Di tích điện Long An hiện ở số 3 Lê Trực (TP Huế), được xây dựng vào năm 1845 dưới thời vua Thiệu Trị.

Thời điểm này được cho là thời kỳ phát triển cực thịnh của mỹ thuật cung đình nhà Nguyễn, nên ngôi điện này hội tụ được những gì tinh túy nhất của nghệ thuật kiến trúc và trang trí cung đình.

Theo sử chép, năm 1845 vua Thiệu Trị cho xây dựng cung Bảo Định cạnh Đại Nội, với nhiều công trình như điện, lang, tạ... và trong đó điện Long An là công trình chính của hệ thống cung điện này.

Trong quá trình xây dựng ngôi điện, vua Thiệu Trị vốn nổi tiếng là người mê thơ phú đã cho chạm khắc, ghép hàng trăm bài thơ lên liên ba, nội ngoại thất của ngôi điện, khiến nơi đây trở thành một bảo tàng thơ độc đáo.

Sau nhiều biến cố của thời cuộc, năm 1923, vua Khải Định đã ra chiếu sử dụng điện Long An làm trụ sở chính của Bảo tàng Khải Định.

Điện Long An có kiến trúc là một tòa nhà kép, theo lối "trùng thiềm điệp ốc", tức là một công trình ghép từ hai tòa nhà theo lối nối mái. Tiền điện có 7 gian và 2 chái đơn, chính điện gồm 5 gian 2 chái kép.

Toàn bộ ngôi điện với tổng diện tích mặt nền hơn 1.000m² được đặt trên một nền đắp cao, bó vỉa bằng đá cẩm thạch và đá thanh. Bộ khung điện Long An được dựng lên bởi hơn 100 cây cột bằng gỗ lim đặt trên chân đá táng.

Bộ mái của điện Long An nguyên thủy lợp ngói âm dương tráng men vàng, bên dưới có gần chục lớp ngói liệt, mái chia làm nhiều lớp để giảm bớt sự nặng nề. Đỉnh nóc chính điện đắp hình đầu rồng đội hạt trân châu, hai đầu bờ nóc gắn hồi long, bốn góc bờ quyết có tượng long lân quy phụng đắp bằng vữa khảm sành sứ.

Nhiều nhà nghiên cứu đánh giá rằng điện Long An là ngôi điện có kiến trúc đẹp nhất trong kinh thành Huế xưa và hiện là công trình gỗ có kiến trúc đặc sắc nhất Việt Nam.

Hiện nay ngôi điện này đang là nơi trưng bày, lưu giữ khoảng 9.000 cổ vật cung đình cũng như các hiện vật, tài liệu quý giá liên quan đến triều đại nhà Nguyễn và sự hình thành xứ Đàng Trong. Điện Long An hiện nay là trụ sở chính của Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã thăm và kiểm tra công tác trưng bày, bảo quản cổ vật tại bảo tàng.

Thủ tướng đã đề nghị UBND tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch lập dự án xây dựng bảo tàng ở vị trí khác phù hợp hơn, trả lại không gian cho di tích điện Long An.

Một số hình ảnh điện Long An hiện đang trưng bày những cổ vật quý báu của nhà Nguyễn:

Thủ tướng đề nghị xây mới Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế, trả lại nguyên trạng di tích điện Long An

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế đang tận dụng không gian di tích của điện Long An - một di sản quý giá của hệ thống Kinh thành Huế - để trưng bày, chưa có không gian riêng phù hợp.