Dự án xây đường từ Trung Quốc Đại lục đến Đài Bắc
Quốc vụ viện Trung Quốc ngày 24/2 ban hành văn kiện "Cương yếu về Quy hoạch mạng lưới giao thông quốc gia toàn diện", gồm có các mục tiêu xây dựng liên kết giao thông từ năm 2021 đến năm 2035 với hơn 700.000 km đường sá.
Bản kế hoạch bao gồm giai đoạn cuối của dự án kết nối thành phố Phúc Châu, tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc với thành phố Đài Bắc trên đảo Đài Loan bằng một đường hầm chạy qua eo biển Đài Loan. Tuyến đường chính của dự án đã được xây dựng đến huyện Pingtan của tỉnh Phúc Kiến.
Theo đó, mạng lưới giao thông mới sẽ có 6 trục đường, 7 hành lang giao thông và 8 quốc lộ, trong đó trục đường chính chạy từ thủ đô Bắc Kinh đến Thiên Tân, Hà Bắc, An Huy, Quảng Đông, Hồng Kông, Macau và cuối cùng là đến Đài Bắc.
Tờ Thời báo Hoàn Cầu (Trung Quốc) cho biết, một tuyến đường sắt cao tốc kết nối Bắc Kinh với Đài Bắc cũng đã được đề xuất trong Kế hoạch 5 năm lần thứ 13 của Trung Quốc (2016-2021). Các nhà phân tích nói rằng kế hoạch này có lợi cho nền kinh tế Đài Loan nhưng để thực hiện thì cần môi trường chính trị hòa bình và ổn định, được hiểu là việc xúc tiến dự án gặp thách thức bởi chính quyền Đài Loan do đảng Dân tiến (DPP) dẫn dắt có quan điểm đối đầu với Đại lục.
Các khách mời trên chương trình Guancha của truyền hình nhà nước Trung Quốc nói rằng dự án xây cao tốc đến Đài Bắc là khả thi dựa trên quy hoạch được đề ra trong thập kỷ qua và Bắc Kinh "nghiêm túc" với việc hoàn thành kế hoạch này.
Phản ứng của công chúng Đài Loan
Thảo luận về nghị trình của Bắc Kinh nhanh chóng nóng lên trên các nền tảng mạng xã hội. Hoàn Cầu cho hay, một lượng đông đảo người dùng mạng từ cả Đại lục và Đài Loan suy đoán rằng thông tin từ Quốc vụ viện Trung Quốc "ngụ ý rằng việc thống nhất sẽ diễn ra sớm, nhiều khả năng là trong khung thời gian trước năm 2035".
Trong khi nhiều người trên đảo Đài Loan bày tỏ quan ngại, Hoàn Cầu nói rằng một số khác hoan nghênh và tin rằng dự án của Bắc Kinh sẽ "dẫn dắt người dân Đài Loan thoát nghèo". Những người ủng hộ dự án cũng chỉ trích DPP là "tạo ra cơ cực, sợ hãi, hận thù và các cuộc chiến giữa các thế hệ bằng cách cắt giảm lương hưu".
Trong khi đó, trang Taiwan News đưa tin cộng đồng mạng Đài Loan chế giễu kế hoạch của Đại lục là nực cười.
Nhà lập pháp Wang Ting-yu của DPP nói với báo Liberty Times (Đài Loan) rằng nghị trình nói trên chỉ là "chiêu trò" của cơ quan Mặt trận Thống nhất Đại lục và cho rằng công chúng trên đảo nên xem bản kế hoạch này như "một tiểu thuyết khoa học giả tưởng".
Ông Wang nói "mạng lưới đường sá tưởng tượng" đã được đề xuất nhiều lần trước đây và thúc giục Bắc Kinh ngưng làm "ếch ngồi đáy giếng".
"[Ban lãnh đạo Trung Quốc] tin rằng bằng việc xây tuyến giao thông kết nối với Đài Bắc, chính phủ ở Bắc Kinh có thể khẳng định Đài Loan nằm trong quyền tài phán của Trung Quốc," nghị sĩ DPP cho hay.
Nhà lập pháp đảng Dân tiến Đài Loan Wang Ting-yu (Ảnh: Liberty Times)
Giới chuyên gia và chính khách Đài Loan nhận định dự án xây đường là bất khả thi do chia rẽ sâu sắc giữa hai bờ, đồng thời kế hoạch cũng không thực tế do khó khăn về kỹ thuật, môi trường và tài chính.
Ông Wang Ting-yu nói đảo Đài Loan vốn đã có hệ thống đường sá tốt và thuận tiện cho việc kết nối. "Quốc vụ viện Trung Quốc nên tỏ ra tham vọng hơn và công bố kế hoạch xây đường từ Trung Quốc lên Mặt trăng," ông này chế giễu.
Nhiều người dùng mạng Đài Loan cũng nói ban lãnh đạo Bắc Kinh đang "nằm mơ giữa ban ngày" với kế hoạch kết nối Đài Loan.
"Tôi khuyến nghị Trung Quốc xây đường xuyên Thái Bình Dương nối Bắc Kinh với Washington ở Mỹ," một cư dân mạng Đài Loan viết.
"Điều này cho thấy dự án 'Vành đai, Con đường' là giấc mơ của Trung Quốc về xây dựng mạng lưới giao thông đến châu Á, châu Âu và châu Phi, để thống nhất tất cả các lục địa này dưới sự cai trị của Trung Quốc," báo Taipei Times trích dẫn một người dùng mạng khác.
Các lãnh đạo Bộ Giao thông Trung Quốc tại cuộc họp báo ngày 1/3/2021, giới thiệu về quy hoạch phát triển mạng lưới giao thông của nước này (Ảnh: NBD)
Dự định được Bắc Kinh ấp ủ hàng thập kỷ
Theo truyền thông Trung Quốc, kế từ khi Cương yếu về Quy hoạch mạng lưới giao thông quốc gia toàn diện được phát hành lần đầu vào năm 2008, các nhà hoạch định Trung Quốc đã đưa nhiều đô thị của Đài Loan vào kế hoạch phát triển giao thông rộng khắp cả nước.
Chuyên gia về Đài Loan Wang Jianmin từ Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc (CASS) nói với Hoàn Cầu rằng việc xây dựng đường sá từ Đại lục tới Đài Loan phải được thực hiện trên nền tảng quan hệ ổn định và thiện chí giữa hai bờ eo biển, song "DPP hoàn toàn cự tuyệt điều đó".
Các nhà phân tích Trung Quốc tin rằng việc kết nối Đài Loan với Đại lục bằng mạng lưới đường sắt tốc độ cao cũng trao cho hòn đảo nhiều cơ hội phát triển, và việc chống lại kế hoạch có thể làm tổn hại lợi ích của người dân Đài Loan.