Chiều 31-3, Bộ Công Thương tổ chức họp báo công bố kết quả kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh bốn năm qua giá điện không điều chỉnh.

Kết quả này được công bố trên cơ sở đoàn kiểm tra liên ngành gồm đại diện các bộ ngành, Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tham gia thẩm định.

Giá thành sản xuất kinh doanh điện năm 2022 tăng hơn 9% so với giá bán lẻ điện

Theo đó, tổng chi phí sản xuất kinh doanh điện các năm 2021 là 419.031 tỉ đồng; năm 2022 là 493.265 tỉ đồng (bao gồm tất cả các khâu). 

Giá thành sản xuất kinh doanh điện năm 2021 là 1.859,90 đồng/kWh, tăng 1,84% so với năm 2020; giá thành sản xuất kinh doanh điện năm 2022 là 2.032,26 đồng /kWh, tăng 9,27% so với năm 2021.

Trong khi đó, giá bán điện thương phẩm bình quân thực hiện năm 2022 là 1.882,73 đồng/kWh, tăng 1,46% so với năm 2021. Như vậy, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh điện năm 2022 của EVN lỗ 36.294,15 tỉ đồng.

Tuy nhiên, thu nhập từ các hoạt động có liên quan đến sản xuất kinh doanh điện trong năm 2022 là 10.058,36 tỉ đồng. Nhờ vậy đã giúp giảm lỗ cho EVN còn 26.235,78 tỉ đồng.

Theo kết quả kiểm tra, vẫn còn các khoản chưa hạch toán vào giá thành sản xuất kinh doanh điện năm 2022. 

Trong đó bao gồm khoản chênh lệch tỉ giá thực hiện theo hợp đồng mua bán điện từ các năm 2019 - 2022 lên tới 14.725,8 tỉ đồng.

Thông tin thêm, ông Trần Việt Hòa - cục trưởng Cục Điều tiết điện lực - cho hay cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân căn cứ vào thông số đầu vào. 

Nếu giá tăng/giảm mức 3% trở lên thì sẽ được điều chỉnh tương ứng. Tuy nhiên, do giá điện tác động lớn đến đời sống kinh tế vĩ mô, nên sẽ được tính toán kỹ lưỡng.

Lỗ tỉ giá hơn 14.700 tỉ đồng chưa phân bổ vào giá thành

"EVN đã xây dựng phương án điều chỉnh giá điện với các cơ quan có thẩm quyền, các đơn vị đã rà soát kiểm tra phương án và báo cáo Thủ tướng theo quy định để có phương án phù hợp. Đảm bảo hài hòa lợi ích giữa tình hình tài chính của EVN và điều hành vĩ mô của Chính phủ" - ông Hòa trả lời nhưng không nêu rõ phương án cụ thể.

Trả lời Tuổi Trẻ Online về khả năng chịu đựng của EVN nếu mất cân đối tài chính khi chưa điều chỉnh giá bán lẻ điện, ông Nguyễn Xuân Nam, phó tổng giám đốc EVN, thừa nhận khoản lỗ gây khó khăn về tài chính cho EVN. 

Vì vậy tập đoàn đã có đề xuất trình Bộ Công Thương và các cấp có thẩm quyền về việc điều chỉnh giá điện.

"Năm 2022 lỗ chủ yếu là do chi phí sản xuất điện đầu vào tăng cao. Đặc biệt là giá than tăng gấp hơn 3 lần, có thời điểm tăng gấp 4-5 lần. Giá khí đốt và giá dầu tăng gấp đôi là nguyên nhân khiến chi phí mua điện tăng cao. Nhưng bốn năm nay đã không điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân nên EVN rất khó khăn" - ông Nam cho biết.

Ông Nam cũng thông tin thêm trong bối cảnh khó khăn đó đã thực hiện tiết giảm chi phí, mà còn cắt giảm các khoản sửa chữa lớn có thời điểm tới 30%. Cộng thêm các khoản thu khác, EVN tiết giảm tới 10.000 tỉ đồng, giúp khoản lỗ còn lại là 26.200 tỉ đồng.

Về khoản chênh lệch tỉ giá, ông Nam cho biết chưa phân bổ vào giá bán lẻ điện bình quân vì phải đảm bảo hài hòa lợi ích an sinh xã hội.

Giá điện bao nhiêu là phù hợp?

Việc không điều chỉnh giá bán lẻ điện theo biến động thị trường, có tăng có giảm và "nén" suốt gần bốn năm qua đang khiến giá điện có nguy cơ "bùng nổ".