Tại buổi họp báo quý của Bộ Tài chính chiều 30/3/2023, ông Nguyễn Hoàng Dương - Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính Ngân hàng cho biết, Bộ Tài chính đã nhận được văn bản báo cáo của Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA) về khó khăn trong việc thực hiện kiểm toán báo cáo sử dụng vốn từ phát hành trái phiếu.

Theo ông Dương, đây không phải là quy định mới, quy định này đã được áp dụng và phát hành ra công chúng từ trước đến nay và gần đây nhất tại Khoản 1 Điều 9 quy định 155/NĐ/CP có hiệu lực từ ngày 1/1/2021 đã quy định. 

Khi nghị định 65/2022/NĐ/CP quy định bổ sung điều khoản đó cũng đã căn cứ  trên khía cạnh bản thân doanh nghiệp tự có trách nhiệm công bố định kỳ về tình hình sử dụng vốn, có chế độ tài chính, kế toán, kiểm toán tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Hiện tại, Nghị định 65 chỉ thêm động thái hoạt động trên được công ty kiểm toán thực hiện hoạt động kiểm toán. Vì vậy, theo công văn của VBMA phản ánh không có công nghệ hệ thống thông tin, để kiểm tra theo dõi nguồn từ phát hành trái phiếu, đây là lý do chưa thực sự phù hợp.

Trước đó, VBMA đã kiến nghị Chính phủ cho hoãn thời hạn công bố thông tin báo cáo kiểm toán tình hình sử dụng vốn từ phát hành trái phiếu đối với trái phiếu còn dư nợ kỳ công bố thông tin năm 2022 với các tổ chức phát hành (tổ chức tín dụng, công ty chứng khoán, công ty tài chính) đến ngày 30/6/2023 thay vì ngày 31/3/2023 như quy định.

VBMA kiến nghị Bộ Tài chính sớm hướng dẫn thực hiện việc kiểm toán tình hình sử dụng vốn từ phát hành trái phiếu của các tổ chức tín dụng trong điều kiện hiện nay, đồng thời xem xét bãi bỏ quy định trên.

Lý do VBMA nêu ra là với các tổ chức tín dụng, số tiền thu được từ các kênh huy động vốn (vốn trái phiếu) sẽ được gộp và hòa vào tổng nguồn vốn huy động của tổ chức tín dụng để phục vụ các hoạt động nêu trên. Thực tiễn cho thấy tổ chức tín dụng không thể xác định đích danh nguồn tiền vốn trái phiếu thu từ một đợt phát hành trái phiếu cụ thể được sử dụng cho các khoản cho vay, đầu tư cụ thể nào.

Các tổ chức tín dụng đều chưa có năng lực công nghệ thông tin để theo dõi dòng tiền từ phát hành trái phiếu và đặc biệt với đặc thù của việc luân chuyển dòng vốn liên tục của các tổ chức tín dụng như đã nêu trên thì việc các tổ chức tín dụng có thể đánh giá, theo dõi sử dụng vốn lần đầu và quay vòng các lần sau là khó khả thi.

Trường hợp không thực hiện được kiểm toán báo cáo tình hình sử dụng số tiền thu được từ phát hành trái phiếu, các tổ chức tín dụng sẽ vi phạm quy định về công bố thông tin, đồng thời không thể phát hành mới các trái phiếu trong năm 2023 và sẽ ảnh hưởng rất lớn đến nguồn vốn của các tổ chức tín dụng. Các công ty chứng khoán và công ty tài chính tiêu dùng cũng gặp phải vấn đề như tại các ngân hàng.

Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính Ngân hàng cho biết, Bộ Tài chính sẽ sớm trả lời các kiến nghị của VBMA.