Trưởng đoàn Thanh tra Đỗ Thị Nhàn, cựu Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II (Cục II) thuộc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) bị cáo buộc nhận hối lộ 5,2 triệu USD từ bị cáo Trương Mỹ Lan (68 tuổi, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát).
Bị cáo Trương Mỹ Lan
TTBC
Bị cáo Nhàn bị Viện KSND tối cao truy tố tội "nhận hối lộ" theo khoản 4 điều 354 bộ luật Hình sự năm 2015, khung hình phạt tù 20 năm, chung thân hoặc tử hình. Đến nay, bị cáo Nhàn đã khắc phục 4,8 triệu USD và hơn 10 tỉ đồng.
Theo cáo trạng của Viện KSND tối cao, quá trình NHNN thanh tra tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB), trong 2 lần thanh tra vào năm 2017 và 2018, để che giấu thực trạng đặc biệt yếu kém và các sai phạm tại SCB, bị cáo Trương Mỹ Lan trực tiếp gặp gỡ bàn bạc, trao đổi với Trưởng đoàn thanh tra là Đỗ Thị Nhàn; đồng thời chỉ đạo cựu Tổng giám đốc SCB Võ Tấn Hoàng Văn đưa cho bị cáo Nhàn 5,2 triệu USD.
Bên cạnh đó, bị cáo Lan chỉ đạo Võ Tấn Hoàng Văn đưa tiền, quà bồi dưỡng cho các thành viên đoàn thanh tra.
Trên cơ sở đó, bị cáo Nhàn chỉ đạo thành viên trong đoàn thanh tra báo cáo không trung thực, không đầy đủ về các sai phạm của SCB, cố tình che giấu, làm nhẹ sai phạm của SCB và kiến nghị đề xuất tạo điều kiện cho SCB được tái cơ cấu.
Theo đó, trong lần thanh tra đợt 1, bị cáo Nhàn trực tiếp chỉ đạo Phó trưởng đoàn thanh tra là Nguyễn Thị Phụng và Tổ tổng hợp gồm Nguyễn Anh Tuấn, Vũ Khánh Linh bỏ ngoài số liệu phân loại nợ xấu gần 38.000 tỉ đồng; trích lập dự phòng rủi ro là gần 18.800 tỉ đồng và thoái dự thu trên 3.000 tỉ đồng đối với 3 dự án Mũi Đèn Đỏ, 6A, và Royal Garden tại SCB Chi nhánh Cống Quỳnh; thoái lãi dự thu khỏi thu nhập là hơn 3.100 tỉ đồng các khoản bán Repo cổ phiếu trả châm, làm thay đổi toàn bộ các chỉ tiêu tài chính của SCB (nợ xấu, âm vốn chủ sở hữu, lỗ lũy kế, hệ số an toàn…) theo hướng có lợi cho SCB để hợp thức, đưa vào báo cáo đoàn thanh tra, dự thảo kết luận thanh tra và các báo Chính phủ.
Trong đợt thanh tra lần 2, Nhàn chủ động đề xuất Nguyễn Văn Hưng thay đổi kế hoạch thanh tra nhằm thu hẹp phạm vi, thời kỳ thanh tra đối với 71 khách hàng có địa chỉ tại 4 Nguyễn Thị Minh Khai, để không phải thanh tra các khoản vay của nhóm 71 khách hàng phát sinh sau ngày 30.6.2017 còn dư nợ đến ngày 31.3.2018, không thanh tra đối với 13 khách hàng mới có cùng địa chỉ tại 4 Nguyễn Thị Minh Khai phát sinh dư nợ sau ngày 30.6.2017.
Từ đó, Nhàn và đoàn thanh tra không chuyển cơ quan chức năng xử lý, ưu tiên thực hiện các biện pháp kinh tế để Trương Mỹ Lan, Võ Tấn Hoàng Văn chỉ đạo cấp dưới tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và SCB thực hiện cho vay với mục đích tất các khoản vay phát sinh trước ngày 30.6.2017 đối với nhóm 71 khách hàng có địa chỉ tại 4 Nguyễn Thị Minh Khai với hơn 88.100 tỉ đồng.
