Giữa cánh đồng hoang vắng ở xã Yang Reh (huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk), bà H’Huyn đeo bao tải trên vai, đảo mắt nhìn xung quanh, thỉnh thoảng cúi quặp người nhặt nhanh những đống phân trâu, bò còn hơi ẩm, hay những mẩu phân nhỏ đã khô khốc.

Bà H’Huyn cho biết: “Gia đình có mấy sào ruộng, đất đai cằn cỗi, thu nhập không được bao nhiêu. Tôi nhặt phân bò một ngày được hơn 2 bao, bán giá 30 nghìn đồng/bao (phân khô, phân ướt cùng giá). Mùa khô, hầu hết mọi người trong buôn đều đi nhặt phân bò”.

Em nhỏ người M'nông hốt phân bò

Trên triền đồi, 5 người trong gia đình chị H’Thiêu (cùng ở xã Yang Reh) theo dấu chân bò nhặt phân. Từ khi có thêm “nghề” nhặt phân trâu, bò này, gia đình chị đã bớt phần khó khăn.

Theo chị H'Thiêu, sau gần 4 tháng nhặt phân, gia đình chị có khoản thu nhập 25 triệu đồng. Đây là số tiền không hề nhỏ đối với một gia đình nông dân vùng sâu.

“Cách đây một tháng, một người nhặt được 3 bao/ngày, vì cỏ ở ruộng nhiều, họ chăn bò tập trung. Bây giờ, tôi phải lên trên đồi xa, một ngày chỉ nhặt được 2 bao. Phân bò tiêu thụ được nên chỉ cần đem “hàng” đến là được chủ thu mua đưa tiền ngay”, chị H’Thiêu chia sẻ.

Chị H’Hiun cùng con gái nhặt phân gần đó tiếp lời: “Bây giờ, phân bò có giá, nhặt phân bò, kể ra cũng có tiền. Thời gian rảnh, tôi cùng con gái học lớp 4 đi nhặt phân về bán, hôm nhiều được 3 bao, có thêm tiền trang trải cuộc sống”.

Người dân phơi phân bò để bán.

Trên hòn đá nhô lên giữa triền đồi, bà H’Diu (60 tuổi, xã Yang Reh) tỉ mỉ lấy phân trong bao ra phơi, bà kể: “Hôm nay nhặt được gần 2 bao. Phân bò còn ẩm thường phơi 2 nắng là đem bán. Từng này cũng được  50 nghìn chứ có ít đâu. Nghề này tuy vất vả nhưng mà có tiền”.

Các chủ thu mua đến buôn làng gom phân bò lên xe.

Trên các trục đường chính liên xã, chẳng cần biển hiệu, chỉ cần một bãi đất trống rộng để phơi phân và không ảnh hưởng vệ sinh đến hàng xóm là có thể trở thành nơi thu mua phân.

Gia đình anh Nguyễn Minh Mẫn (xã Yang Reh) có thâm niên 13 -14 năm thu mua phân bò cho biết: “Các chủ vườn cà phê, tiêu thường đặt mua phân bò với số lượng lớn. Hằng ngày, tôi đi vào các buôn làng trong huyện và huyện Lắk để gom phân bò. Mùa này, một ngày mua được khoảng 30 bao, cách đây 1 tháng, 40-50 bao/ngày”.

Người dân xã Yang Reh tìm nhặt phân bò trên ruộng

Theo ông Nguyễn Cao Cương, chủ một vườn cà phê ở huyện Cư M’gar, người dân trồng cà phê chủ yếu đặt mua phân bò ở huyện Krông Bông. Mỗi lần đặt mấy trăm bao vì phân bò nơi đây chất lượng, không có tạp chất, mua về ủ rồi bón cho cà phê giúp cây sinh trưởng tốt và ít sâu bệnh…”.