Mất mùa - rớt giá

Thời điểm hiện tại, người dân tỉnh Gia Lai đang bước vào giữa vụ thu hoạch điều. Thế nhưng, năm nay điều cho năng suất kém, kèo theo giá giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2023.

Dạo một vòng quanh các rẫy điều trên địa bàn xã Ia Khai (huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai), theo ghi nhận của PV Người Đưa Tin, để giảm thiểu chi phí, nhiều hộ gia đình đã tự thu hoạch thay vì thuê nhân công như mọi năm.

Chia sẻ với PV, bà Nguyễn Mai Lương, Chủ tịch UBND xã Ia Khai cho biết, điều bị mất mùa do cây già cỗi lâu năm, người dân trồng điều trên địa bàn xã ít chú trọng chăm sóc, để cây tự nhiên phát triển.

Bên cạnh đó, nguyên nhân chính là do thời tiết bất thường giữa ngày và đêm, nhiệt độ chênh lệch quá lớn dẫn đến tỷ lệ đậu trái kém. Có những ngày, chênh lệch giữa ngày và đêm tới 17 độ, dẫn đến tỷ lệ nhân không đạt, giá bán cao nhất chỉ có 23 nghìn đồng/kg (năm ngoái thời điểm cao nhất là 28 - 29 nghìn đồng/kg).

Khom mình dưới gốc điều, ông Puih Luyet (ngụ xã Ia Khai) cặm cụi nhặt từng hạt điều bỏ vào gùi. Vẻ mặt buồn bã, ông Puih Luyet chia sẻ: “5ha điều của gia đình năm nay chỉ toàn lá với hoa. Lúc cây điều ra lứa hoa đầu tiên gặp cảnh ngày nắng, đêm lạnh nên không đậu quả. Hoa điều rụng kín gốc, nhìn xót lắm. Tôi cũng mong cả vào lứa hoa thứ 2 này, nhưng sản lượng điều của gia đình chỉ bằng 1/2 năm ngoái, đạt khoảng 5-6 tấn hạt thôi”. 

Theo ông Luyet, không riêng gia đình ông mà người trồng điều ở xã đều lâm cảnh tương tự. Đã vào vụ thu hoạch mà không khí trầm lắng, các vườn điều vắng người. Bà con đang mong vào chính vụ thu hoạch, giá mua hạt điều sẽ cao lên chứ không thì lỗ to.

"Nếu giá bằng năm ngoái là 25-30 nghìn đồng/kg bà con còn có ít tiền để đầu tư cho vụ tới, chứ không thì đành phó mặc cho trời”, ông Luyet nói.

Không riêng xã Ia Khai mà khắp huyện Ia Grai, những vườn điều ngút ngàn đều thưa vắng bóng người dù đã bắt đầu vụ thu hoạch.

Chủ yếu là cảnh người dân đang phát dọn, đốt cỏ quanh vườn để thuận tiện cho việc thu hoạch hạt điều sau này. Cứ đi vài cây số lại có một “chốt dã chiến” ở ven đường của tiểu thương thu mua hạt điều, nhưng cũng thưa khách bán.

Bà Trương Thị Thảo (thương lái), thu mua điều trên địa bàn huyện Ia Grai cho biết: “Năm nay cây điều mất mùa, giá bán thấp, mẫu mã hạt điều nhỏ, chất lượng nhân lép hơn mọi năm nên việc mua bán giữa nông dân và hộ kinh doanh cũng gặp nhiều khó khăn. Hằng năm, tôi nhập mua của người dân khoảng 500 tấn hạt điều, thì năm nay lượng nhập vào chỉ còn một nửa”.

Ông Phan Đình Thắm, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Ia Grai cho biết, toàn huyện có hơn 6.000ha điều. Hiện, bà con đang thu hoạch, tuy nhiên do thời tiết khắc nghiệt nên tình trạng hoa điều không đậu quả diễn ra phổ biến ở các địa phương. Giá thu mua hạt điều trên địa bàn hiện ở mức 21-22 nghìn đồng/kg, thấp hơn năm ngoái.

Thời tiết bất thường

Tại huyện Đức Cơ, nơi được coi là “thủ phủ” điều của tỉnh Gia Lai với diện tích hơn 14.000ha cũng không khởi sắc hơn là bao.

Anh Nguyễn Ngọc Thế (ngụ thị trấn Chư Ty, huyện Đức Cơ) cho hay: “Vườn điều của gia đình tôi 1,6ha, năm ngoái thu được 2,7 tấn hạt điều khô, bán được hơn 70 triệu đồng. Hiện, gia đình đang thu hoạch nhưng được ít quá. Thu hoạch 2 ngày mà chỉ được 1,5 tạ hạt điều tươi. Không biết nguyên nhân vì sao mà năm nay điều đậu quả ít, hoa rụng phủ kín gốc. Vườn nhà tôi còn may mắn là lứa hoa đầu tiên đậu quả kha khá chứ mấyvườn quanh đây hầu như không đậu quả. Vụ năm nay mất mùa là chắc rồi, tôi tính chỉ đạt 1/3 sản lượng so với năm ngoái”.

Ông Trần Ngọc Phận, Phó Chủ tịch UBND Đức Cơ thông tin, Đức Cơ là một trong những huyện có diện tích trồng điều lớn nhất tỉnh. Huyện đã có đề án phát triển bền vững cây điều để giúp người dân có nguồn thu nhập ổn định. Đồng thời, huyện cũng hỗ trợ kinh phí để một số hộ dân tái canh giống điều mới nhằm nâng cao thu nhập. 

“Thời điểm hiện tại, bà con đang thu hoạch vụ điều năm 2024. Do thời tiết nóng lạnh bất thường dẫn đến việc lứa hoa điều đầu tiên ít đậu quả. Huyện cũng đã chỉ đạo phòng chức năng kiểm tra thực tế, kịp thời hướng dẫn người dân các biện pháp kỹ thuật để nâng cao hiệu quả thụ phấn cho hoa và phòng trừ sâu bệnh gây hại cây điều”, ông Phận thông tin thêm.