16 cán bộ nhận tiền từ 100 triệu đồng đến gần 10 tỉ đồng
Ngoài Đỗ Thị Nhàn nhận hối lộ 5,2 triệu USD, cáo trạng xác định 16 bị cáo khác tại NHNN nhận tiền, quà của Trương Mỹ Lan, và bị Viện KSND tối cao truy tố về tội “lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, khung hình phạt từ 10 - 15 năm tù.
Cụ thể, cựu Phó chánh thanh tra NHNN Nguyễn Văn Hưng nhận 390.000 USD. Bị cáo Hưng là người ra quyết định thanh tra, chịu trách nhiệm chỉ đạo, giám sát nội dung hoạt động thanh tra của đoàn thanh tra tại SCB; Phó trưởng đoàn thanh tra Nguyễn Thị Phụng (cựu Cục phó Cục II NHNN) nhận 20.000 USD và 210 triệu đồng, 1 đồng hồ, 1 túi xách, 1 chiếc khăn;
Các thành viên đoàn thanh tra Vũ Khánh Linh, Nguyễn Tuấn Anh, Bùi Tuấn Khoa nhận 100 triệu đồng; Vương Đỗ Anh Tuấn nhận 20.000 USD và 2 chiếc áo; Trần Văn Tuấn nhận 6.000 USD, 40 triệu đồng; Lê Thanh Hà nhận 14.000 USD, 100 triệu đồng; Nguyễn Duy Phương chỉ thừa nhận đã nhận 1.000 USD, 20 triệu đồng, không thừa nhận đã nhận 5.000 USD; Nguyễn Văn Thùy nhận 21.000 USD, 60 triệu đồng, 1 áo sơ mi, 1 áo phông, 1 hộp yến; Trương Việt Hưng nhận 6.000 USD.
Bên cạnh đó, 5 bị cáo thuộc NHNN Chi nhánh TP.HCM và Cục Thanh tra giám sát ngân hàng TP.HCM cũng nhận tiền, gồm: Nguyễn Văn Dũng (cựu Phó giám đốc NHNN Chi nhánh TP.HCM) nhận 400 triệu đồng, 15.000 USD; Nguyễn Thị Phi Loan (cựu Phó chánh thanh tra phụ trách Cơ quan thanh tra giám sát (TTGS) NHNN Chi nhánh TP.HCM) nhận 470 triệu đồng; Võ Văn Thuần nhận 1,8 tỉ đồng, Phan Tấn Trung nhận 1,1 tỉ đồng. Hai bị cáo đều là cựu Phó chánh TTGS NHNN Chi nhánh TP.HCM; Nguyễn Tín (cựu thanh tra viên, Phó trưởng phòng Thanh tra hành chính, giải quyết khiếu nại tố cáo và phòng chống tham nhũng, Cục TTGS NHNN Chi nhánh TP.HCM) nhận 500 triệu đồng.
Hiện đa số các bị cáo đã nộp lại toàn bộ tiền, quà.
Đỗ Thị Nhàn thừa nhận, Trương Mỹ Lan phủ nhận chỉ đạo đưa 5,2 triệu USD
Tại cơ quan điều tra, Đỗ Thị Nhàn thừa nhận trong thời gian thanh tra, với tư cách là trưởng đoàn, đã nhiều lần nhận tiền từ SCB thông qua Đinh Văn Thành (Chủ tịch HĐQT, đang bỏ trốn, bị xét xử vắng mặt), Võ Tấn Hoàng Văn và Nguyễn Nam Tuấn (lái xe của Văn). Tổng số tiền đã nhận lên tới 5,2 triệu USD, tương đương 118 tỉ đồng.
