Đề nghị truy tố 254 bị can về 11 tội danh
Theo đó, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM đã đề nghị Viện KSND TP.HCM truy tố 254 bị can liên quan đến vụ án sai phạm xảy ra tại Cục Đăng kiểm Việt Nam, 11 trung tâm đăng kiểm trên địa bàn TP.HCM, và 3 trung tâm đăng kiểm tại Long An, Bến Tre, Sóc Trăng.
Các bị can bị đề nghị truy tố 11 tội danh gồm: đưa hối lộ, nhận hối lộ, môi giới hối lộ, giả mạo trong công tác; sản xuất, mua bán, trao đổi hoặc tặng cho phần mềm để sử dụng vào mục đích trái pháp luật; xâm phạm trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông, hoặc phương tiện điện tử của người khác; làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức; sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức; lừa đảo chiếm đoạt tài sản; lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ; tham ô tài sản.
Trong đó, có các bị can là Lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam, Lãnh đạo các Phòng trực thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam như Trần Kỳ Hình (nguyên Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam); Đặng Việt Hà (Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam), Nguyễn Vũ Hải (Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam), Trần Anh Quân (Quyền Trưởng Phòng kiểm định xe cơ giới), Đỗ Trung Học (nguyên Trưởng Phòng tàu sông), Bùi Quốc Hưng (Trưởng Phòng tàu sông) cùng nhiều Giám đốc, Phó Giám đốc các Chi cục, Trung tâm đăng kiểm trên địa bàn cả nước; đồng thời thu hồi, tạm giữ và các bị can giao nộp khắc phục tổng cộng hơn 43 tỷ đồng và 118.800 USD cùng nhiều tài sản có liên quan khác.
Cụ thể, ông Trần Kỳ Hình (Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam từ tháng 1/2014 - tháng 7/2021) bị đề nghị truy tố về tội nhận hối lộ và lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; ông Đặng Việt Hà (cựu Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam) bị đề nghị truy tố về tội nhận hối lộ.
132 bị can bị đề nghị truy tố về tội nhận hối lộ; 53 bị can bị đề nghị truy tố về tội đưa hối lộ; 6 bị can bị đề nghị truy tố về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, trong đó có bị can Nguyễn Vũ Hải (Phó cục trưởng từ năm 2010 đến tháng 12/2023); 5 bị can bị đề nghị truy tố về tội môi giới hối lộ; 10 bị can bị đề nghị truy tố về tội làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức.
Ngoài ra, các bị can khác bị đề nghị truy tố về các tội giả mạo trong công tác, sản xuất, mua bán, trao đổi hoặc tặng cho công cụ, thiết bị, phần mềm để sử dụng vào mục đích trái pháp luật, nhận hối lộ...
Sai phạm xuyên suốt và có tổ chức
Kết luận điều tra nêu rõ: các sai phạm, tiêu cực trong hoạt động đăng kiểm được tổ chức xuyên suốt, có tổ chức từ Lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam và Lãnh đạo Phòng Kiểm định xe cơ giới, Phòng Tàu Sông đến giám đốc, phó giám đốc, đăng kiểm viên các Trung tâm/Chi cục đăng kiểm xe trên địa bàn TP.HCM và nhiều tỉnh, thành phố khác trong cả nước, đối tượng môi giới và chủ phương tiện.
Trong đó, các bị can nguyên là lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam đã có hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn, buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra giám sát, đưa ra nhiều chủ trương trái quy định để nhận hối lộ và chia tiền hối lộ từ các đơn vị trực thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam, các Chi cục, Trung tâm đăng kiểm và doanh nghiệp tư nhân trên địa bàn cả nước với số tiền đặc biệt lớn trong quá trình duyệt, cấp mã số thành lập các Trung tâm đăng kiểm tư nhân; thẩm định thiết kế cải tạo phương tiện xe cơ giới; đăng kiểm định kỳ phương tiện cơ giới đường bộ và thủy nội địa; thẩm định cấp chứng nhận năng lực xưởng, đóng mới, cải tạo, phương tiện thủy…, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu lực quản lý nhà nước đối với hoạt động đăng kiểm phương tiện xe cơ giới đường bộ, phương tiện thủy nội địa trên cả nước.
Tiếp nhận chủ trương chỉ đạo nêu trên, các bị can thuộc Phòng kiểm định xe cơ giới (Phòng VAR), Phòng Tàu Sông - Cục Đăng kiểm Việt Nam đã Lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao, nhận tiền hối lộ từ các Trung tâm/chi cục đăng kiểm để bỏ qua các lỗi, thiếu sót về pháp lý, điều kiện hoạt động, đầu tư, mua sắm, nhân sự Đăng kiểm viên,... trong quá thẩm duyệt hồ sơ xin thành lập và tạo điều kiện trong quá trình hoạt động của các Trung tâm/Chi cục đăng kiểm.
Ngoài ra, trong quá trình thẩm định hồ sơ thiết kế, nghiệm thu cải tạo xe cơ giới, các bị can đã nhận hối lộ từ các Công ty thiết kế phương tiện cải tạo để cấp thẩm định đạt dù có nhiều hồ sơ không đủ điều kiện.
Qua đó, đã tạo điều kiện các Trung tâm/Chi cục Đăng kiểm đưa ra chủ trương nhận tiền hối lộ của chủ phương tiện, đối tượng môi giới để có ý bỏ qua lỗi kỹ thuật của hàng chục ngàn phương tiện nhằm thu lợi bất chính và chung chi lên Cục Đăng kiểm Việt Nam theo chủ trương chung mà các bị can là lãnh đạo Cục, lãnh đạo Phòng đã đặt ra.
