Diễn ra trong bối cảnh thế giới tiếp tục có những biến động phức tạp, lạm phát toàn cầu dù hạ nhiệt nhưng vẫn ở mức cao, giá năng lượng tăng, chiến sự Nga – Ukraine diễn biến ngoài dự đoán… nhưng kinh tế Việt Nam 2 tháng đầu năm vẫn có những tín hiệu tích cực so với cùng kỳ 2022.

Tuy nhiên, bức tranh kinh tế 2 tháng đầu năm 2023 vẫn còn nhiều khó khăn, đáng chú ý số doanh nghiệp rút lui và tạm thời rút lui gần 52.000 doanh nghiệp, con số này tăng 14,5% so với cùng kỳ năm trước.

Dự kiến ngày 29/3 tới đây, Tổng cục Thống kê sẽ công bố báo cáo về tình hình kinh tế - xã hội quý I/2023. Trước đó, các chuyên gia đã có những dự báo về kết quả không mấy khả quan trong quý đầu năm nay.

Doanh nghiệp đối diện loạt khó khăn lớn

Tại đối thoại “Trợ lực nào để doanh nghiệp Việt vượt khó?” sáng 28/3, khi nói những cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp Việt, TS Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch Trung tâm trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) nhắc lại những con số thống kê về doanh nghiệp trong 2 tháng đầu năm 2023 và nói rằng “doanh nghiệp đang chạm đáy”.

Nói rõ hơn, ông Lộc cho biết, lần đầu tiên trong lịch sử số lượng doanh nghiệp gia nhập và quay trở lại thị trường thấp hơn số lượng doanh nghiệp giải thể, phá sản.

“Đây là thời điểm, là bước ngoặt quan trọng và tôi cho rằng, quý I/2023 sẽ là điểm đáy của tăng trưởng doanh nghiệp”, ông Lộc nói và nhấn mạnh doanh nghiệp đang tiếp tục gặp rất nhiều khó khăn.

Nói về cơ hội của doanh nghiệp trong thời gian tới, Chủ tịch VIAC nhắc lại về chỉ tiêu lạm phát tăng trưởng 4,5% cả năm 2023 - phần nào sẽ ảnh hưởng đến doanh nghiệp, tuy nhiên khi doanh nghiệp đã “chạm đáy” thì từ quý II/2023, ông Lộc kỳ vọng doanh nghiệp sẽ từ đáy đi lên.

Tuy nhiên, từ phía doanh nghiệp, ông Phạm Đình Đoàn - Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái cho rằng “với những khó khăn mà cộng đồng doanh nghiệp đang đối diện, nếu nói quý I/2023 là điểm đáy của tăng trưởng thì vẫn còn hơi sớm”.

Ông Đoàn cho biết, doanh nghiệp đang gặp phải 6 khó khăn cơ bản và sẽ còn kéo dài đến hết năm nay.

Thứ nhất, nhu cầu đang giảm nhanh, khó đoán định đầu ra, số lượng; Thứ hai, giá cả chi phí đầu vào tăng mạnh; Thứ ba, việc huy động vốn của doanh nghiệp đang gặp khó, từ tín dụng đến trái phiếu doanh nghiệp; Thứ tư, cuộc cạnh tranh giữa các doanh nghiệp lớn để giành giật sự sống; Thứ năm, các chủ doanh nghiệp đang đuối sức và trở nên bi quan; Thứ sáu, tiếng nói giữa doanh nghiệp và chính sách chưa thực sự hiệu quả.

Vị Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái cho rằng, với bất kỳ doanh nghiệp nào, muốn đón cơ hội thì doanh nghiệp phải thực sự trở thành những doanh nghiệp tốt. “Dù to hay nhỏ thì doanh nghiệp cũng cần phải là doanh nghiệp tốt – tức là có năng lực thật, có khả năng hội nhập”, ông Đoàn nêu rõ.

Cũng theo ông Đoàn, hiện các doanh nghiệp lớn thường đang dựa vào nguồn lực khác, những điều này các đối tác nước ngoài thường không mong muốn và họ muốn nhìn vào sự phát triển thực chất - từ bên trong doanh nghiệp.

Đối với cộng đồng doanh nghiệp tư nhân, ông Đoàn cho rằng Nhà nước cũng cần tăng cường giám sát. “Bởi nếu những doanh nghiệp tập đoàn kinh tế tư nhân đổ vỡ, đó cũng là tài sản, an ninh và uy tín quốc gia”, ông Đoàn nói và đề cao sự phát triển bền vững, minh bạch, rõ ràng khi hợp tác với doanh nghiệp nước ngoài.

Về phía các cơ quan chính quyền, ông kêu gọi sự đối xử công bằng giữa các doanh nghiệp, dù nhỏ, lớn hay sự đối xử công bằng giữa doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp Nhà nước. Bởi theo ông, có như vậy mới khuyến khích được sự hội nhập phát triển kinh tế của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam cho công cuộc xây dựng đất nước.

Đầu tư công vẫn là động lực tăng trưởng

Các dự báo tăng trưởng về kinh tế Việt Nam từ các tổ chức quốc tế tiếp tục đánh giá tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2023 của Việt Nam sẽ đạt mức cao.

Cụ thể, IMF kỳ vọng Đông Nam Á sẽ là khu vực phát triển nhanh nhất thế giới, với 5 nền kinh tế lớn nhất trong đó có Việt Nam; Standard Chartered dự báo nền kinh tế Việt Nam sẽ có tốc độ tăng GDP đạt 7,2%...

Nhiều tổ chức, ngân hàng quốc tế như WB, IMF, ADB, UOB, Standard Chartered… tiếp tục đánh giá cao Việt Nam là điểm đến đầu tư hấp dẫn cho các nhà đầu nước nước ngoài.

Với những dự báo này, TS Vũ Tiến Lộc dự báo nhu cầu xuất khẩu sang các thị trường chính của Việt Nam như Mỹ, EU, Trung Quốc… sẽ bắt đầu hồi phục trở lại dù vẫn còn yếu. “Thời điểm 6 tháng cuối năm xuất khẩu được kỳ vọng sẽ tăng trưởng trở lại”, ông Lộc nói.

Theo ông Lộc, việc triển khai các chương trình phục hồi kinh tế có độ trễ, nhưng đầu tư công đang được đẩy mạnh. Đây sẽ là động lực để kéo và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong nước.

So với nhiều nước trên thế giới, ông Lộc khẳng định Việt Nam còn nhiều dư địa để phát triển nhờ vào đầu tư công khi “chúng ta đang có tiền trong tay nhưng vẫn chưa tiêu được”.

Gửi đến cộng đồng doanh nghiệp, Chủ tịch VIAC nhắc đến công thức doanh nghiệp 10T gồm: Tin tưởng, Thận trọng, Tiết kiệm, Tái cấu trúc, Tầm nhìn toàn cầu, Tập trung chiếm lĩnh thị trường trong nước, Tập trung lĩnh vực kinh doanh cốt lõi, Tín trong kinh doanh, Trách nhiệm xã hội, Tăng trưởng xanh.