Xe máy chạy vào cao tốc từ Lào Cai hướng về Yên Bái. Đây là hành vi trái phép - Ảnh: T.T.D.
Tỉ lệ người vi phạm bị xử phạt có lẽ vẫn còn quá ít so với hàng trăm trường hợp mỗi ngày. Lái xe ô tô còn phải chứng kiến và bao phen thót tim mỗi khi gặp đoàn mô tô "khủng" phóng vun vút, giành đường với xe khác. Các tài xế đi đúng luật phải nhượng bộ số người cố ý làm trái, "cho lành".
Không riêng gì ở các cao tốc miền Tây, một lái xe tải đường dài kể rằng chạy trên nhiều tuyến cao tốc vừa giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước, lại vừa phải liên tục quan sát gương chiếu hậu vì sợ thấy xe máy chạy vào cao tốc, lạng lách để cố vượt lên.
Với tốc độ cao của cả xe lớn lẫn xe nhỏ, chỉ cần va quẹt vào nhau cũng có thể dẫn đến tai nạn kinh hoàng.
Nào phải chỉ có xe máy, những tài xế có kinh nghiệm đi trên cao tốc còn phải để ý cả hai bên đường, vì nỗi lo có súc vật băng ngang. Qua các tỉnh miền Trung, hình ảnh hàng chục con bò, dê lững thững "đi dạo" giữa đường không hiếm gặp.
Biết được nhiều đoạn cao tốc chưa kịp gắn camera giám sát, thưa bóng lực lượng tuần tra, một số người đi xe máy phi lên cao tốc. Chẳng có lý lẽ nào đủ biện hộ cho hành vi xem thường pháp luật, coi nhẹ tính mạng và sự an toàn của chính mình. Xảy ra tai nạn giao thông trên đường cao tốc, hy vọng sống sót rất thấp.
Tâm lý tranh thủ, vội vã, tự đưa mạng sống của mình ra đánh cược đã khiến không ít người phải trả giá đắt.
Điển hình như vụ tai nạn gần đây giữa hai xe máy chạy ngược chiều trên đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai đâm trực diện vào ô tô, làm cả bốn thanh niên tử vong. Nỗi ân hận muộn màng đến sau hậu quả thảm khốc kéo theo cả một vài lái xe dù tuân thủ luật giao thông đường bộ, bỗng dưng bị liên lụy, phiền phức.
"Mắt thần" có thể chỗ gắn chỗ không, nhưng lại có hàng ngàn camera "di động" trên xe ô tô không hề thiếu. Đó là những chứng cứ không thể chối cãi.
"Truy xuất nguồn gốc" người cầm lái và chủ phương tiện, sẽ đơn giản hơn nhờ trích xuất camera hành trình. Cần khuyến khích tài xế tích cực cung cấp hình ảnh vi phạm trên đường để góp phần đảm bảo an toàn giao thông và xây dựng văn hóa giao thông.
Hiện nay, việc cấp phát biển kiểm soát xe máy cũng đã được áp dụng công nghệ mã định danh. Truy tìm và phạt nguội những lái xe xem thường pháp luật, là việc cần làm trong năm 2024 được chọn là Năm an toàn giao thông.
Cần nhiều kênh thông tin rộng rãi về việc xử lý các vụ vi phạm kiểu này như một cách răn đe, ngăn ngừa. Vận động, tuyên truyền thôi chưa đủ với một số trường hợp lạc đường do "lạc ý thức".
Người bình thường, ý thức đầy đủ về sự an toàn sẽ không chọn cách liều lĩnh phóng xe máy lên cao tốc. Những vụ việc đã qua cho thấy người vi phạm là những người có hơi men, nhóm thanh niên rủ nhau chạy quá tốc độ và có cả trẻ vị thành niên.
Cần phải xử lý thí điểm ngay một vài vụ để răn đe những hàng vi dị thường, bất chấp pháp luật. Xử phạt kịch khung, không du di. Không để người đi xe ô tô trên cao tốc còn phải lo né xe máy. Năm 2024 rồi, sao có thể dung dưỡng kiểu đi xe nghênh ngang trên đường.
Hai xe máy chạy vào đường cao tốc TP.HCM - Trung LươngLực lượng chức năng đã cho lắp đặt các biển cấm và biển cảnh báo xe máy không được đi vào đường cao tốc. Tuy nhiên, sau khi biển cấm được đặt, tình trạng xe máy "vô tư" đi vào đường cao tốc vẫn còn diễn ra.