Sai phạm chuyển nhượng đất đai, gây thiệt hại hàng trăm tỉ đồng ở Sagri

Vân Phong

(TBKTSG Online) - Sai phạm trong việc chuyển nhượng dự án khu nhà ở tại khu phố 4, phường Phước Long B, Quận 9 (cũ), TPHCM đã gây thiệt hại hàng trăm tỉ đồng cho Nhà nước, theo cơ quan điều tra.

Bên ngoài khuôn viên Tổng công ty Nông Nghiệp Sài Gòn (Sagri). Ảnh: TTXVN.

Chuyển đổi đất chăn nuôi heo thành đất ở để bán

Kết luận điều tra vụ án xảy ra tại Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn (Sagri) của Cơ quan Cảnh sát điều tra thuộc Bộ Công an cho biết Sagri là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, do UBND TPHCM quản lý.

Ngành nghề kinh doanh chính của doanh nghiệp, gồm: sản xuất, mua bán giống và thương phẩm chất lượng cao các loại cây trồng, vật nuôi; sản xuất, chế biến sản phẩm ngành công - nông - lâm nghiệp và thủy sản. Nhưng không có chức năng kinh doanh bất động sản.

Với dự án khu nhà ở có địa chỉ tại khu phố 4, phường Phước Long B, Quận 9 (cũ) TPHCM, cơ quan điều tra cho biết Sagri được UBND TPHCM giao quản lý, sử dụng hơn 36.676 mét vuông đất tại đây để làm cơ sở chăn nuôi heo.

Tháng 10-2008, doanh nghiệp này ký hợp đồng hợp tác kinh doanh dự án khu nhà ở với Tổng công ty Phong Phú thuộc Tập đoàn Dệt may Việt Nam tại khu đất ở địa chỉ khu phố 4, phường Phước Long B, quận 9 (cũ), TPHCM.
Cụ thể, Sagri sử dụng khu đất tại khu phố 4, phường Phước Long B để hợp tác và được quy đổi ra tỷ lệ vốn góp là 28%. Còn tỷ lệ vốn góp Tổng công ty Phong Phú là 72%.

Tháng 2-2009, Sagri đã xin UBND TPHCM cho chuyển mục đích sử dụng đất để đầu tư xây dựng khu dân cư và được cơ quan này chấp thuận.

Tháng 11-2010, ông Nguyễn Thành Tài - khi đó là Phó chủ tịch Thường trực UBND TPHCM - đã ký quyết định phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất và giá trị công trình trên đất tại khu đất với trị giá hơn 128 tỉ đồng để Sagri thực hiện nghĩa vụ tài chính khi chuyển mục đích sử dụng đất, đầu tư xây dựng khu nhà ở.

Tháng 8-2015, ông Lê Tấn Hùng được bổ nhiệm giữ chức vụ Tổng Giám đốc Sagri và được giao quản lý tài sản, vốn của nghiệp.

Tháng 7-2017 ông Trần Vĩnh Tuyến - khi đó là Phó chủ tịch UBND TPHCM - đã ký quyết định chấp thuận cho chuyển nhượng dự án phát triển khu nhà cho Công ty Phong Phú, sau nhiều văn bản đề xuất của các ban ngành và ông Lê Tấn Hùng.

Cuối cùng, ông Lê Tấn Hùng - Tổng giám đốc Sagri và ông Phạm Xuân Trình - Tổng giám đốc Tổng công ty Phong Phú đã ký hợp đồng chuyển nhượng toàn bộ dự án trên có giá trị chuyển nhượng là hơn 168 tỉ đồng vào tháng 12-2017.

Theo cơ quan điều tra, ông Hùng biết việc chuyển nhượng khu đất phải thực hiện đúng quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp. Đồng thời phải thẩm định giá, xác định giá trị chuyển nhượng theo giá thị trường và các quy định pháp luật khác có liên quan. Nhưng ông Hùng và các cá nhân có liên quan đã không thực hiện đầy đủ.

Cụ thể, việc Sagri chuyển nhượng vốn góp cho Tổng công ty Phong Phú - thực chất là chuyển quyền sử dụng đất tại dự án đã hoàn chỉnh hạ tầng kỹ thuật, nhưng không qua đấu giá để xác định giá trị thị trường là vi phạm Nghị định 91/2015 của Chính phủ về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp; quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp.

Còn việc Sagri không thuê thẩm định giá khi chuyển nhượng dự án được cơ quan điều tra xác định là vi phạm Nghị định 91/2015 của Chính phủ.