Đáng chú ý, một số trung tâm đăng kiểm không đủ điều kiện nhân lực đã thực hiện hành vi giả mạo trong công tác, lập khống danh sách đăng kiểm viên, giả mạo chữ ký của đăng kiểm viên hoặc đóng giả đăng kiểm viên không thực tế làm việc tại Trung tâm đăng kiểm; một số trung tâm đăng kiểm đã sử dụng phần mềm tự viết có tính năng đọc (lấy) và chỉnh sửa các thông số kỹ thuật đối với phương tiện cơ giới đường bộ để can thiệp, chỉnh sửa kết quả kiểm định (khí thải, phanh, đèn…) của xe cơ giới.
Theo kết luận điều tra, ông Trần Kỳ Hình trong thời gian giữ chức vụ cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam đã nhận hối lộ số tiền 6,5 tỉ đồng và 23.000 USD.
Bị can Đặng Việt Hà, với chức vụ là Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, phải chịu trách nhiệm hình sự chung về số tiền nhận hối lộ của phòng kiểm định xe cơ giới giai đoạn từ ngày 1-8-2021 đến 30-9-2022 là 31 tỉ đồng, số tiền nhận hối lộ của 4 trung tâm đăng kiểm (khối V) tại TP.HCM từ 1-4-2022 đến tháng 11-2022 là 7,6 tỉ đồng; số tiền nhận hối lộ của 5 trung tâm đăng kiểm khối V tại TP Hà Nội là 780 triệu đồng và số tiền hối lộ của các giám đốc trung tâm đăng kiểm khối D là 680 triệu đồng. Tổng số tiền nhận hối lộ ông Hà phải chịu trách nhiệm hình sự là 40 tỉ đồng.
Tiền hối lộ được chia theo tỉ lệ từ cao đến thấp
Cũng theo kết luận điều tra, sau khi nhận tiền hối lộ, các bị can tại Cục Đăng kiểm Việt Nam đã thống nhất chia theo tỷ lệ, lãnh đạo cao nhất là 400.000 đồng/hồ sơ, nhân viên văn phòng từ 40.000 - 50.000 đồng/hồ sơ.
Cụ thể, trong quyền hạn, nhiệm vụ được phân công, Phòng Kiểm định xe cơ giới (gọi tắt là VAR, thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam) thực hiện thẩm định thiết kế, nghiệm thu cải tạo xe cơ giới và xe máy chuyên dùng đang lưu thông.
Tuy nhiên, các bị can là lãnh đạo, đăng kiểm viên VAR đã lợi dụng vị trí công tác không thực hiện đúng quy trình thẩm định, kiểm tra theo quy định; đồng thời nhận hối lộ từ các công ty từ 1,5 - 3 triệu đồng/hồ sơ để bỏ qua lỗi trên hồ sơ thiết kế, cấp giấy chứng nhận thẩm định thiết kế trái quy định.
Sau khi nhận tiền, các lãnh đạo, và đăng kiểm viên chia tiền theo tỷ lệ Trần Anh Quân (quyền Trưởng VAR) 700.000 đồng/hồ sơ, bao gồm phần Quân được hưởng, phần Quân dùng ngoại giao tiếp khách, và chia cho lãnh đạo Cục là Trần Kỳ Hình và Đặng Việt Hà; các phó VAR mỗi người 100.000 đồng/hồ sơ; nhân viên văn phòng mỗi người 50.000 đồng/hồ sơ.
Như vậy, mỗi tháng khi nhận hối lộ của các công ty thiết kế, các đăng kiểm viên sẽ tính toán, kiểm đếm số lượng hồ sơ và chia tiền. Nhận được tiền, Quân tiếp tục chia cho Trần Kỳ Hình 60 triệu đồng/tháng, và Đặng Việt Hà 20 triệu đồng/tháng.
Tháng 8/2021, Trần Kỳ Hình nghỉ hưu, Đặng Việt Hà được bổ nhiệm chức vụ Cục trưởng. Trong một cuộc họp, Đặng Việt Hà yêu cầu VAR báo cáo chính xác số liệu hồ sơ thẩm định thiết kế hằng tháng. Từ đó, số tiền được chia lại theo tỷ lệ Hà 400.000 đồng/hồ sơ, Quân 300.000 đồng/hồ sơ, các phó phòng mỗi người 100.000 đồng/hồ sơ, đưa vào quỹ ngoại giao 140.000 đồng/hồ sơ, các nhân viên văn phòng mỗi người 40.000 đồng/hồ sơ.
Cơ quan Điều tra nhận định, hàng loạt sai phạm có hệ thống, xuyên suốt xảy ra trong một thời gian dài trong hệ thống đăng kiểm đã gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, trực tiếp xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan quản lý nhà nước, nguy cơ mất an toàn cho người điều khiển phương tiện và người dân tham gia giao thông trên cả nước.
Ngoài ra, Cơ quan CSĐT Công an cấp huyện của TP.HCM đang tiếp tục điều tra tiến hành điều tra độc lập đối với 05 vụ án với 55 bị can về các sai phạm, tiêu cực xảy ra tại các trung tâm đăng kiểm 50-04V, 50-02S, 50-01S, 50-09D, 50-12D; khẩn trương kết thúc điều tra theo đúng thời hạn điều tra theo luật định.