Thúc đẩy xu hướng "khu vực hóa" thay thế "toàn cầu hóa"

Dân số châu Á chiếm hơn một nửa dân số toàn cầu, với số lượng tầng lớp trung lưu và các gia đình thượng lưu ngày càng tăng nhanh, nhu cầu tiêu dùng và quản lý tài sản lớn cùng với dịch bệnh và địa chính trị đã thúc đẩy xu hướng "khu vực hóa" thay thế "toàn cầu hóa".

Bên cạnh đó, mối quan hệ giữa các thị trường trong khu vực châu Á ngày càng chặt chẽ: chuỗi cung ứng, hiệp định thương mại, mô hình kỹ thuật số và tiêu dùng, ngay cả đổi mới tài chính đều có những thay đổi mang tính cơ bản.

Chính phủ các quốc gia trong khu vực đều phản ứng nhanh trước tình hình dịch bệnh, áp dụng nhanh chóng các biện pháp nhằm đảm bảo sức khỏe cộng đồng và việc làm trong nền kinh tế. Đến nay, tốc độ phục hồi kinh tế trong khu vực này nhanh hơn nhiều so với Mỹ và châu Âu.

Loạt nghiên cứu đều dự báo rằng kinh tế châu Á có triển vọng tăng trưởng 7,5% trong năm nay, trong đó Trung Quốc và Ấn Độ thậm chí sẽ đạt mức tăng trưởng 8% và 10%, trở thành động lực trong phục hồi kinh tế toàn cầu.

Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) được 15 quốc gia khu vực châu Á - Thái Bình Dương ký kết vào tháng 11/2020 là hiệp định thương mại tự do lớn nhất thế giới, với quy mô kinh tế và tổng giá trị thương mại của các nước thành viên chiếm 1/3 tổng lượng toàn cầu. Ngoài ra, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung và nhu cầu tiêu dùng khu vực châu Á tăng nhanh đã thúc đẩy chuỗi cung ứng toàn cầu chuyển dịch và tái cấu trúc.

Với bối cảnh như vậy, RCEP sẽ giúp tăng cường thúc đẩy trao đổi thương mại trong khu vực,d dẩy nhanh sự phát triển các hành lang kinh tế Bắc - Nam, điều chỉnh dòng chảy thương mại thế giới.

Doanh nghiệp chuyển từ mô hình sản xuất tức thời sang mô hình sản xuất đề phòng rủi ro

Năm 2020, đại dịch Covid-19 đã đẩy nhanh sự chuyển đổi mang tính cơ cấu của toàn bộ cục diện kinh tế thế giới, đồng thời cũng mang lại nhiều cơ hội cho châu Á. Chuỗi cung ứng chuyển dịch và đổi mới kỹ thuật số đang tạo ra việc làm, cải thiện kỹ năng và định hình lại nền kinh tế.

Trong quá khứ, các doanh nghiệp tương đối xem trọng chi phí sản xuất và tốc độ tiếp cận thị trường, nhưng hiện tại, các doanh nghiệp tập trung đánh giá lại mô hình kinh doanh sau khi chứng kiến chuỗi cung ứng bị ảnh hưởng do dịch bệnh trong năm qua.

Các doanh nghiệp chuyển từ mô hình sản xuất tức thời "Just-in-Time" (JIT) sang mô hình sản xuất đề phòng rủi ro "Just-in-Case" (JIC), tăng cường tính bền vững của các nghiệp vụ, phân bố lại chuỗi cung ứng, nâng cao tính tin cậy để đề phòng các sự kiện "thiên nga đen" (sự kiện kinh tế ít xảy ra nhưng xảy ra đột ngột và không thể dự báo trước).

Thêm vào đó, dịch bệnh cũng đã mang lại cơ hội kinh doanh bùng nổ cho ngành thương mại kỹ thuật số, các ngành công nghiệp truyền thống và mới nổi đều sử dụng khoa học công nghệ để phòng ngừa các cú sốc. Các ngành giáo dục, mua sắm, ẩm thực và y tế đều chuyển sang nền tảng số.

Doanh thu bán lẻ thương mại điện tử của khu vực châu Á hiện nay đã vượt qua khu vực Bắc Mỹ và Tây Âu, trong đó tốc độ tăng trưởng tại các thị trường Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia đặc biệt nhanh.

Cơ hội từ thị trường còn nhiều không gian tăng trưởng

Nhìn chung, trong một năm tới, toàn cầu vẫn sẽ phải đối mặt với những thay đổi, trong đó thúc đẩy chuyển đổi số sẽ tiếp tục là tiêu điểm của phát triển kinh tế. Trong bối cảnh đó, thị trường châu Á sẽ có cơ hội phát triển rộng hơn. Mặc dù chưa có những "gã khổng lồ" thống trị như Hoa Kỳ và trên thế giới như Google, Amazon hay Apple, nhưng các thị trường khu vực này đều có những lợi thế riêng.

Điển hình như các ứng dụng trò chuyện như LINE, WeChat, WhatsApp, Signal và Telegram được ứng dụng rộng rãi tại các thị trường châu Á. Ngoài ra, mỗi thị trường đều có những công ty hàng đầu khác nhau về nền tảng mua sắm điện tử, gọi xe qua mạng và ví điện tử.

Thị trường thương mại châu Á vẫn có nhiều không gian tăng trưởng, từ đó tạo điều kiện cho các doanh nghiệp giành vị trí dẫn đầu. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần xem xét đến các yếu tố như địa chính trị, tình hình dịch bệnh, chính sách công, biến đổi khí hậu... Song nhìn chung, châu Á đã trở thành trung tâm kinh tế thế giới, tạo động lực cho thị trường toàn cầu.

Hà Trần