Ngày 22.3, phiên tòa xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan (68 tuổi, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) tiếp tục phần bào chữa của các luật sư, sau khi Viện KSND TP.HCM luận tội và đề nghị mức án đối với 86 bị cáo.

Bào chữa cho bị cáo Hồ Bửu Phương (Chủ tịch HĐQT Công ty CP chứng khoán Tân Việt, Phó tổng giám đốc phụ trách tài chính Tập đoàn Vạn Thịnh Phát), luật sư cho rằng Viện KSND TP.HCM (VKS) đánh giá thân chủ mình phạm tội có tổ chức, thủ đoạn tinh vi là không phù hợp. Hồ Bửu Phương bị VKS đề nghị từ 19 - 20 năm tù, về tội "tham ô tài sản". Bị cáo bị cáo buộc là người trực tiếp nhận chỉ đạo của Trương Mỹ Lan, phối hợp với một số bị cáo khác lên phương án "giải quỹ" giúp sức Trương Mỹ Lan chiếm đoạt 163.000 tỉ đồng, gây thiệt hại hơn 99.000 tỉ đồng.

Hai bị cáo liên quan nhóm này là Đặng Phương Hoài Tâm (Phó trưởng phòng Văn phòng HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và Nguyễn Phương Anh (Phó tổng giám đốc Công ty Sài Gòn Peninsula). Ở phần luận tội, 2 bị cáo Tâm và Phương Anh cũng bị đề nghị ở mức từ 19 - 20 năm tù về tội tham ô tài sản.

"Trương Mỹ Lan chỉ đạo tất cả"

Theo cáo trạng, để "giải quỹ", các bị cáo Hồ Bửu Phương và Nguyễn Phương Anh lập hợp đồng hứa chuyển nhượng cổ phần khống, trong đó các công ty "ma" được thụ hưởng tiền giải ngân hứa mua cổ phần của các cá nhân được thuê đứng tên sở hữu cổ phần của các công ty "ma". Sau khi ký hợp đồng hứa chuyển nhượng cổ phần và chuyển tiền, các cá nhân sẽ đến SCB ký chứng từ rút tiền. Công ty thụ hưởng hứa mua cổ phần chỉ hạch toán vào mục "các khoản phải thu", không làm thủ tục sang tên, chuyển nhượng cổ phần nên không phát sinh thuế, tránh việc bị cơ quan thuế, thanh kiểm tra phát hiện sai phạm.

Theo hồ sơ, mỗi khi cần sử dụng khoản tiền lớn, Nguyễn Phương Anh báo cáo, xin ý kiến Hồ Bửu Phương để tạo lập hợp đồng hứa chuyển nhượng cổ phần; Trương Mỹ Lan triệu tập Hồ Bửu Phương, Đặng Phương Hoài Tâm họp, thống nhất danh sách, lượng cổ phần, giá.

Bào chữa cho Hồ Bửu Phương, theo luật sư, thân chủ mình không tham gia xuyên suốt trong quá trình giải ngân, chỉ là một phần mắt xích trong đường dây rút tiền, chiếm đoạt của Trương Mỹ Lan. Vì vậy, bị cáo Hồ Bửu Phương không dùng thủ đoạn tinh vi, không phải tội phạm có tổ chức… như luận tội của VKS. Luật sư cho rằng, bị cáo Nguyễn Phương Anh gửi file danh sách các khoản vay, toàn bộ quá trình do Nguyễn Phương Anh báo cáo, còn quá trình "giải quỹ" là bộ phận khác làm. Hồ Bửu Phương chỉ làm việc chuyên môn, không liên quan đến vai trò "giải quỹ". Luật sư bào chữa cho bị cáo Hồ Bửu Phương nói: "Tôi xin lỗi chị Trương Mỹ Lan, vì chị là người chỉ đạo tất cả các chuỗi giải quỹ, rút tiền ra".

Xác định lại Trương Mỹ Lan có 1.186 tài sản đảm bảo ?

Khi bào chữa cho bị cáo Diệp Bảo Châu (Phó tổng giám đốc SCB), luật sư Trần Minh Hải đề nghị Hội đồng xét xử (HĐXX) xác định lại cách tính hậu quả của vụ án để có lợi nhất cho thân chủ cũng như các bị cáo khác, theo phương pháp dư nợ trừ đi giá trị tài sản đảm bảo của mỗi khoản vay. Với cách tính này, cần xem xét giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho bị cáo Diệp Bảo Châu, trên cơ sở loại trừ con số thiệt hại dư nợ của 32 khoản vay. Bởi 32 khoản vay này, giá trị tài sản đảm bảo lớn hơn tổng dư nợ gốc lãi còn lại.

Trong khi đó, thiệt hại của vụ án theo cáo trạng đang được tính theo phương pháp: lấy số dư nợ còn lại của các khoản vay trừ đi giá trị các tài sản bảo đảm được phân bổ cho các khoản vay. Từ cách xác định nêu trên, dựa vào bảng chi tiết tài khoản vay/khách hàng vay, tài sản bảo đảm khoản vay liên quan đến từng bị cáo do SCB cung cấp, mà con số thiệt hại đối với từng bị cáo được hình thành.

Ngoài ra, luật sư Trần Minh Hải cho biết sau khi nghiên cứu kỹ các tài liệu trong hồ sơ vụ án, thực tế bị cáo Trương Mỹ Lan có tới 1.186 tài sản đảm bảo cho 1.284 khoản vay, tức số mã tài sản đảm bảo hơn như cáo trạng xác định (1.166 tài sản). Và tổng tài sản bị loại bỏ ra khỏi danh mục tài sản khấu trừ thiệt hại là 666 tài sản, do Công ty thẩm định giá Hoàng Quân từ chối thẩm định.

Theo luật sư Hải, 666 tài sản này dù bị từ chối với lý do gì thì vẫn đang là tài sản thực, và là tài sản hợp pháp của bị cáo Trương Mỹ Lan; SCB đang quản lý, chưa từng giải chấp các tài sản này hoặc trả lại tài sản cho chủ tài sản. Vì vậy, luật sư đề nghị HĐXX xem xét giá trị 666 tài sản này đang bị loại bỏ khỏi danh mục tài sản đảm bảo được khấu trừ thiệt hại.