Thường trực Ủy ban Xã hội đã có báo cáo một số vấn đề lớn trong tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) sẽ được cho ý kiến tại hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách.

Trong đó, đáng chú ý quy định rút bảo hiểm xã hội một lần tiếp tục có 2 phương án.

Chi tiết 2 phương án rút bảo hiểm xã hội một lần được chỉnh sửa

Phương án 1, người lao động được chia làm hai nhóm. Theo đó, nhóm 1 tiếp tục được áp dụng hưởng bảo hiểm xã hội một lần như quy định tại nghị quyết 93 của Quốc hội.

Cụ thể, người lao động tham gia bảo hiểm xã hội trước khi luật có hiệu lực (dự kiến 1-7-2025), sau 12 tháng không thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, không tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm.

Khác với quy định hiện hành, theo cơ quan thẩm tra, dự thảo luật có quy định quyền lợi bổ sung nếu người lao động lựa chọn bảo lưu, không nhận bảo hiểm xã hội một lần.

Với nhóm 2, người lao động tham gia bảo hiểm xã hội từ ngày luật có hiệu lực trở đi không được áp dụng quy định này.

Về phương án 2, người lao động được giải quyết một phần nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. 

Thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn lại được bảo lưu để người lao động tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội.

Cơ quan thẩm tra chỉ rõ qua thảo luận và ý kiến của các cơ quan tham gia thì đa số cho rằng phương án 1 do Chính phủ trình có nhiều ưu điểm.

Bên cạnh đó, có ý kiến đồng tình với phương án 2 với lý do không tạo "lát cắt" giữa các đối tượng tham gia trước và sau khi luật này có hiệu lực.

Ngoài ra, có ý kiến đề nghị tích hợp phương án 2 vào nhóm 2 của phương án 1, theo đó đối với người lao động bắt đầu tham gia bảo hiểm xã hội trong khoảng từ sau ngày 1-7-2025 đến 30-6-2030 thì vẫn được hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo lộ trình giảm dần.

Thường trực Ủy ban Xã hội thấy rằng mỗi phương án đều có ưu điểm và nhược điểm, dù lựa chọn phương án nào thì đều phải có giải pháp để giữ người lao động ở lại hoặc nhanh chóng trở lại thị trường lao động, tiếp tục tham gia bảo hiểm, đó mới là giải pháp căn cơ, lâu dài.

Đa số ủng hộ phương án 1 nhưng đề nghị Chính phủ làm rõ hơn

Đa số ý kiến trong thường trực Ủy ban Xã hội ủng hộ phương án 1 của Chính phủ đề xuất. Song đề nghị Chính phủ làm rõ hơn nữa ưu điểm, nhược điểm của từng phương án, dự báo tác động tới một bộ phận người lao động và những phát sinh khi luật có hiệu lực thi hành.

Đối với phương án 1 cần xác định rõ hơn về điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội một lần gắn với nỗ lực tìm kiếm việc làm của người lao động và kết quả giới thiệu việc làm của các trung tâm dịch vụ việc làm.

Đồng thời, nghiên cứu quy định chặt chẽ hơn, theo hướng có thể giảm quyền lợi nếu hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Bên cạnh đó, Chính phủ cần sớm báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề án tổng thể về hỗ trợ người lao động gặp khó khăn phát sinh do thất nghiệp, mất việc làm, bệnh tật... thông qua các chính sách tín dụng xã hội, hỗ trợ tạo việc làm và các chính sách khác giúp người lao động có thể vượt qua khó khăn;

Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về vấn đề hưởng bảo hiểm xã hội một lần, an sinh xã hội lâu dài và khi gặp rủi ro...

Cơ quan thẩm tra nêu rõ Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị đại biểu Quốc hội cho ý kiến và cho phép lấy ý kiến đại biểu Quốc hội bằng phiếu về quy định này nhằm bảo đảm dân chủ, phát huy trí tuệ tập thể của đại biểu Quốc hội và bảo đảm thận trọng, trách nhiệm trong xử lý vấn đề hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Bởi đây là vấn đề liên quan đến quyền lợi và đang "trở thành thói quen" mặc nhiên của khá nhiều người lao động, người tham gia bảo hiểm xã hội.

Năm 2024 có còn cảnh 'giăng võng nằm xuyên đêm' chờ rút bảo hiểm xã hội một lần?

Tại các trụ sở bảo hiểm xã hội quận huyện lúc nào cũng có đông người đến chờ được rút bảo hiểm xã hội một lần như quận 12, huyện Hóc Môn, Củ Chi, Bình Chánh...