Ngày 28/3, Thương vụ Việt Nam tại Philippines thông tin, gạo là mặt hàng thiết yếu quan trọng đảm bảo an ninh lương thực đối với Philippines. Mặc dù có nền sản xuất lúa gạo nhưng sản lượng hàng năm không đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ nên Philippines phải nhập khẩu gạo từ nhiều quốc gia. Đối với Việt Nam, gạo vừa là mặt hàng truyền thống và đồng thời là mặt hàng xuất khẩu chủ lực tạo nên vị thế vững trắc của Việt Nam vào thị trường Philippines trong thời gian qua.
Tuy nhiên, cùng với những biến động địa chính trị và bất ổn trên thế giới, sự thay đổi chính sách của một số quốc gia sản xuất lúa gạo lớn trên thế giới, điển hình như lệnh cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ, làm cho vấn đề đảm bảo an ninh lương thực của Philippines càng được trú trọng hơn.
Trong bối cảnh đó, nhận ra sự phụ thuộc khá lớn vào nguồn cung gạo từ Việt Nam nên Chính phủ Philippines đang tìm cách giảm sự phụ thuộc này thông quan việc đa dạng hóa nguồn cung, tìm đến những nhà cung ứng gạo tiềm năng khác Việt Nam mà trước đây họ cho rằng không có lợi thế. Điều này đã được Thương vụ Việt Nam tại Philippines nắm bắt thông tin, nhận định và cảnh báo tới các cơ quan bộ, ngành quản lý, xây dựng chính sách và doanh nghiệp trong nước.
Và từ thông tin số liệu nhập khẩu gạo của Philippines tính đến giữa tháng 3 năm 2024 phần nào đã phản ánh sự thành công bước đầu của Chính phủ Philippines trong việc tìm cách đa dạng hóa nguồn cung gạo.
Theo thống kê của Cục Thực vật – Bộ Nông nghiệp Phi-líp-pin, tính từ ngày 01 tháng 01 cho đến hết ngày 14 tháng 3 năm 2024, tổng lượng gạo nhập khẩu của Philippines là 886.963,11 tấn, cao hơn khoảng 10,6% so với tổng lượng gạo nhập khẩu của Phi-líp-pin trong quý I năm 2023. Con số này cho thấy dự báo của Thương vụ Việt Nam tại Phi-líp-pin về mức nhập khẩu gạo của Philippines trong năm 2024 vẫn ở mức cao, khoảng 3,8 đến 4,0 triệu tấn là hoàn toàn phù hợp.
Trong tổng lượng gạo nhập khẩu của Philippines nêu trên, gạo nhập khẩu từ Việt Nam vẫn chiếm lượng lớn nhất, là 493.962,72 tấn, chiếm 55,7%. Tiếp theo là gạo nhập khẩu từ Thái Lan với 230.559,43 tấn, chiếm 26%, trong khi gạo nhập khẩu từ Pakistan là 109.803,5 tấn, chiếm 12,4%. Ngoài ra, Philippines còn nhập khẩu gạo từ Myanmar với số lượng 48.960 tấn, từ Cambodia 1.620 tấn, từ Nhật Bản 1.815,37 tấn, từ Ấn Độ 235,5 tấn và từ Italy 6,6 tấn.
Số gạo nêu trên được nhập bởi 109 công ty được Cục Thực vật – Bộ Nông nghiệp Phi-líp-pin cấp giấy phép nhập khẩu, trong đó có hai doanh nghiệp nhập khẩu lớn nhất của Philippines là Orison Free Enterprise Inc, với khối lượng 103.408,35 tấn, tiếp theo là BLY Agri Venture Trading với khối lượng nhập là 55.419,99 tấn. Trong khi đó, Cục Thực vật – Bộ Nông nghiệp Philippines, từ ngày 01 đến ngày 14 tháng 3 năm 2024 cũng đã cấp 424 giấy chứng nhận kiểm dịch thông quan cho 358.188,5 tấn gạo nhập khẩu. Và theo quy định, lượng gạo được cấp phép kiểm dịch thông quan nên trên phải được nhập vào Phi-líp-pin trong vòng 30 ngày kể từ ngày cấp phép.
Việc Philippines đạt được thành công bước đầu trong việc đa dạng hóa nguồn cung gạo làm cho gạo của Việt Nam ngày càng bị cạnh tranh hơn tại thị trường Philippines, đòi hỏi các doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam phải có sự chuẩn bị và chiến lược cạnh tranh tốt, trước hết là hình ảnh, uy tín để tiếp tục duy trì quan hệ với các bạn hàng, đối tác truyền thống lâu năm, mở rộng tìm kiếm các đối tác, nhà nhập khẩu mới. Đồng thời tiếp tục phối hợp với Bộ Công Thương, Thương vụ Việt Nam tại Philippines triển khai các chương trình giới thiệu, quảng bá các sản phẩm, mặt hàng của Việt Nam, trong đó có mặt hàng gạo.
Tuệ Minh