Tối 22-3 (giờ Moscow, tức rạng sáng 23-3 giờ Việt Nam (VN)), một vụ tấn công khủng bố đẫm máu đã xảy ra tại Nhà hát Crocus City Hall (thị trấn Krasnogorsk, nằm ở ngoại ô Moscow, Nga), theo đài RT. Nhóm ISIS-K, một nhánh của Tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), sau đó đã nhận trách nhiệm về vụ tấn công.
Vụ khủng bố ở Moscow đã gây rúng động dư luận Nga và quốc tế bởi đây được coi là vụ tấn công khủng bố lớn nhất tại nước Nga trong nhiều năm qua.
Giới chức Moscow cho biết đã mở một cuộc điều tra về vụ khủng bố. Belarus, Thổ Nhĩ Kỳ và Tổ chức Cảnh sát hình sự Quốc tế (Interpol) cho biết sẵn sàng hỗ trợ Nga điều tra.
Toàn cảnh vụ tấn công
Cụ thể, các nhân chứng nói với hãng thông tấn TASS rằng một nhóm tay súng không rõ danh tính mang theo súng trường đã xả súng ở sảnh Nhà hát Crocus City Hall ở Moscow và sau đó vào bên trong ngay trước buổi hòa nhạc của ban nhạc rock Picnic. Một vụ nổ đã xuất hiện ngay sau đó và làm rung chuyển cả tòa nhà, gây hỏa hoạn nghiêm trọng. Cục Tình trạng khẩn cấp tỉnh Moscow cho biết khoảng 1/3 nhà hát đã chìm trong biển lửa và khói đen dày đặc, trong khi tầng thượng của tòa nhà gần như bị lửa thiêu rụi hoàn toàn và bị sập một phần.
Tính tới 16 giờ ngày 24-3 (giờ VN), số người chết trong vụ tấn công khủng bố ở Moscow là 133 người, trong đó có ba trẻ em. Số người bị thương cũng lên tới hơn 150 người. Theo RT, giới chức Nga vẫn đang điều tra về vụ việc nhưng có vẻ như vụ tấn công đã được chuẩn bị kỹ lưỡng và được thiết kế để gây thương vong nhiều nhất có thể. Theo Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB), Moscow đã bắt 11 nghi phạm liên quan đến vụ tấn công khủng bố, trong đó có bốn kẻ liên quan trực tiếp.
Tổng thống Nga Vladimir Putin lên án vụ khủng bố “đẫm máu và dã man” ở Moscow, đồng thời tuyên bố ngày 24-3 là ngày quốc tang để tưởng niệm các nạn nhân trong vụ tấn công. “Các biện pháp chống khủng bố và chống phá hoại bổ sung đã được đưa ra tại thủ đô Moscow và toàn bộ tỉnh Moscow, cũng như ở mọi vùng của đất nước. Điều quan trọng bây giờ là ngăn những kẻ đứng sau vụ tấn công đẫm máu này không tiếp tục gây họa” - ông Putin phát biểu liên quan vụ khủng bố ở Moscow.
Quốc tế đồng loạt gửi lời chia buồn với Moscow sau vụ tấn công khủng bố ở Moscow. Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres lên án vụ tấn công “bằng những ngôn từ mạnh mẽ nhất có thể” và “gửi lời chia buồn sâu sắc tới gia đình tang quyến, người dân và chính phủ Liên bang Nga”. Các nước như VN, Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Hàn Quốc, Trung Quốc... cũng đồng loạt chia buồn với Nga và lên án hành động khủng bố ở Moscow.
Dấu hỏi lớn về an ninh Nga
Vụ tấn công ở Nhà hát Crocus City Hall ở Moscow một lần nữa cho thấy tổ chức khủng bố IS vẫn là mối đe dọa tiềm tàng đối với Nga. Theo hãng tin AP, nhiều công dân Nga bắt đầu lo ngại về an ninh ở nước này và đặt câu hỏi rằng liệu hệ thống đảm bảo an ninh (gồm các camera giám sát được lắp ở khắp nơi) có thật sự hiệu quả khi mà không thể phát hiện ra nhóm tay súng cầm vũ khí tiến vào nhà hát?
