết "chi pâu" (không biết - PV). Xác định không thể nóng vội, các điều tra viên linh hoạt các chiến thuật đánh vào tâm lý của Nai.
Thậm chí, chính những điều tra viên mua sữa, bánh, thông qua người phiên dịch vận động Nai ăn, uống nước. Sang ngày thứ 4, Nai đã chịu ăn và uống một ít sữa, buông lỏng cảnh giác hơn nhưng vẫn kiên quyết "chi pâu" khi được hỏi bất kỳ thông tin nào về vụ án mạng.
Tuy nhiên bằng kinh nghiệm dày dặn của những điều tra viên lâu năm, sự mềm mỏng, kiên quyết và linh hoạt, ban chuyên án lần lượt giải mã được biểu hiện tâm lý của Nai.
"Chúng tôi tâm sự, khơi gợi Nai về gia đình, về sự khoan hồng của pháp luật, gã chỉ im lặng, nhìn chòng chọc xuống nền nhà. Anh em không nản chí, tiếp tục thực hiện các biện pháp tác động tâm lý. Nhắc tới vợ con, đôi mắt của Nai thoáng qua một chút sợ hãi. Tôi quan sát thấy bàn tay nắm chặt của Nai ướt đẫm mồ hôi và linh cảm cuộc chiến tâm lý sắp đến hồi kết thúc.
Tôi nói với Nai, pháp luật nghiêm minh nhưng khoan hồng với ai biết nhận ra cái sai của mình. Chúng tôi cũng mời vợ con của Nai đến gặp gỡ, tâm tình với đối tượng. Vỏ bọc tâm lý cứng cỏi cuối cùng của Nai cũng vỡ ra khi thấy vợ con xuất hiện, Lỳ Chồng Nai xin được đầu thú và khai nhận hành vi của mình", Trung tá Thái Duy Hiếu kể.
Thực ra giữa Lỳ Chồng Nai và nạn nhân H.V.C. không có quan hệ làm ăn hay quen biết trước đó. Ngày xảy ra vụ án mạng cũng là lần đầu tiên hai người đàn ông này gặp nhau, thông qua người cháu gọi Nai bằng cậu.
Một ngày sau Tết Nguyên đán 2022, Nai nhận được cuộc điện thoại của Lầu Bá Trừ (trú xã Mường Típ, con chị gái Nai). Qua điện thoại, Trừ cho biết có làm ăn với C. Trong quá trình hợp tác mua bán ma túy với C., Trừ suýt bị công an bắt 2 lần. Trừ nghi ngờ C. đã bán đứng mình và đòi lại tiền nhưng không được.
Trừ nhờ Nai gọi điện cho H.V.C. hẹn gặp để đòi tiền. Để tránh bị nghi ngờ, Trừ bảo Nai nói là muốn hợp tác mua bán ma túy với C. Lỳ Chồng Nai kiên trì liên lạc suốt 2 tháng nhưng H.V.C. không đồng ý gặp mặt.
Đến tháng 4/2022, Nai tiếp tục liên hệ với C. và bất ngờ được C. đồng ý gặp. Lỳ Chồng Nai và Lầu Bá Trừ hẹn ông C. tại một địa điểm thuộc khu đồi vắng ở bản Kèo Lực 3, xã Phà Đánh vào sáng sớm 6/4/2022. "Đây là ngọn đồi khá cao, dân cư thưa thớt, từ trên đồi có thể nhìn rõ quá trình di chuyển trên con đường độc đạo vào bản", Trung tá Thái Duy Hiếu nói.
Sáng sớm, Nai và Trừ đã có mặt tại điểm hẹn để đợi C. Trước khi đi, Trừ bảo cậu mang theo súng, nếu C. không trả tiền thì không cho về, giữ lại bắt người nhà mang tiền đến chuộc. Khi biết C. đến điểm hẹn, Trừ nhanh chóng trốn vào bụi cây còn Nai thì lên sẵn đạn rồi giấu trong lùm cây bên chỗ mình ngồi.
Nai hỏi C. có làm ăn không (ý là mua bán ma túy), nhưng người đàn ông này nói hiện chưa có tiền, đợi vài ngày nữa. Lúc này Trừ từ chỗ ẩn nấp bước ra yêu cầu ông C. trả tiền. Ông C. bảo chưa có tiền, bao giờ có tiền thì trả rồi quay người bỏ đi.
Trừ quyết tâm giữ "con nợ" lại. Hai bên giằng co, Nai giương súng lên, ông C. thấy vậy liền đá khẩu súng đi nhưng không trúng. Lỳ Chồng Nai nhắm thẳng khẩu súng vào người ông C. và nã đạn khiến nạn nhân tử vong tại chỗ.
Mặc dù Lỳ Chồng Nai khai nhận hành vi giết người nhưng quanh co đổ lỗi cho nạn nhân. Cơ quan cảnh sát điều tra đã thực hiện nghiệm hiện trường, kết quả cho thấy diễn biến vụ án phù hợp với lời khai của nghi phạm.
Tuy nhiên, phải tìm được khẩu súng gây án mới đủ chứng cứ buộc tội. "Chúng tôi mất nhiều thời gian, công sức, huy động gần như toàn bộ ban chuyên án để tìm khẩu súng gây án. Lúc thì Lỳ Chồng Nai khai giấu súng ở chỗ này, lúc lại bảo ở nơi khác, mà những địa điểm đối tượng khai có khi cách nhau cả buổi đường rừng.
3 ngày ròng rã vạch từng lùm cây, xới tung từng khoảnh rừng, huy động chó nghiệp vụ tham gia, cuối cùng hung khí gây án được phát hiện trong một cánh rừng sau nhà Nai ở xã Mường Típ. Việc tìm thấy khẩu súng đã tháo nút thắt cuối cùng cho vụ án giết người giấu xác này", Trung tá Trần Hoa Kỳ - Đội trưởng Đội 5, Phòng Cảnh sát Hình sự, Công an tỉnh Nghệ An, cho hay.
Mới đây, Lỳ Chồng Nai bị Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An tuyên phạt 20 năm tù về tội "Giết người", 2 năm tù về tội "Sử dụng trái phép vũ khí quân dụng". Tổng hợp hình phạt chung kẻ thủ ác này phải thi hành là 22 năm tù. Còn đối với Lầu Bá Trừ, sau khi vụ việc xảy ra, gã đã mang theo vợ con bỏ trốn khỏi địa phương.
Nội dung: Hoàng Lam
Ảnh: Hoàng Lam - Duy Hiếu
Thiết kế: Thủy Tiên
17/03/2023