Bên cạnh đó, việc ký hợp đồng hợp tác kinh doanh với Tổng công ty Phong Phú trong việc phân chia lợi nhuận theo tỷ lệ cố định mà không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh là không đảm bảo quyền lợi cho Sagri.

Đáng chú ý, dự án hợp tác giữa Sagri và Tổng công ty Phong Phú mới xây dựng được 80% công trình hạ tầng kỹ thuật, chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước, chưa đủ điều kiện để chuyển nhượng, chưa có phương án, kế hoạch thoái vốn được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Nhưng ông Lên Tấn Hùng vẫn chỉ đạo cấp dưới hoàn thiện các thủ tục, rồi đề nghị UBND TPHCM chấp thuận chuyển nhượng toàn bộ dự án cho Tổng công ty Cổ phần Phong Phú với giá 168 tỉ đồng - tương đương hơn 10,5 triệu đồng một mét vuông.

Mức giá này được cơ quan điều tra đánh giá là thấp hơn so với giá thị trường.

“Hành vi của ông Hùng và những người liên quan đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 348 tỉ đồng tại thời điểm chuyển nhượng dự án và và 672 tỉ đồng tại thời điểm khởi tố vụ án”, cơ quan điều tra kết luận.

Khi sai phạm bị trong việc chuyển nhượng dự án bị phát hiện, UBND TPHCM đã có quyết định thu hồi và hủy bỏ quyết định chấp thuận cho chuyển nhượng dự án trước đó.

Cụ thể, Sagri và Tổng công ty Phong Phú phải trả, chuyển giao những gì đã nhận của nhau trước đây và "cam kết không thắc mắc khiếu nại gì về sau". Nhưng việc này đã không được thực hiện do Bộ Công an vào cuộc điều tra, bắt tạm giam ông Lê Tấn Hùng.

Đáng chú ý, Công ty Phong Phú đã bán đi nhiều nền đất trong dự án.

Trách nhiệm của các bị can

Cơ quan điều tra xác định ông Lê Tấn Hùng giữ vai trò chủ mưu khi vừa chỉ đạo điều hành vừa thực hiện hành phi phạm tội, gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền đặc biệt lớn. Bên cạnh đó, ông Hùng chưa thực sự thành khẩn khai báo về động cơ vụ lợi của bản thân, theo cơ quan điều tra.

Với ông Trần Vĩnh Tuyến, cơ quan điều tra cho rằng ông này và cấp dưới đã xâm phạm nghiêm trọng đến chế độ quản lý, sử dụng tài sản của Nhà nước.

Cụ thể, ông Tuyến với vai trò Phó chủ tịch UBND TP HCM đã ký quyết định chấp thuận cho Sagri chuyển nhượng dự án khu nhà ở Phước Long B, quận 9 (cũ) cho Tổng công ty Phong Phú với mức giá thấp hơn giá thị trường, gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhà nước.

Quyết định này được ông Tuyến căn cứ vào tờ trình tham mưu, đề xuất của Xây dựng do ông Trần Trọng Tuấn - khi đó là Giám đốc Sở ký.

Theo cơ quan điều tra, ông Trần Vĩnh Tuyến thừa nhận hành vi vi phạm nhưng không thừa nhận động cơ tư lợi.
“Đến thời điểm này, cơ quan điều tra chưa thu thập được tài liệu nào chứng minh được động cơ vụ lợi của ông Tuyến”, cơ quan điều tra cho biết.

Hiện một phần nguyên nhân vi phạm pháp luật của ông Trần Vĩnh Tuyến được xác định do nể nang ông Lê Tấn Hùng là em trai nguyên Bí thư Thành ủy TPHCM.

Với ông Trần Trọng Tuấn và ông Phan Trường Sơn - nguyên phó giám đốc Sở Quy hoạch - kiến trúc TPHCM, cơ quan điều tra cho rằng hai ông này đã ký tờ trình và tham ông cho ông Trần Vĩnh Tuyến ký quyết định chấp thuận chuyển nhượng dự án trái quy định, dù biết dự án chưa đủ điều kiện chuyển nhượng, thiếu các mục, gồm: tổng mức đầu tư, nguồn vốn đầu tư, tiến độ thực hiện dự án.

Cơ quan điều tra cho biết, ông Trần Trọng Tuấn đã thừa nhận hành vi vi phạm pháp luật của mình nhưng không thừa nhận động cơ tư lợi. Ngoài ra, cơ quan điều tra chưa thu thập được tài liệu nào chứng minh được động cơ vụ lợi của ông Tuấn.