Theo đài CNN, vụ khủng bố ở Moscow xảy ra trong bối cảnh lực lượng an ninh Nga đang hết sức bận rộn trong cuộc chiến với Ukraine và một số lực lượng cảnh sát, an ninh của Nga cũng được điều động tới tiền tuyến. Điều này khiến lưới an ninh trong nước trở nên mỏng hơn, từ đó dễ trở thành mục tiêu tấn công khủng bố hơn. Thậm chí lực lượng bảo vệ ở Nhà hát Crocus City Hall còn không được trang bị súng, khiến họ không thể đối phó với nhóm vũ trang và nhanh chóng bị hạ gục ngay từ đầu vụ tấn công khủng bố.
Hồi đầu tháng 3, Đại sứ quán Mỹ tại Nga cảnh báo rằng những thành phần cực đoan đang âm mưu tấn công vào các sự kiện tập trung đông người ở Moscow, chẳng hạn các buổi hòa nhạc. FSB cũng tuyên bố đã chặn được hai nỗ lực tấn công của IS nhắm vào Nga trong tháng này. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định vụ tấn công ở Nhà hát Crocus City Hall ở Moscow cho thấy FSB có vẻ như “đã kiệt sức và bị phân tâm vì cuộc chiến ở Ukraine”, do đó đã không phát hiện kịp thời âm mưu tấn công của IS hôm 22-3.
Ngoài ra, giới chuyên gia còn cho rằng đợt tấn công lần này của nhóm tay súng nhằm vào Moscow được chuẩn bị rất kỹ lưỡng, khiến nhóm này dễ dàng tấn công cũng như dễ dàng thoát khỏi tầm mắt của lực lượng an ninh Nga. Ông Adam Dolnik, chuyên gia an ninh của CH Czech, cho rằng cách nhóm tay súng thực hiện vụ tấn công khủng bố ở Moscow và sau đó trốn thoát cho thấy đây là “một cuộc tấn công được lên kế hoạch thực sự tỉ mỉ và phối hợp rất chặt chẽ”.
Các chuyên gia cho rằng IS có động cơ mạnh mẽ để tấn công Nga. Ông Colin Clarke, chuyên gia chống khủng bố tại Soufan Center (tổ chức nghiên cứu có trụ sở tại New York, Mỹ), cho rằng “ISIS-K đã nhắm mục tiêu vào Nga trong hai năm qua và nhóm này cũng thường xuyên có phát ngôn chỉ trích lãnh đạo Nga”. Ông Michael Kugelman, chuyên gia tại Trung tâm Wilson có trụ sở tại Washington (Mỹ), cho biết ISIS-K “coi Nga là một phần trong các hoạt động gây áp lực lên người Hồi giáo”.•
Ông Zelensky lên tiếng trước phát ngôn của ông Putin về vụ tấn công khủng bố ở Moscow
Ngày 23-3, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky lên tiếng về vụ tấn công khủng bố vào Nhà hát Crocus City Hall ở Moscow, theo tờ The Kyiv Independent.
“Ông Putin và một số người chỉ đang cố đổ lỗi cho người khác. Chuyện này từng xảy ra trước đây. Đã có những ngôi nhà bị phá hủy, những vụ nổ súng và vụ nổ, họ luôn đổ lỗi cho người khác” - ông Zelensky lên tiếng liên quan vụ khủng bố ở Moscow.
Ông Zelensky cho rằng việc ông Putin ban đầu giữ im lặng về vụ nổ súng để tìm cách “kết nối nó với Ukraine”. Tổng thống Ukraine cũng cho rằng những binh sĩ Nga đang chiến đấu ở Ukraine “đủ để ngăn chặn bất kỳ kẻ khủng bố nào”.
Bài phát biểu trên của ông Zelensky được đưa ra ngay sau khi ông Putin phát biểu trước toàn quốc về vụ tấn công khủng bố ở Moscow.
Trong đó, tổng thống Nga đã lên án vụ tấn công khủng bố ở Moscow là “đẫm máu và dã man”, đồng thời nói thêm rằng những kẻ tấn công bị bắt quả tang khi đang chạy trốn “về phía Ukraine, nơi mà theo dữ liệu sơ bộ, một cửa sổ để vượt biên giới đã được chuẩn bị từ phía Ukraine”.
Kiev trước đó đã bác bỏ các cáo buộc liên quan đến vụ tấn công khủng bố ở Moscow.