Ngay sau khi Ngân hàng (NH) Nhà nước công bố giảm lãi suất điều hành, lãi suất liên NH đã giảm khá mạnh.

Cụ thể, lãi suất qua đêm từ mức 6,17%/năm đã giảm xuống còn 5,13%/năm. Kỳ hạn 1 tuần giảm còn 5,53%/năm, còn kỳ hạn 1 tháng từ 7,19%/năm còn 6,83%/năm, kỳ hạn 3 tháng 7,53%/năm.

Với kỳ hạn 6 tháng và 9 tháng, lãi suất liên NH chỉ còn 8,36%/năm và 8,49%/năm, giảm tương ứng 1,09%/năm và 1,41%/năm so với trước đó.

Đồng loạt hạ lãi suất tiền gửi

Ghi nhận của Tuổi Trẻ ngày 16-3 cho thấy nhiều NH đã bắt đầu hạ lãi suất huy động. Ngoại trừ lãi suất kỳ hạn từ 1 đến dưới 6 tháng được giữ 6%/năm, bằng mức trần quy định của NH Nhà nước, lãi suất huy động với các kỳ hạn trên 6 tháng giảm đáng kể so với mức đầu tháng 3.

Đơn cử kỳ hạn 12 tháng được niêm yết phổ biến là 8,4 - 8,8%/năm, giảm 0,1 - 0,2%/ năm. Thậm chí, một số NH giảm tới 0,5%/năm. 

Như VPBank công bố lãi suất tiền gửi online, lĩnh lãi cuối kỳ của kỳ hạn 6 tháng và 12 tháng giảm 0,5%/năm, còn 8,3%/năm và 8,7%/năm.

Riêng bốn NH có vốn nhà nước là VietinBank, Vietcombank, BIDV và Agribank, mức lãi suất huy động được xem thấp nhất thị trường. 

Trong đó, mức lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng được Agribank niêm yết là 7,2%/năm, giảm 0,2% so với mức 7,4%/năm trước đó.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, giám đốc khối khách hàng cá nhân một NH cổ phần tại TP.HCM cho hay việc NH Nhà nước công bố giảm lãi suất điều hành là phát đi tín hiệu bắt đầu nới lỏng tiền tệ. Với tình hình tín dụng chỉ tăng rất thấp trong 3 tháng đầu năm và với động thái vừa qua của NH Nhà nước, tới đây lãi suất sẽ hạ nhiệt, trước tiên là lãi suất huy động.

Do vậy, NH này dự kiến sẽ giảm tiếp lãi suất huy động từ 0,2 - 0,5%/năm mỗi kỳ hạn từ 20-3 so với múc lãi suất hiện hành với các kỳ hạn từ 6 tháng. Sau khi giảm, mức lãi suất từ 8%/năm chỉ xuất hiện với các kỳ hạn từ 9 tháng trở lên.

Trong khi đó, tổng giám đốc một NH cổ phần khá lớn cũng cho hay ngay khi phát đi thông tin giảm lãi suất điều hành, NH Nhà nước cũng nhấn mạnh việc giảm lãi suất điều hành là bước đi quan trọng, định hướng cho xu hướng giảm lãi suất của thị trường trong thời gian tới, qua đó định hướng để giảm lãi suất cho vay, đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

"Xu thế sắp tới là lãi suất huy động và cho vay sẽ phải giảm, nhưng lãi suất huy động sẽ đi trước. Sở dĩ các NH chưa hành động ngay là vì còn nghe ngóng các NH bạn", vị này nói.

Tại đại hội cổ đông thường niên được tổ chức ngày 15-3, ông Đặng Khắc Vỹ, chủ tịch HĐQT NH TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB), cho biết việc NH Nhà nước hạ lãi suất điều hành có tác động rất tốt đến xu hướng giảm lãi suất huy động, qua đó lãi suất cho vay sẽ giảm theo.

"Tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống NH thời gian qua rất thấp. Với việc phát tín hiệu vừa qua của NH Nhà nước, từ ngày 16-3, VIB sẽ cho tăng trưởng tín dụng và sẽ mất trong 4 - 6 tháng để lấp đầy room tín dụng 15% được cấp trong năm nay", ông Vỹ nói và cho biết VIB định hướng tăng tín dụng năm nay đến 25%.

Lãi suất cho vay sẽ hạ nhiệt...

Trao đổi với Tuổi Trẻ, chuyên gia Trần Ngọc Báu cho rằng động thái vừa qua của NH Nhà nước là bước đầu tiên trong quá trình nới lỏng tiền tệ, có thể tới đây sẽ có các đợt giảm trần lãi suất huy động cũng như giảm lãi suất điều hành tiếp theo.

"Tuy nhiên, không gian giảm lãi suất tiếp tục của NH Nhà nước là không nhiều bởi trước đó chúng ta đã duy trì một nền lãi suất rất thấp và mới chỉ tăng 2% trong đợt tăng lãi suất vừa qua. Mặt khác, lãi suất cho vay cũng cần có độ trễ để các NH trung hòa hết vốn lãi cao, do vậy kỳ vọng khoảng 1 - 3 tháng tới lãi suất cho vay mới có thể giảm", ông Báu nói.

TS Cấn Văn Lực - thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia - cho rằng đây là động thái "bật đèn xanh" để các NH thực hiện giảm lãi suất huy động, từ đó kéo giảm lãi suất cho vay. 

Bởi các tổ chức tín dụng sẽ được hỗ trợ trong việc tiếp cận vốn từ NH Nhà nước qua công cụ cho vay tái chiết khấu, cho vay liên NH. Qua đó, các tổ chức tín dụng có điều kiện giảm lãi suất cho vay.

Tuy nhiên, tác động này sẽ không nhiều vì vay tái chiết khấu của các tổ chức tín dụng là khá khiêm tốn. 

Mặt khác, lãi suất giảm, trước mắt là lãi suất cho vay ngắn hạn, sẽ hỗ trợ doanh nghiệp giảm một phần chi phí tài chính. 

Song lần này, phạm vi ảnh hưởng không nhiều. Vì chỉ giảm lãi suất cho vay ngắn hạn bằng nội tệ đối với các lĩnh vực ưu tiên như doanh nghiệp vừa và nhỏ, xuất khẩu...

Ông Huỳnh Minh Tuấn, giám đốc Công ty tư vấn tài chính FIDT, cho rằng động thái hạ lãi suất điều hành của NH Nhà nước cho thấy chính sách tiền tệ sẽ không tiếp tục thắt chặt và sẽ trở lại hỗ trợ nền kinh tế.

"Giai đoạn xấu nhất về lãi suất đã qua. Nhưng dư địa để dùng công cụ chính sách tiền tệ trong năm nay là không quá lớn và dư địa hỗ trợ lớn sẽ nằm trong tay chính sách tài khóa", ông Tuấn nhận định.

Để chính sách giảm lãi suất điều hành phát huy tác dụng và nhất là có điều kiện giảm tiếp lãi suất khác như lãi suất tiền gửi, lãi suất cho vay trung dài hạn... trên diện rộng, ông Lực kiến nghị cần đẩy nhanh cơ cấu lại các tổ chức tín dụng yếu kém và thanh khoản còn mỏng nhằm giảm thiểu việc cạnh tranh tăng lãi suất không lành mạnh.

Muốn kéo mặt bằng lãi suất xuống, các chuyên gia NH góp ý NH Nhà nước cần sớm có cơ chế để khơi thông thị trường cho vay liên NH. Hay nói cách khác, NH Nhà nước có cơ chế để các NH có vốn nhà nước cho các NH đang huy động lãi suất cao trên thị trường vay và với mức lãi suất hợp lý.