Trước đề xuất của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam về tăng lương tối thiểu vùng năm 2021 từ ngày 1-7, Bộ LĐ-TB&XH vừa có dự thảo báo cáo Thủ tướng về vấn đề này.
Mỗi tháng gần 8.500 doanh nghiệp rút lui
Dự thảo đang lấy ý kiến các bộ, ngành nêu rõ trong năm 2020, do tác động của dịch COVID-19, Hội đồng Tiền lương Quốc gia quyết định lựa chọn, thống nhất phương án khuyến nghị Chính phủ không điều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng năm 2021.
Trên thực tế, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cả năm 2020 tăng 3,23% nên lương tối thiểu năm 2020 sau khi cập nhật lại đã đảm bảo cao hơn 2,28% so với mức sống tối thiểu. Vì vậy, khi tiếp tục giữ nguyên mức lương tối thiểu này để áp dụng cho năm 2021 thì vẫn đáp ứng được mức sống tối thiểu.
“Trường hợp CPI cả năm 2021 tăng cao hơn 2,28% thì về nguyên tắc hội đồng sẽ tính toán phần lương tối thiểu thấp hơn mức sống tối thiểu để xem xét đưa vào điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng áp dụng từ năm 2022…” - Bộ LĐ-TB&XH cho hay.
Cạnh đó, năm 2020 cả nước có 101.700 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể và hoàn tất thủ tục giải thể, tăng 13,9% so với năm 2019. Trung bình mỗi tháng có gần 8.500 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.
Lực lượng lao động là 54,6 triệu người, giảm 1,2 triệu người so với năm 2019. Tỉ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động là 2,48%, cao hơn 0,31% so với năm 2019. Lao động 15 tuổi trở lên đang làm việc là 53,4 triệu người, giảm 1,26 triệu người so với năm 2019.
Thu nhập bình quân của lao động làm công hưởng lương là 6,62 triệu đồng/người/tháng, giảm 75.800 đồng so với năm 2019. “Điều này cho thấy năm 2020 mặc dù lương tối thiểu được điều chỉnh tăng nhưng thu nhập của người lao động vẫn giảm. Do lương tối thiểu chỉ để bảo đảm mức sàn thấp nhất cho người lao động, tăng lương tối thiểu không dẫn đến việc tăng tiền lương, thu nhập chung của người lao động…” - Bộ LĐ-TB&XH lý giải.
Từ thực tế nêu trên, Bộ LĐ-TB&XH thấy việc không điều chỉnh lương tối thiểu năm 2021 là phù hợp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phục hồi, người lao động duy trì việc làm, tái tham gia thị trường lao động trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp.
Công nhân đang làm việc tại nhà máy dệt may tại Hà Nam. Ảnh: V.LONG
| Trong phiên họp hồi tháng 8-2020, Hội đồng Tiền lương Quốc gia đưa ra phương án chưa tăng lương tối thiểu vùng đến hết năm nay do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 và giữ nguyên mức cũ với bốn vùng. Vùng I là 4,42 triệu đồng; vùng II 3,92 triệu đồng; vùng III 3,42 triệu đồng và vùng IV 3,07 triệu đồng. |
Không thể lấy thời điểm tăng lương vào tháng 7
Về thời gian điều chỉnh tăng lương tối thiểu vùng từ ngày 1-7, Bộ LĐ-TB&XH cho rằng các quy định pháp luật, Bộ luật Lao động hiện không ấn định thời điểm điều chỉnh lương tối thiểu cụ thể mà chỉ quy định các yếu tố làm căn cứ điều chỉnh lương tối thiểu vùng.
Cạnh đó, đa số các quốc gia lựa chọn thời điểm điều chỉnh lương tối thiểu trùng với thời điểm bắt đầu năm tài chính để tạo thuận tiện cho việc lập kế hoạch sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Năm tài chính của Việt Nam bắt đầu từ ngày 1-1 và kết thúc vào ngày 31-12. Theo đó, việc Việt Nam lựa chọn thực hiện điều chỉnh lương tối thiểu vào thời điểm 1-1 như hiện nay là phù hợp với thông lệ quốc tế.
Ngoài ra, khi Chính phủ điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng vào ngày 1-1 thì các doanh nghiệp và tổ chức đại diện người lao động, người lao động cũng đồng thời tiến hành thương lượng để điều chỉnh các chính sách lương, thưởng và xác lập các điều kiện lao động mới. Thực tế thời gian qua các doanh nghiệp đều thực hiện theo xu hướng này, qua đó tình hình quan hệ lao động trong các doanh nghiệp được duy trì khá ổn định.
“Nếu chuyển thời điểm điều chỉnh lương tối thiểu vùng sang 1-7, khi đó doanh nghiệp và người lao động, tổ chức đại điện người lao động có thể phải nhiều lần thương lượng để thay đổi chính sách. Điều đó dễ dẫn đến phát sinh những bất đồng, ảnh hưởng không tốt tới sự ổn định quan hệ lao động trong doanh nghiệp…” - Bộ LĐ-TB&XH phân tích thêm.
Từ những nội dung trên, Bộ LĐ-TB&XH đề nghị tiếp tục duy trì thời điểm điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng từ ngày 1-1 như thời gian vừa qua đã thực hiện. Nếu có yếu tố biến động bất thường, Hội đồng Tiền lương Quốc gia sẽ nghiên cứu, đề xuất, báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định.
| Tại buổi làm việc với Thủ tướng vào đầu năm 2021, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam kiến nghị Chính phủ xem xét tăng lương tối thiểu vùng năm 2021 từ ngày 1-7 thay vì hoãn không tăng lương cả năm 2021. Mức tăng cụ thể tùy tình hình kinh tế - xã hội, “sức khỏe” doanh nghiệp. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng đề xuất Chính phủ từ năm 2022 điều chỉnh thời điểm tăng lương tối thiểu vùng từ ngày 1-7 hằng năm thay vì ngày 1-1 như hiện nay. |
