Tại cuộc họp báo thường kỳ diễn ra chiều nay (ngày 29/3) của Bộ Công Thương, một trong các vấn đề nóng được doanh nghiệp, báo chí quan tâm là việc một số doanh nghiệp đã gửi hồ sơ đề nghị tới Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương điều tra chống bán phá giá thép cán nóng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Trả lời câu hỏi này, ông Chu Thắng Trung - Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương) - cho biết, mới đây Bộ Công Thương đã nhận hồ sơ đề nghị điều tra chống bán phá giá của một số doanh nghiệp trong nước đối với một số sản phẩm thép cán nóng (HRC) nhập khẩu từ thị trường Trung Quốc và Ấn Độ.
Ông Chu Thắng Trung cho hay, căn cứ theo quy định của Luật Quản lý ngoại thương, các doanh nghiệp sản xuất thép trong nước nhận thấy có hành vi phá giá, có dấu hiệu gây thiệt hại cho ngành sản xuất trong nước, do vậy các doanh nghiệp có quyền nộp hồ sơ cho cơ quan có thẩm quyền.
Theo ông Chu Thắng Trung, ngay sau khi nhận được hồ sơ đề nghị của một số doanh nghiệp, căn cứ theo quy định, quy trình, cơ quan chức năng sẽ tiến hành thẩm định tính hợp lệ của hồ sơ (kéo dài 15 ngày).
"Trong trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ, đại diện các ngành sản xuất trong nước phải nộp hồ sơ bổ sung. Khi hồ sơ đã đầy đủ, hợp lệ sẽ tiến hành thẩm định hồ sơ trong vòng 45 ngày"- ông Trung cho biết.
Trên cơ sở đó, kiến nghị Bộ Công Thương tiến hành khởi xướng hoặc không khởi xướng điều tra chống bán phá giá. Thời hạn điều tra sau khi khởi xướng sẽ kéo dài từ 2 - 6 tháng (tối đa là 8 tháng). Và trong quá trình này, cơ quan điều tra sẽ có những thông báo cụ thể, yêu cầu các bên liên quan cung cấp toàn bộ chứng cứ để xem xét một cách toàn diện, khách quan, công bằng, lắng nghe ý kiến của tất cả các bên và đề xuất Bộ Công Thương ban hành quyết định phù hợp khi đã có đầy đủ thông tin.
Toàn bộ quá trình điều tra sẽ được Cục Phòng vệ thương mại tiến hành công khai, minh bạch, đầy đủ theo đúng quy định của pháp luật Việt Nam và Tổ chức Thương mại Thế giới. Khi thẩm định đầy đủ hồ sơ hợp lệ, đủ điều kiện để khởi xướng điều tra cũng như áp dụng biện pháp chống bán phá giá, Bộ Công Thương (Cục Phòng vệ thương mại) đều sẽ có thông tin đến các cơ quan thông tấn báo chí và các doanh nghiệp liên quan.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân
Về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết thêm, quyền yêu cầu điều tra chống bán phá giá là của doanh nghiệp. Doanh nghiệp có quyền nộp đơn. Việc nộp đơn có nhiều ý kiến (ủng hộ điều tra chống bán phá giá và đề nghị không nên áp dụng).
Theo Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân, Bộ Công Thương luôn thực hiện đúng theo quy định của Luật Quản lý ngoại thương, các nghị định và thông tư hướng dẫn liên quan đến các quy trình thủ tục về phòng vệ thương mại... Vì vậy, quá trình điều tra áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại phải luôn được thực hiện chặt chẽ, cần đầy đủ cơ sở khoa học, khách quan.
Nhiều doanh nghiệp quan ngại sâu sắc
Trước đó, việc yêu cầu điều tra chống bán phá giá đối với thép HRC nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ đã vấp phải sự phản đối của các doanh nghiệp khác trong ngành sử dụng thép HRC là nguyên liệu đầu vào. Theo đó, một số doanh nghiệp nghiệp sản xuất tôn mạ, ống thép đã gửi đơn lên Chính phủ và các bộ ngành liên quan, kiến nghị không khởi xướng điều tra thép HRC nhập khẩu.
Trong kiến nghị, các doanh nghiệp cho biết hiện tại trong nước, sản phẩm HRC chỉ được sản xuất bởi hai doanh nghiệp là Hòa Phát và Formosa Hà Tĩnh.
Các doanh nghiệp thể hiện mối quan ngại sâu sắc về khả năng khởi xướng điều tra chống bán phá giá sản phẩm HRC nhập khẩu từ Trung Quốc vào Việt Nam. Nếu điều này xảy ra sẽ ảnh hưởng cực kỳ tiêu cực và nghiêm trọng đến toàn ngành thép Việt Nam và cả nền kinh tế nói chung.
Nhiều doanh nghiệp cho rằng nếu áp thuế tự vệ thép cán nóng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến toàn ngành thép Việt Nam (Ảnh minh hoạ - Ảnh: TTXVN)
Cũng trong kiến nghị, các doanh nghiệp cho biết nhu cầu tiêu thụ HRC của toàn Việt Nam hiện đang nằm trong khoảng 10 triệu đến hơn 13 triệu tấn mỗi năm, vừa phục vụ cho việc sản xuất thành phẩm, vừa dự trữ lượng hàng tồn kho cần thiết cho hoạt động sản xuất kinh doanh.
Tuy nhiên, thời điểm hiện tại, tổng công suất thiết kế sản xuất HRC tại Việt Nam hiện đang rơi vào khoảng chỉ 8,2 triệu tấn/năm. Giả định Hoà Phát và Formosa chạy tối đa công suất và chỉ bán nội địa, không bán xuất khẩu thì vẫn không đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ HRC tại Việt Nam.
Trong khi đó, hiệu quả sử dụng công suất của Hoà Phát đã đạt gần đỉnh là 97% trong năm 2023 và Formosa đạt hiệu quả sử dụng công suất khá tốt là 73% trong năm 2023. Như vậy, cung HRC trong nước hiện đang không thể đáp ứng đủ nhu cầu, buộc các doanh nghiệp Việt Nam phải nhập khẩu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!