Khi cuộc sống của người dân quay lại trạng thái bình thường sau Covid-19, nhiều thương hiệu cũng hưởng lợi. Trong đó có Red Bull – nước tăng lực phổ biến nhất thế giới. Họ bán được 11 tỷ lon trong năm qua, ghi nhận doanh thu kỷ lục. Điều này đã giúp gia đình kiểm soát Red Bull có khối tài sản lớn.
Tính đến ngày 14/3, tài sản của nhà Yoovidhya là hơn 27 tỷ USD, tăng 7,8 tỷ USD so với tháng 1/2022. Mức tăng này dẫn đầu trong danh sách gia đình giàu nhất châu Á của Bloomberg. Năm qua, hầu hết gia đình thuộc nhóm giàu nhất thế giới mất tiền do biến đông thị trường.
Phần lớn khối tài sản này của nhà Yoovidhya đến từ cổ phần trong Red Bull. "Nước tăng lực song hành với lối sống năng động", Simon Chadwick – Giáo sư nghiên cứu kinh tế và thể thao tại Trưởng Kinh doanh Skema (Pháp) giải thích. Khi mọi người tập luyện và đi làm trở lại, họ sẽ cần nước tăng lực.
Red Bull trong một siêu thị ở Bangkok (Thái Lan) năm 2020. Ảnh: Reuters
Chaleo Yoovidhya thành lập hãng dược phẩm T.C. Pharmaceutical năm 1956 và dần mở rộng sang mảng hàng tiêu dùng. Năm 1975, công ty ra mắt nước tăng lực Krating Daeng - tên tiếng Thái của Red Bull.
Trong một chuyến công tác châu Á sau đó, doanh nhân người Áo - Dietrich Mateschitz biết đến loại nước này khi mệt mỏi sau chuyến bay dài. Ông hợp tác với Chaleo để sửa đổi công thức và quảng cáo Red Bull ra toàn cầu từ năm 1984. Thương hiệu này hiện có cả câu lạc bộ bóng đá và đội đua F1 mang tên mình. Red Bull cũng tài trợ nhiều môn thể thao mạo hiểm như leo núi hay lặn vách đá.
Kenneth Shea – nhà phân tích tại Bloomberg Intelligence cho rằng Red Bull hưởng lợi sau đại dịch khi được bán nhiều hơn đối thủ tại các quán bar và nhà hàng. "Loại nước uống này được quảng cáo khá thành công về mặt phong cách sống. Việc này cho phép Red Bull có độ nhận diện tốt trong thị trường đồ uống chức năng đang tăng trưởng nhanh", Howard Telford – giám đốc nghiên cứu nước có gas tại hãng tư vấn Euromonitor International nhận xét.
Gia đình Yoovidhya kiểm soát 50% cổ phần Red Bull. 49% còn lại thuộc về Mark Mateschitz – con trai Dietrich Mateschitz. Ông Dietrich đã qua đời năm ngoái.
Red Bull hiện vẫn là công ty tư nhân, có trụ sở tại Áo và được điều hành chủ yếu bởi các cổ đông thiểu số. Gia đình Yoovidhya còn sở hữu TCP Group – công ty sản xuất nước tăng lực này ở Thái Lan và các thị trường châu Á.
Nhà Yoovidhya gần đây đối mặt nhiều scandal. Năm 2012, cháu trai Chaleo – Vorayuth liên quan đến một vụ tai nạn gây chết người. Anh ta bị cáo buộc lái một chiếc Ferrari đâm vào một cảnh sát đi xe máy. Tuy nhiên, năm 2017, Vorayuth rời Thái Lan bằng một chuyên cơ để tránh việc bị truy tố. Gia đình Yoovidhya sau đó bác bỏ mọi cáo buộc phạm tội.
Việc này từng làm dấy lên làn sóng tẩy chay Red Bull tại Thái Lan, buộc giới chức xem xét lại vụ án. Sau đó, Vorayuth bị truy tố hai tội danh. Một trong hai cáo buộc - sử dụng chất kích thích - hiện đã hết thời gian truy cứu. Cáo buộc còn lại - vô ý gây chết người - sẽ hết hiệu lực vào năm 2027.
Tài sản của nhà Yoovidhya cũng ngày càng gây chú ý tại Thái Lan. Họ cùng gia tộc Chearavanont (sở hữu CP Group) và nhà Chirathivat (sở hữu Central Group) có tổng tài sản hơn 69 tỷ USD. Con số này tương đương 14% GDP Thái Lan năm 2021. Thu nhập bình quân đầu người tại Thái Lan năm đó là gần 7.100 USD.
Một vấn đề khác là ai sẽ tiếp quản việc kinh doanh Red Bull. TCP Group hiện do Saravoot (53 tuổi) – con trai của Chaleo với người vợ thứ hai – điều hành. Toàn bộ lãnh đạo khác của TCP đều là người nhà Yoovidhya.
Dù sở hữu cổ phần, không ai thuộc thế hệ thứ 3 của gia đình hiện tham gia điều hành công ty. YupanaWiwattanakantang - Giáo sư tại Trường Kinh doanh thuộc Đại học Quốc gia Singapore - cho rằng họ có thể chuyển quyền quản lý cho người ngoài.
Tại Áo, Mark cũng rời vị trí quản lý sau khi cha anh qua đời. Anh đã chọn một đội lãnh đạo mới để điều hành công ty.
Thế hệ lãnh đạo kế tiếp sẽ phải đối phó với các thách thức từ việc cạnh tranh ngày càng tăng ở châu Âu và vấn đề bản quyền ở Trung Quốc. Nhưng hiện tại, Chadwick cho rằng tương lai của Red Bull vẫn tươi sáng.
"Red Bull đã tái định vị là loại nước không phải để uống khi ốm, mà là thứ bạn nghĩ đến đầu tiên khi cần năng lượng", ông giải thích, "Tôi cho rằng việc kinh doanh sẽ bùng nổ, khi người ta tìm đến việc luyện tập và sức khỏe sau đại dịch".
Hà Thu (theo Bloomberg)