Phụ huynh, học sinh Hà Nội sốt ruột vì thời điểm này Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội vẫn chưa chốt số lượng môn thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2024-2025.
"Chóng mặt" với ba môn, bốn môn
Theo Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, phương án tổ chức kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2024-2025 vẫn đang trình UBND TP Hà Nội phê duyệt. Nhưng theo dự kiến trước đó, kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 sẽ diễn ra vào tháng 6-2024.
Học sinh dự tuyển vào trường THPT công lập bắt buộc phải tham dự kỳ thi tuyển sinh chung để lấy kết quả xét tuyển. Học sinh dự tuyển vào các trường THPT chuyên sẽ phải tham gia kỳ thi chung và thi thêm các môn chuyên phù hợp với lớp chuyên dự tuyển.
Riêng các trường ngoài công lập và trường công lập tự chủ có thể chủ động phương thức tuyển sinh: sử dụng kết quả của kỳ thi chung, xét hồ sơ, học bạ hoặc sử dụng cả hai hình thức. Các trường tư có thể xây dựng phương thức tuyển sinh riêng với các tiêu chí khác nhau.
Hà Nội hiện có 117 trường THPT công lập không chuyên, 2 trường THPT chuyên, 9 trường THPT công lập tự chủ, 4 trường THPT hiệp quản (các trường thuộc các cơ sở giáo dục đại học) và 97 trường THPT tư thục. Nhiều năm nay Hà Nội xét tuyển lớp 10 vào trường công lập theo khu vực tuyển sinh. Có 12 khu vực tuyển sinh.
Trước năm 2019, Hà Nội áp dụng phương thức thi tuyển kết hợp xét tuyển (kết quả thi và kết quả đánh giá học bạ bốn năm THCS). Với phương thức này, kỳ thi bớt áp lực hơn, nhưng cũng nảy sinh nhiều vấn đề: các trường THCS làm đẹp học bạ cho học sinh để xét tuyển, kỳ thi chỉ có hai môn văn và toán nên có tình trạng cắt xén chương trình, học lệch năm lớp 9, chỉ tập trung ôn thi.
Phương thức tuyển sinh bằng kỳ thi chung (không xét điểm đánh giá học bạ) với các trường công lập được áp dụng cho mùa tuyển sinh năm học 2019-2020. Theo đó, thí sinh thi bốn môn gồm ba môn bắt buộc là toán, văn, ngoại ngữ và môn thứ tư được chọn ngẫu nhiên và thông báo sau.
Ở thời điểm này, lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội cho rằng với số lượng môn thi là bốn môn trong đó một môn thông báo sau sẽ khiến học sinh lớp 9 phải học đều các môn, không có tình trạng học lệch.
Nhưng mới chỉ thực hiện được một năm thì dịch COVID-19 xảy ra. Năm 2020, kỳ thi tuyển sinh lớp 10 cho năm học 2020-2021 của Hà Nội lại quay về thi ba môn để giảm bớt khó khăn cho học sinh phải trải qua đại dịch.
Năm 2021, kỳ thi tuyển sinh cho năm học 2021-2022 lại tổ chức với bốn môn thi. Nhưng các năm sau đó lại quay về ba môn. Mỗi năm vào thời điểm này, phụ huynh học sinh lại nháo nhào, sốt ruột chờ chốt ba hay bốn môn.
Năm 2023 khi tuyển sinh lớp 10 cho năm học 2023-2024, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội cũng thông tin muộn về số lượng môn thi sau khi trưng cầu ý kiến rộng rãi các nhà trường, phụ huynh, học sinh. Dĩ nhiên trên 90% các ý kiến được trưng cầu mong muốn "thi bốn môn".
Nhiều tỉnh thi ba môn
Nhiều địa phương công bố phương án thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2024-2025 từ tháng 12-2023. Theo đó, một số nơi đã điều chỉnh giảm số môn thi trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10. Các tỉnh Ninh Bình, Vĩnh Phúc, Hưng Yên công bố thi ba môn.
Hưng Yên từng chọn phương thức tuyển sinh lớp 10 với các bài thi toán, ngữ văn và bài thi tổng hợp (gồm ngoại ngữ và một môn thuộc nhóm xã hội, một môn thuộc nhóm tự nhiên). Thí sinh phải ôn tập tốt năm môn để tham gia kỳ thi này. Năm nay Hưng Yên quyết định thi toán, ngữ văn, ngoại ngữ (giảm hai môn so với năm trước).
Tương tự, Ninh Bình năm học trước cũng tuyển vào lớp 10 với kỳ thi có ba bài: toán, ngữ văn và bài thi tổng hợp (trong đó có tiếng Anh, một môn tự nhiên, một môn xã hội). Năm nay, tỉnh cũng bỏ bài thi tổng hợp và thay bằng ba bài thi độc lập gồm toán, văn và một môn sẽ được thông báo vào đầu tháng 3-2024.
Hải Phòng đã đưa ra hai phương án để khảo sát ý kiến. Phương án 1 thí sinh thi ba môn toán, văn, ngoại ngữ. Phương án 2 thi ba bài thi gồm toán, văn và bài thi tổ hợp (gồm tiếng Anh và một môn được bốc thăm trong số các môn còn lại), tổng cộng sẽ có bốn môn thi.
Bắc Giang ban đầu dự kiến thi bốn môn là toán, văn, ngoại ngữ và một môn thứ tư bốc thăm ngẫu nhiên. Nhưng sau khi khảo sát ý kiến đã giảm bớt môn thi thứ tư, chỉ thi toán, văn, ngoại ngữ.
Những tỉnh điều chỉnh giảm bớt môn thi đều cho rằng phù hợp với nguyện vọng của học sinh, phụ huynh và các nhà trường. Đồng thời đây là năm cuối cùng học sinh học chương trình giáo dục phổ thông 2006, năm tới sẽ là lứa học sinh học chương trình giáo dục phổ thông 2018. Vì thế các địa phương giảm áp lực vào năm nay đồng thời tiếp tục nghiên cứu phương án thi cho năm sau phù hợp với yêu cầu của chương trình mới.
TP.HCM: thi ba môn
Theo Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM, kỳ thi vào lớp 10 công lập tại TP.HCM dự kiến diễn ra đầu tháng 6-2024. Thí sinh sẽ thi ba môn gồm ngữ văn, toán và ngoại ngữ. Đây là năm đầu tiên Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong và Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa sẽ không tổ chức hệ lớp thường trong các trường chuyên.
Cần phương thức tuyển sinh ổn định
Lẽ ra, Sở Giáo dục và Đào tạo TP Hà Nội cần dựa trên các căn cứ khoa học và thực tiễn để đánh giá lại phương thức tuyển sinh đã xây dựng 5 năm về trước để xây dựng một phương thức tuyển sinh có tính ổn định hơn. Không thể cứ đến hẹn lại lên, lại lắng nghe dư luận, trưng cầu ý kiến để nghiêng về ba hay bốn môn thi. Việc này gây nên tâm lý bất ổn cho học sinh, cũng khiến các trường không chủ động trong việc tổ chức ôn tập cho học sinh.
Phụ huynh, chuyên gia chia thành hai luồng ý kiến trong việc các tỉnh, thành tuyển thẳng, ưu tiên thí sinh thi lớp 10 có chứng chỉ IELTS.