Gỡ vướng pháp lý cho các dự án bất động sản

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) đánh giá, Hội nghị Triển khai nhiệm vụ điều hành chính sách tiền tệ năm 2024 diễn ra ngày 14/3 do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì có vị trí rất quan trọng nhằm xây dựng các giải pháp hiệu quả để triển khai thực hiện chính sách tiền tệ năm 2024, tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô.

Đối với lĩnh vực bất động sản, Chủ tịch HoREA đề nghị các cơ quan nhà nước có thẩm quyền tập trung tháo gỡ vướng mắc pháp lý cho các dự án bất động sản để đủ điều kiện tiếp cận tín dụng và đây là “giải pháp phi tín dụng” hiệu quả nhất để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng trong năm 2024.

Theo ông Châu, giải pháp có tính tổng thể là Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội đang xem xét khả năng trình Quốc hội xem xét có thể cho phép áp dụng sớm Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023, Luật Kinh doanh bất động sản 2023 thay vì có hiệu lực từ ngày 01/01/2025 và đặc biệt là xây dựng Đề án triển khai trình Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất đối với đất khác và thí điểm tách công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập.

Nếu được Quốc hội chấp thuận thì sẽ tháo gỡ được vướng mắc pháp lý cho các dự án bất động sản, mà khó nhất là vướng một số quy định của luật, để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp bất động sản tiếp cận tín dụng thuận lợi hơn và giúp cho các ngân hàng thương mại thuận lợi trong việc xét duyệt cho vay tín dụng.

Bên cạnh đó, Hiệp hội đề nghị các Bộ, ngành khẩn trương hoàn thiện khoảng 25 dự thảo Nghị định, Thông tư quy định chi tiết và hướng dẫn thực hiện các Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật các tổ chức tín dụng bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, sát với thực tiễn tương tự như Chính phủ đã ban hành Nghị định 08/2023/NĐ-CP đã giúp cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ vượt qua khó khăn, “hạ cánh mềm”, không bị đổ vỡ hoặc Nghị định số 12/2024/NĐ-CP tháo gỡ được khó khăn, vướng mắc trong công tác định giá đất.

Cũng theo chủ tịch HoREA, giải pháp cụ thể là đề nghị Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, các địa phương để xem xét tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án trên địa bàn trên cơ sở phân loại từng “nhóm vướng mắc” để có thể áp dụng tương tự cho các địa phương để tái khởi động lại dự án “trùm mền” đủ điều kiện để tiếp cận tín dụng.

Đồng thời, trách nhiệm của các doanh nghiệp bất động sản là phải nỗ lực tái cấu trúc doanh nghiệp, tái cơ cấu đầu tư, tái cơ cấu sản phẩm nhà ở hướng về nhu cầu thực của thị trường là loại nhà ở giá vừa túi tiền, nhà ở xã hội, phấn đấu đưa ra giá bán nhà ở hợp lý và chân thành hợp tác với Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền để cùng tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho dự án.

Đề xuất người mua nhà dưới 3,5 tỷ đồng được vay gói tín dụng 120.000 tỷ

Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, hiện 30 dự án có nhu cầu vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội. Các ngân hàng thương mại đã giải ngân 640 tỷ đồng cho dự án và 6 tỷ đồng cho người mua nhà. Tỷ lệ giải ngân gói này hiện khoảng 1%.

Chủ tịch HoREA nhận xét gói 120.000 tỷ đồng giải ngân quá thấp, trong khi Thủ tướng đã chỉ đạo đảm bảo dòng vốn tín dụng rót vào các động lực tăng trưởng như tiêu dùng, xuất khẩu, đầu tư.

Theo ông, đối tượng tiêu dùng bất động sản là người mua nhà. Để thúc đẩy tín dụng tiêu dùng lĩnh vực này, HoREA đề nghị Ngân hàng Nhà nước bổ sung người mua nhà thương mại dưới 3,5 tỷ đồng một căn (khoảng 35 triệu đồng mỗi m2) được tiếp cận gói vay ưu đãi 120.000 tỷ đồng.

HoREA cũng đề nghị Bộ Xây dựng cùng Ngân hàng Nhà nước khôi phục lại gói tín dụng 110.000 tỷ đồng cho người mua, thuê nhà ở xã hội. Gói này chỉ bằng 30% tổng nhu cầu vốn để thực hiện chương trình phát triển 1 triệu căn nhà xã hội tới 2030, lãi vay ưu đãi 4,8-5% một năm trong thời hạn tối đa 25 năm.

Gói 110.000 tỷ từng được Bộ Xây dựng đề xuất Chính phủ, Quốc hội hồi tháng 2/2023. Ý tưởng ban đầu, gói này sẽ lấy từ nguồn tái cấp vốn, cấp cho các ngân hàng thương mại để cho vay, nhưng sau đó bộ đã thôi đề xuất phương án này.

Ngoài ra, HoREA cũng đề nghị tháo gỡ vướng mắc pháp lý cho các dự án bất động sản để họ đủ điều kiện tiếp cận tín dụng. "Đây là giải pháp hiệu quả nhất để tăng trưởng tín dụng đạt mục tiêu năm nay", ông Châu nói.

Hiệp hội này cũng kiến nghị thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại với đất khác và tách việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập. Giải pháp này tạo điều kiện cho các doanh nghiệp dễ tiếp cận tín dụng và các ngân hàng thuận lợi trong xét duyệt cho vay.

Ngành bất động sản gặp khó khăn từ giữa năm 2022, khi tín dụng cho lĩnh vực này bị thắt chặt, lãi suất cho vay tăng và một số lãnh đạo doanh nghiệp bị xử lý do vi phạm trong phát hành trái phiếu. Nhiều biện pháp tháo gỡ được đưa ra nhưng thị trường chưa phục hồi hoàn toàn. Đầu năm nay, nhiều doanh nghiệp bất động sản vẫn gặp khó thu xếp dòng tiền trả nợ và lãi trái phiếu đến hạn.