Bị cáo Đỗ Thị Nhàn
NGUYỄN TÙNG
Trong đó, khoảng tháng 3.2018, Thành và Văn ra Hà Nội, lên phòng làm việc của Nhàn ở trụ sở cơ quan TTGS ngân hàng, đưa cho Nhàn một túi quả cherry và một túi đựng 200.000 USD. Nhàn nhận, mang tiền về cất ở nhà.
Từ tháng 10 - tháng 12.2018, là giai đoạn dự thảo kết luận thanh tra, xin ý kiến các bộ, ngành và sau đó ban hành kết luận thanh tra tại SCB, Văn và lái xe Tuấn 3 lần mang các thùng xốp đựng tiền USD để đưa cho Nhàn.
Trong đó, 1 lần thùng xốp đựng 1 triệu USD và 2 lần thùng xốp đựng 2 triệu USD. Tổng cộng 3 lần là 5 triệu USD.
Sau mỗi lần đưa tiền tại nhà riêng, Nhàn hỏi thì được cho biết tiền này là của Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) cảm ơn Nhàn, vì đã giúp và hỗ trợ cho SCB trong quá trình thanh tra.
Nhận tiền, Nhàn cho vào thùng khác, cất giấu trong phòng ngủ. Sau khi vụ án bị khởi tố, khoảng tháng 12.2022, Nhàn chia số tiền thành 2 phần, mang 2,6 triệu USD gửi nhờ tại nhà họ hàng ở TP.Nam Định (tỉnh Nam Định). Số tiền còn lại, Nhàn cho vào thùng sắt, khóa lại, mang sang nhà em trai cùng cha khác mẹ cất trong tủ ở phòng ngủ. Nhàn khóa tủ và cầm chìa khóa.
Ngược lại với hành vi khai nhận của bị cáo Nhàn và Võ Tấn Hoàng Văn, tại CQĐT Trương Mỹ Lan thừa nhận có việc gặp riêng Đỗ Thị Nhàn 2 lần tại trụ sở NHNN và khách sạn Daewoo (Hà Nội). Lan nhờ Nhàn cố gắng sớm kết luận thanh tra để các đối tác nước ngoài vào đầu tư và Nhàn đã đồng ý.
Bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn
TTBC
Đối với việc chi tiền cho Nhàn do Văn thực hiện, Trương Mỹ Lan không thừa nhận việc chỉ đạo Văn đưa tiền cho Nhàn. Tuy nhiên, căn cứ vào lời khai của những bị cáo khác, người liên quan, tài liệu trong vụ án, cơ quan tố tụng nêu có đủ căn cứ xác định bị cáo Trương Mỹ Lan chỉ đạo Văn đưa 5,2 triệu USD cho Nhàn.
Bị cáo Trương Mỹ Lan bị xét xử về các tội "tham ô tài sản", "đưa hối lộ", "vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng".
Phiên tòa diễn ra từ ngày 5.3 đến 29.4.
Đối với Võ Tấn Hoàng Văn (Tổng giám đốc SCB) là người trực tiếp đưa tiền cho Nhàn theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan, đã chủ động khai báo chi tiết việc đưa tiền cho Nhàn, và các cá nhân trong quá trình thanh tra; tố giác hành vi của Nhàn từ trước khi khởi tố vụ án, hợp tác tích cực với cơ quan điều tra trong quá trình điều tra, làm rõ vụ án. Nên căn cứ điều 20 và điều 364 bộ luật Hình sự, không xem xét trách nhiệm hình sự đối với Võ Tấn Hoàng Văn về tội "đưa hối lộ".
Tuy nhiên trong vụ án Trương Mỹ Lan và 85 bị cáo đang bị đưa ra xét xử, Võ Tấn Hoàng Văn vẫn bị xét xử về 2 tội "tham ô tài sản" và "vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng".
Đối với tài xế của Võ Tấn Hoàng Văn, là người trực tiếp nhận các thùng xốp từ SCB, đi cùng Văn đến nhà riêng đưa tiền cho bị cáo Nhàn, nhưng không biết trong thùng xốp là tiền và không biết nội dung thỏa thuận giữa Văn và Nhàn nên không xem xét trách nhiệm hình sự.