Patrica, ngôi làng từ thời trung cổ xa xưa, có khoảng 3.000 dân nằm ở phía Nam Rome. Vào đầu những năm 1900, nơi đây có hơn 40 căn nhà bị bỏ hoang.

Nằm trên cao nguyên đá nhìn ra thung lũng Sacco ở miền Trung Italy, Patrica là ngôi làng bình yên. Nhưng cuộc sống ở đây trước đây không hề dễ dàng đối với người dân địa phương.

Những căn nhà bỏ không

Nhiều người đã lựa chọn rời khỏi Patrica để tìm một tương lai tươi sáng hơn ở nơi khác, để lại những ngôi nhà bỏ không suốt nhiều thập kỷ.

Trong nỗ lực thổi sức sống mới vào ngôi làng đang hấp hối, Thị trưởng thị trấn là ông Lucio Fiordaliso đã học hỏi kinh nghiệm thành công từ những ngôi làng Italy đã rao bán nhà bỏ không với giá chỉ 1 euro. Nhưng đến nay, nỗ lực này hầu như không thành công.

“Đầu tiên, chúng tôi lập bản đồ tất cả các ngôi nhà bị bỏ trống và gọi điện cho chủ sở hữu ban đầu để kêu gọi họ bàn giao tài sản của gia đình. Tuy nhiên, chúng tôi chỉ bán được 2 căn nhà với giá 1 euro”, ông Fiordaliso nói.

Trong khi chính quyền ở các thị trấn ít dân cư khác đều có thẩm quyền rao bán những ngôi nhà bỏ hoang này mà không cần đến sự cho phép của chủ sở hữu, thì Patrica và các thị trấn khác không như vậy.

“Trước hết, chúng tôi cần chủ sở hữu hoặc người thừa kế đồng ý. Chỉ khi đó, chúng tôi mới có thể rao bán những tài sản này, điều đó khiến quá trình rao bán trở nên rất phức tạp. Hầu như không thể”, ông nói.

Ông Fiordaliso giải thích rằng thị trấn đã nhận được phản hồi tích cực từ 10 chủ sở hữu sau khi gửi lời kêu gọi tham gia vào dự án nhà ở trị giá 1 euro, nhưng họ đã rút lui vào phút chót. Những người còn lại không trả lời.

Thách thức rao bán những căn nhà bỏ hoang

Những căn nhà bỏ hoang ở các thị trấn cổ của Italy đôi khi được phân chia cho nhiều người thừa kế. Những người này thậm chí chỉ được sở hữu một phần căn nhà, chẳng hạn phòng tắm, ban công, nhà bếp. Theo luật pháp Italy, không thể bán những căn nhà này nếu không có sự đồng ý bằng văn bản của tất cả những người thừa kế.

Trước đây, theo phong tục, con cái sẽ được thừa kế một phần ngôi nhà của gia đình, bao gồm đất đai, giếng nước và vườn cây. Nhưng không phải trường hợp nào mọi người cũng giữ quan hệ tốt hoặc vẫn liên lạc với nhau.

“Việc bán những ngôi nhà trị giá 1 euro gặp phải bế tắc vì hầu hết họ hàng có cùng tài sản đều mâu thuẫn với nhau vì lý do cá nhân hoặc không thể đồng ý mua bán, một số hầu như không nói chuyện, những người khác sống ở các thành phố xa xôi và thậm chí ở nước ngoài”, Thị trưởng nói.

Trong một số trường hợp, các ngôi nhà trước đây chưa từng được chính thức phân chia cho những người thừa kế. Vì vậy, không rõ ai sẽ là chủ sở hữu hiện tại.

Theo ông Fiordaliso, việc tìm người thừa kế đã di cư ra nước ngoài từ lâu hoặc có thể đã chuyển tài sản cho người nước ngoài mà không thông báo cho Patrica, là một nhiệm vụ rất khó khăn. “Công việc này giống như mò kim đáy bể”, ông nói.

