Theo tìm hiểu của phóng viên Tuổi Trẻ Online, sông Cầu - một trong những lưu vực sông lớn - có diện tích lưu vực hơn 6.000 km2 với chiều dài khoảng 290 km, chảy qua 6 tỉnh: Bắc Kạn, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hải Dương.
Kênh nước thải đen đặc vẫn hòa vào sông Cầu
Theo ghi nhận của Tuổi Trẻ Online, trên địa bàn TP Bắc Ninh (Bắc Ninh) có tới 2 kênh nước thải đang đổ ra sông Cầu.
Làm nghề lái đò từ nhiều năm nay, bà Trịnh Thị Hiền (57 tuổi, ngụ phường Vân Hà, thị xã Việt Yên, Bắc Giang) cho biết nước thải cạnh trạm bơm Vạn An (TP Bắc Ninh, Bắc Ninh) vẫn thường xuyên chảy ra sông Cầu đã ảnh hưởng không chỉ đến cuộc sống người dân TP Bắc Ninh mà một số phường của thị xã Việt Yên (Bắc Giang) cũng bị "vạ lây".
"Mỗi khi nước thải đổ ra sông người dân hai bên bờ đều phải đeo khẩu trang tránh mùi hôi thối. Có hôm gió thổi mạnh mùi hôi thối còn nhức hết cả đầu...", bà Hiền nói.
Nguồn nước sông Cầu nhiều đoạn bị ô nhiễm đã khiến không ít người dân sống bằng nghề đánh bắt cá ở sông đang đứng trước nguy cơ "mất kế sinh nhai".
Bà Trần Thị An (phường Vân Hà, thị xã Việt Yên) chia sẻ: "Chúng tôi sống dưới thuyền, làm nghề chài lưới chỉ mong ngăn chặn được cống nước thải đổ ra sông Cầu để kiếm cá. Đến nay lượng cá ngày một ít nên người dân phải quay sang nghề khác mưu sinh".
"Mùa cá sinh sản mà gặp nước thải thì chết hết. Có hôm nước thải đổ ra nhiều, cá lớn cá bé còn trắng bụng trôi dạt vào bờ. Nước thải bắt đầu "tấn công" sông Cầu khoảng 15 năm nay rồi. Không hiểu vì sao bao nhiêu năm nay vẫn không kiểm soát được", bà An nói.
Cách kênh nước thải cạnh trạm bơm Vạn An không xa, trên địa bàn phường Hòa Long (TP Bắc Ninh) một kênh nước thải khác cũng đang đổ thẳng ra sông Cầu.
Bà T.V.T. (ngụ ở khu Quả Cảm, phường Hòa Long) than vãn: "Bán hàng nước gần sông nên hầu như ngày nào tôi cũng phải đeo khẩu trang ngăn mùi hôi thối. Những nhà dân ở cạnh sông còn phải đóng chặt cửa, hôm trời nồm mùi hôi thối nhức cả mũi".
"Người dân bao nhiêu năm nay bức xúc lắm"
Trước thông tin phóng viên phản ánh về tình trạng một số kênh nước thải vẫn đang đổ ra sông Cầu, ngày 16-3, ông Tống Quang Thanh - chủ tịch UBND phường Vạn An (TP Bắc Ninh) - cho biết ông đã cử cán bộ đi kiểm tra nhưng chưa báo cáo cụ thể.
Tuy nhiên, theo ông Thanh, trạm bơm Vạn An thuộc sự quản lý, vận hành của Phòng Kinh tế (thuộc UBND TP Bắc Ninh). Ngoài ra, cống tiêu Đặng Xá cũng ở phường Vạn An nhưng lại thuộc quản lý của Xí nghiệp khai thác công trình thủy lợi huyện Yên Phong (Bắc Ninh).
"Nước thải từ các khu sản xuất ở thượng nguồn như cụm công nghiệp Phú Lâm, làng nghề giấy Phong Khê đổ về. Sống ở hạ lưu nên địa bàn phường Vạn An cũng đang chịu hậu quả. Người dân bao nhiêu năm nay bức xúc lắm. Tôi sẽ tiếp tục báo cáo lên cấp trên…", ông Thanh cho biết thêm.
Trong khi đó, trước phản ánh của phóng viên về tình trạng nước thải tiếp tục chảy qua cầu Quả Cảm rồi đổ thẳng ra sông Cầu, ông Ngô Công Thiết - chủ tịch UBND phường Hòa Long (TP Bắc Ninh) - cho hay trong các buổi tiếp xúc cử tri người dân đã có phản ánh với một số cơ quan của tỉnh Bắc Ninh.
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Bùi Quang Huy - giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Giang - cho biết trước tình trạng ô nhiễm trên sông Cầu, trong những năm qua đơn vị này đã có nhiều văn bản phối hợp với tỉnh Bắc Ninh.
"UBND tỉnh Bắc Giang, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Giang đã có nhiều văn bản lắm rồi. Để giải quyết dứt điểm ô nhiễm nguồn nước trên sông Cầu thì phía Bắc Ninh cần quyết liệt vào cuộc…", ông Huy nói.
Theo ông Huy, nếu không làm triệt để thì rất khó xử lý ô nhiễm môi trường trên sông Cầu. Trong đó, cần phải kiểm soát nguồn thải tại một số làng nghề ở Bắc Ninh.
Thêm một số hình ảnh phóng viên Tuổi Trẻ Online ghi nhận:
Sông Cầu "oằn mình" gách nước thải
Ngày 6-11-2023, trả lời chất trước tình trạng sông Cầu bị ô nhiễm rất nghiêm trọng đã ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân một số huyện, thị xã ở Bắc Giang và Bắc Ninh, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh cho biết thời gian qua đơn vị này đã thành lập tổ giám sát bảo vệ môi trường tại làng nghề ở Bắc Ninh.
Bên cạnh đó Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đôn đốc tỉnh Bắc Ninh phối hợp với Bắc Giang xử lý dứt điểm vấn đề ô nhiễm.
Trước đó, năm 2021, lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết thông tin tại một hội nghị, lưu vực sông Cầu hiện có đến hơn 4.000 nguồn thải. Trong đó, các tỉnh Thái Nguyên, Bắc Giang, Bắc Ninh là những địa phương có số lượng nguồn thải lớn.
Dòng nước đen kịt, bốc mùi hôi thối nồng nặc, có đoạn bị bùn và rác thải bồi lấp khiến dòng sông Nhuệ, sông Đáy như đang bị bóp nghẹt, ô nhiễm trầm trọng.