Đường sắt Bắc - Nam hiện tại được tính toán chỉ chở hàng sau khi có đường sắt tốc độ cao - Ảnh: VNR
Phương án trên được Bộ Giao thông vận tải báo cáo trong phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo xây dựng, thực hiện đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam và các dự án đường sắt quan trọng quốc gia. Cuộc họp diễn ra vào sáng 26-3 do Phó thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì.
Tại cuộc họp, Bộ Giao thông vận tải đề xuất đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam với tốc độ thiết kế là 350 km/h, vận tải hành khách và hàng hóa khi có nhu cầu. Tuyến đường sắt hiện hữu sẽ chỉ vận tải hàng hóa.
Bộ Giao thông vận tải cho biết đã phối hợp Tổng cục Thống kê đánh giá tác động của dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đến nền kinh tế. Tính toán cho thấy đầu tư dự án này có thể đóng góp khoảng 1 điểm % tăng trưởng GDP mỗi năm trong giai đoạn 2025-2037.
Theo thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy, các dự án đường sắt quan trọng quốc gia có quy mô lớn, tiêu chuẩn kỹ thuật phức tạp, đi qua nhiều địa phương, công tác chuẩn bị đầu tư mất nhiều thời gian.
Trong khi đó công nghiệp đường sắt trong nước chưa sản xuất được phương tiện, thiết bị, linh kiện, phụ tùng cho đường sắt nói chung. Nguồn nhân lực chưa tiếp cận với trình độ quản lý, kỹ thuật tiên tiến; thiếu chuyên gia về đường sắt tốc độ cao.
Do vậy cần xem xét cẩn trọng, kỹ lưỡng, có sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, địa phương.
Ông Huy nhận định các dự án đường sắt mang lại hiệu quả lớn về mặt kinh tế nhưng hiệu quả tài chính của dự án không cao. Ngân sách nhà nước cần giữ vai trò chủ đạo và ưu tiên bố trí nguồn lực để đầu tư.
Tại cuộc họp, một số chuyên gia cho rằng ngoài mục tiêu chở khách, đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam cần tính toán việc góp phần tăng thị phần vận tải hàng hóa của đường sắt để giảm chi phí logistics; phải liên thông với các tuyến đường sắt quốc tế.
Đồng thời cần đầu tư cho công nghiệp đường sắt, chế tạo đầu máy, toa xe… Bên cạnh đó cần có cơ chế, chính sách để huy động được nguồn lực, đột phá về cách làm.
Tiếp tục hoàn thiện phương án đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam
Qua các ý kiến các đại biểu, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh một quốc gia công nghiệp hóa, hiện đại hóa cần phát triển đường sắt tốc độ cao để giảm chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Phó thủ tướng giao Bộ Giao thông vận tải tiếp thu, giải trình, làm rõ các ý kiến được nêu tại phiên họp, hoàn thiện phương án đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam…
Trong đó: làm rõ hiệu quả kinh tế, công nghệ, kinh nghiệm vận hành đường sắt tốc độ cao kết hợp vận tải hành khách với hàng hóa trên thế giới; phương án huy động nguồn vốn, phân kỳ đầu tư; mô hình tổ chức bộ máy quản lý, vận hành; phương án tiếp nhận, chuyển giao công nghệ tiến tới làm chủ ngành công nghiệp đường sắt trong nước…
Phó thủ tướng cũng lưu ý giữ lại các nhà ga trung tâm ở các đô thị lớn mang tính biểu tượng khi làm đường sắt tốc độ cao. Đồng thời bảo đảm hành lang an toàn bằng cách kết hợp với tuyến đi trên cao, đi ngầm.
Đường sắt cao tốc Bắc - Nam phải hiện đại, mở thêm đoạn TP.HCM - Cần ThơVăn phòng Chính phủ vừa có văn bản số 57 thông báo kết luận của Thường trực Chính phủ tại cuộc họp về Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.