Một lý do khác khiến chương trình bán nhà 1 euro ở Patrica chưa thực sự hiệu quả là do tình trạng của những ngôi nhà ở đây. Một số ngôi nhà đã quá tồi tàn, ngay cả khi chủ sở hữu sẵn sàng bán chúng.

Rất may, không phải tất cả những ngôi nhà bỏ hoang ở Patrica có thể được bán với giá 1 euro đều ở trong tình trạng tồi tệ. Một số căn nhà đã thu hút được sự quan tâm từ những người mua tiềm năng.

“Một số người nước ngoài đến xem những ngôi nhà trị giá 1 euro bị bỏ hoang. Có rất nhiều người quan tâm, nhưng tiếc là chúng tôi không có gì để cung cấp cho họ”, thị trưởng cho biết và nói thêm rằng những người quan tâm đến từ Mỹ và châu Âu.

Trong khi đó, ông Fiordaliso đã nghĩ ra những biện pháp mới để tăng sức hấp dẫn của thị trấn với hy vọng thu hút những người mới đến.

Biện pháp mới

Gần đây, thị trấn Patrica đã chi tiền cải tạo mặt tiền của một số căn nhà cổ. Một số người dân địa phương phải xây dựng lại hoàn toàn ngôi nhà cũ của gia đình và đưa chúng vào sử dụng sau nhiều thập kỷ bị bỏ quên.

Cư dân địa phương Alessandra Pagliarosi đã biến biệt thự từ những năm 1950 do chồng bà thừa kế thành một nhà nghỉ chỉ phục vụ bữa sáng có tên Patricia.

“Chúng tôi đã làm lại mái nhà và cả nội thất. Động thái của thị trưởng cuối cùng đã cho chúng tôi một lý do chính đáng để cải tạo toàn bộ khu đất vốn đã nằm đó một cách vô dụng”, bà Pagliarosi, người được hưởng lợi từ các khoản giảm thuế mới do tòa thị chính đưa ra để vực dậy nền kinh tế địa phương, cho biết.

Những người khác đã khởi động một số hoạt động thương mại - như mở cửa hàng thủ công ở khu phố cổ được miễn thuế xử lý chất thải, quảng cáo và sử dụng không gian công cộng trong 10 năm và được cấp tín dụng thuế cho chi phí tái cơ cấu.

“Đối với nhà nghỉ chỉ phục vụ bữa sáng nhỏ, số tiền đó sẽ tiết kiệm được tổng cộng khoảng 1.200 euro mỗi năm. Đây là một số tiền đáng kể”, bà Pagliarosi nói.

Người nước ngoài có kế hoạch chuyển đến Patrica và thành lập doanh nghiệp nhỏ cũng được hưởng các ưu đãi về thuế. Kết quả là cho đến nay đã có 2 nhà nghỉ phục vụ bữa sáng và một nhà hàng mở cửa đón khách.

Nhà môi giới bất động sản địa phương Ilario Grossi cho biết một số người thừa kế từ Mỹ đã trở về Patrica để xem tài sản.

Tuy nhiên, những căn nhà mới ở thị trấn này - có giá khởi điểm từ 20.000 euro - tỏ ra hấp dẫn hơn.

Grossi cho biết: “Khi nhiều người nước ngoài nhìn thấy tình trạng tồi tệ của những ngôi nhà cũ, họ sẽ chọn những căn hộ mới đã được sửa sang lại hoặc chỉ cần sửa chữa nhỏ. Vì vậy, việc mua những căn nhà mới hơn này sẽ thuận tiện hơn so với việc mua một tòa nhà cũ cần được cải tạo với chi phí cao hơn nhiều”.

Bất chấp những thách thức này, ông Fiordaliso vẫn không từ bỏ nỗ lực bán một số ngôi nhà bị bỏ hoang từ lâu trong thị trấn, ngay cả khi điều đó đồng nghĩa với việc phải thương lượng với các chủ sở hữu.