Cục Dự trữ Liên bang (Fed), Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) và Ngân hàng Anh (BoE) đều tăng lãi suất như dự kiến trong cuộc họp chính sách tháng này, nhưng mỗi ngân hàng trung ương đều đưa ra tín hiệu thận trọng về động thái tiếp theo.
Fed cho biết sắp sửa tạm dừng tăng lãi suất, ECB cho biết sẽ không đưa ra hướng dẫn nữa và thay vào đó sẽ quyết định tại từng cuộc họp, trong khi BoE dự kiến lạm phát sẽ hạ nhiệt nhanh hơn dự đoán trước đây.
Các ngân hàng trung ương đã thực hiện tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát đang ở mức cao ngay cả khi có những câu hỏi về mức độ tăng trưởng giá cả sẽ dai dẳng như thế nào. Nhưng cho đến khi xảy ra đợt biến động gần đây của lĩnh vực tài chính, nhiều người vẫn kỳ vọng cả Fed và ECB vẫn còn một chặng đường phía trước.
Mặc dù cổ phiếu ngân hàng đã tăng trở lại kể từ sự sụp đổ của Silicon Valley Bank (SVB) và cuộc giải cứu Credit Suisse, căng thẳng vẫn còn lâu mới kết thúc.
Các ngân hàng trung ương lo ngại rằng, những bất ổn trên thị trường có thể dẫn đến chi phí huy động vốn cao hơn đối với ngân hàng, từ đó sẽ làm chậm hoạt động cho vay, cản trở tăng trưởng tín dụng, đè nặng lên tăng trưởng kinh tế và cuối cùng là làm giảm lạm phát.
Klaas Knot, Giám đốc ngân hàng trung ương Hà Lan cho biết: “Tình trạng hỗn loạn có thể dẫn đến việc thắt chặt thêm một số điều kiện tài chính không do chính sách tiền tệ kích hoạt, trong trường hợp đó có lẽ chúng ta phải hành động ít hơn”.
Chủ tịch Fed Jerome Powell đã có một cảnh báo tương tự và lưu ý rằng, nguồn vốn đắt đỏ hơn có tác động lớn hơn đối với tăng trưởng, cho vay và đầu tư.
"Các sự kiện trong hệ thống ngân hàng trong hai tuần qua có thể dẫn đến các điều kiện tín dụng thắt chặt hơn đối với các hộ gia đình và doanh nghiệp, từ đó sẽ ảnh hưởng đến kết quả kinh tế", ông Powell cho biết.
Hôm thứ Năm (23/3), BoE cho biết, các nhà hoạch định chính sách sẽ "theo dõi chặt chẽ bất kỳ tác động nào đối với các điều kiện tín dụng mà các hộ gia đình và doanh nghiệp phải đối mặt" và điều đó có ý nghĩa như thế nào đối với nền kinh tế.
Bản chất liên kết với nhau của hệ thống tài chính có nghĩa là những gì xảy ra ở Mỹ - đặc biệt là chính sách của Fed - có sự phân nhánh đối với tất cả mọi người.
Chính việc Fed tăng lãi suất nhanh chóng đã tạo ra nhiều áp lực lên bảng cân đối kế toán của SVB, làm giảm tâm lý đối với các ngân hàng khu vực của Mỹ và tạo động lực cho việc bán tháo cổ phiếu của Credit Suisse.
"Tốc độ của cuộc khủng hoảng ngân hàng khu vực của Mỹ lan sang một ngân hàng lớn của Thụy Sĩ và tốc độ điều chỉnh các kỳ vọng về chính sách tiền tệ toàn cầu đã làm nổi bật mức độ liên kết của chu kỳ tài chính toàn cầu", chiến lược gia Kit Juckes của Societe Generale cho biết.
Fed đã tăng lãi suất thêm 475 điểm cơ bản trong 9 cuộc họp liên tiếp, ECB tăng 350 điểm cơ bản sau 6 cuộc họp và BoE đã tăng 415 điểm cơ bản trong 11 cuộc họp.
Điều này diễn ra nhanh chóng theo tiêu chuẩn của ngân hàng trung ương và các nhà hoạch định chính sách cần có cái nhìn sâu hơn về tác động đối với những người cho vay.
“Rủi ro lãi suất của ngân hàng xứng đáng được xử lý nổi bật hơn và thảo luận nổi bật hơn giữa các nhà giám sát ngân hàng”, Klaas Knot, Giám đốc ngân hàng trung ương Hà Lan cho biết.
Một vấn đề khác là lạm phát. Lạm phát hiện đã rơi từ mức cao nhất trong nhiều thập kỷ và trong khi quá trình lạm phát hạ nhiệt có thể sẽ gập ghềnh với áp lực liên tục từ tiền lương ở cả hai bờ Đại Tây Dương, nhưng độ dốc rõ ràng đang đi xuống.
Kết hợp lại những yếu tố này cho thấy rằng, các ngân hàng trung ương lớn gần như đã hoàn thành và những động thái lãi suất sắp tới có thể là lần cuối cùng của chu kỳ lần này.
Đối với Fed, các thị trường nhận thấy xác suất 50% Fed sẽ chỉ tăng lãi suất thêm một lần nữa vào tháng 5, sau khi định giá toàn bộ mức tăng kể từ khi bắt đầu cuộc khủng hoảng. Tại ECB, các thị trường dự báo ECB sẽ tăng lãi suất 50 điểm cơ bản nữa trong khi BoE có thể chỉ còn một lần tăng 25 điểm cơ bản nữa vào tháng 5 hoặc tháng 6.
Chiến lược gia Michael Gapen tại Bank of America cho biết: "Nền kinh tế Mỹ có thể thấy các tiêu chuẩn cho vay chặt chẽ hơn so với những gì có thể được giải thích bởi các nguyên tắc cơ bản của kinh tế vĩ mô. Nếu vậy, quan điểm của chúng tôi là nó thực sự có thể thay thế cho các đợt tăng lãi suất tiếp theo".