Hôm 2/3, lời bình luận từ một quan chức ngân hàng hàng đầu của quốc gia này đã khiến thị trường chứng khoán châu Á chao đảo. Theo đó, ông Guo Shuqing - Chủ tịch Ủy ban Điều tiết Bảo hiểm và Ngân hàng Trung Quốc (CBIRC), đã cảnh báo về sự cần thiết của việc giảm bớt đòn bẩy, trong bối cảnh nguy cơ bong bóng gia tăng trên toàn cầu và trong lĩnh vực bất sản ở nước này.
Động thái này ngay lập tức ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán trong nước, chỉ số CSI 300 giảm tới 2,1% và ghi nhận mức giảm mạnh nhất toàn châu Á. Trong khi đó, nhà sản xuất bạch tửu nổi tiếng Quý Châu Mao Đài – công ty đóng góp nhiều nhất vào đà tăng của năm 2020, chứng kiến cổ phiếu rớt 5%. Cổ phiếu lớn nhất Trung Quốc đã mất hơn 100 tỷ USD trong 9 ngày.
Cổ phiếu vốn hóa lớn nhất Trung Quốc - Quý Châu Mao Đài, sụt giá mạnh trong năm nay.
Các ngân hàng trung ương trên khắp thế giới đang đối mặt với thách thức về thời điểm và cách thức để giảm bớt quy mô của gói kích thích, khi nền kinh tế hồi phục sau đại dịch. Thị trường trái phiếu toàn cầu đã giảm mạnh vào tuần trước, khi nhà đầu tư ồ ạt đặt cược việc lãi suất sẽ sớm tăng trở lại, khiến lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm chạm mức cao nhất trong 1 năm.
Đòn bẩy là vấn đề đặc biệt có sức ảnh hưởng lớn tại Trung Quốc – vốn được Chủ tịch Tập Cận Bình ưu tiên do quy mô của "núi" nợ tại quốc gia này. Việc thắt chặt hoạt động cho vay trong năm 2017 đã khiến lợi suất trái phiếu doanh nghiệp và trái phiếu chính phủ lên mức cao nhất trong nhiều năm, trước khi giới chức tạm thời nới lỏng 1 năm sau đó trong bối cảnh cuộc chiến thương mại với Trung Quốc ngày càng căng thẳng.
Ông Guo cho biết: "Từ quan điểm của ngành ngân hàng và bảo hiểm, bước đầu tiên đó là giảm tỷ lệ đòn bẩy trong hệ thống tài chính." Ngoài ra, tình trạng đầu cơ trên thị trường bất động sản tại Trung Quốc là rất nguy hiểm và bong bóng trên thị trường tài chính Mỹ và châu Âu có thể sớm vỡ tung.
Zhiwei Zhang – kinh tế gia trưởng tại Pinpoint Asset Management ở Hồng Kông, nhận định: "Lời bình luận của ông ấy cho thấy giới chức Trung Quốc sẵn sàng chấp nhận mức lãi suất cao hơn. Đây là động thái xác nhận việc thắt chặt chính sách tiền tệ. Đó là điều quan trọng."
Nền kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ hơn và những dấu hiệu của tình trạng dư thừa đòn bẩy là yếu tố thúc đẩy Bắc Kinh có những động thái mạnh mẽ hơn trong vài tuần gần đây. Ngân hàng Ngân dân Trung Quốc (PBOC) cho biết trong báo cáo chính sách tiền tệ mới nhất rằng sẽ cân bằng nhu cầu hỗ trợ tăng trưởng và ngăn ngừa rủi ro. Trong khi đó, theo một bài báo trên trang nhất của các phương tiện truyền thông vào tuần trước, nền kinh tế Trung Quốc đã đủ mạnh để trụ vững trong việc bình thường hóa chính sách. Hồi tháng 1, PBOC cũng thực hiện đợt rút ròng các khoản cho vay trung hạn, sau khi một cố vấn đề xuất việc giảm quy mô kích thích.
Trong tháng 11, tỷ lệ nợ của Trung Quốc đạt mức 280% GDP, đây là mức cao nhất kể từ khi Bloomberg bắt đầu tổng hợp dữ liệu vào năm 2014.
Bắc Kinh đang chuẩn bị công bố những mục tiêu kinh tế lớn vào ngày 5/3 tại Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc diễn ra hàng năm. Li-Gang Liu – giám đốc điều hành kiêm nhà kinh tế trưởng tại Trung Quốc của Citigroup đã viết trong một báo cáo tuần này, trong khi các quan chức nhấn mạnh sự thay đổi trong chính sách sẽ diễn ra từ từ, thì những điều kiện về chính sách tiền tệ sẽ thắt chặt rõ ràng trong năm nay.
Triển vọng về việc Trung Quốc sẽ siết chặt chính sách tiền tệ đang làm giảm đà tăng của thị trường chứng khoán, nhất là các cổ phiếu phổ biến. Các công ty như nhà sản xuất bạch tửu Quý Châu Mao Đài chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi được nhiều nhà đầu tư nắm giữ và là một trong những cổ phiếu được định giá cao nhất. CSI 300 dù hồi tháng 2 đã chạm mức đỉnh 14 năm, nhưng lại rớt 7,9% kể từ khi thị trường chứng khoán đại lục mở cửa sau dịp Tết Nguyên đán.
Hiện tại, giới chức nước này đang nỗ lực để hạn chế đòn bẩy trong khi duy trì tăng trưởng kinh tế. PBOC đã thành công trong việc xoa dịu căng thẳng của thị trường cho vay liên ngân hàng kể từ tháng 1, khi lãi suất ngắn hạn tăng vọt lên mức cao nhất kể từ năm 2015.
Tianhe Ji – chiến lược gia tại BNP Paribas ở Bắc Kinh, cho biết: "Việc cắt giảm đòn bẩy và rủi ro tài chính sẽ là trọng tâm chính sách trong năm 2021."