Tờ The Sydney Morning Herald (SMH) ngày 12-3 đưa tin các quan chức đối ngoại hàng đầu của Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ nêu ra "lời than phiền dài lâu" về hành vi của Trung Quốc - bao gồm áp lực kinh tế đối với các đồng minh của Mỹ như Úc – trong cuộc gặp lần đầu tiên với các quan chức Trung Quốc vào tuần tới tại bang Alaska.
Sau chuyến công du đến Nhật và Ấn Độ vào tuần tới, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan sẽ có cuộc gặp tại thành phố Anchorage, bang Alaska, với Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị và nhà ngoại giao hàng đầu Dương Khiết Trì.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price. Ảnh: REUTERS
Phát biểu tại cuộc họp giao ban hôm 11-3, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết: “Chúng tôi chắc chắn sẽ không có bất kỳ 'cú đấm' nào trong việc thảo luận về các lĩnh vực bất đồng của Mỹ”.
“Chúng tôi sẽ thẳng thắn giải thích cách hành động và hành vi của Bắc Kinh thách thức an ninh, sự thịnh vượng, các giá trị không chỉ của Mỹ mà còn của các đối tác và đồng minh của chúng tôi”.
Dự đoán về một “cuộc đối thoại khó khăn” ở bang Alaska, ông Price cho biết Mỹ sẽ nêu ra “những bất đồng lâu dài mà chúng tôi có với Trung Quốc”.
Ông Price cho biết “những bất đồng lâu dài” này bao gồm “áp lực kinh tế, vấn đề người Duy Ngô Nhĩ ở tỉnh Tân Cương và vấn đề dân chủ ở Hong Kong, chủ nghĩa quân phiệt ở Biển Đông và nguồn gốc của đại dịch COVID-19”.
Ông Price cho biết "đó không chỉ là danh sách của riêng mỗi chúng tôi", nói thêm rằng Mỹ đang tìm cách giải quyết mối quan tâm của các đồng minh thân cận nhất ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
“Chúng tôi kỳ vọng Bắc Kinh sẽ thể hiện sự nghiêm túc đối với mong muốn thay đổi giọng điệu của mối quan hệ song phương mà họ đã tuyên bố” – ông Price nói.
"Chúng tôi không muốn tham gia các cuộc đàm phán vì lợi ích của các cuộc đàm phán" – ông Price nhấn mạnh.
Tuy mối quan hệ Mỹ - Trung "được dự đoán dựa trên sự cạnh tranh", song ông Price cho biết các quan chức cũng sẽ thảo luận về các khả năng hợp tác trong các vấn đề như biến đổi khí hậu.
Tương tự, Ngoại trưởng Blinken nói rằng các cuộc đàm phán tiếp theo sẽ chỉ diễn ra nếu Trung Quốc thể hiện thiện chí thay đổi hành vi của mình.
Theo SMH, cuộc họp giữa các quan chức Mỹ-Trung sắp tới diễn ra trong bối cảnh các thành viên đảng Dân chủ đang cân nhắc thực hiện một gói cải cách nhằm giúp Mỹ “cạnh tranh” với Trung Quốc, đồng thời xem đây là ưu tiên lập pháp hàng đầu của họ sau khi dự luật cứu trợ COVID-19 trị giá 1.900 tỉ USD đã được thông qua trong tuần này.
Trước đó, lãnh đạo phe đa số Dân chủ tại Thượng viện Mỹ Chuck Schumer hôm 23-2 đã chỉ đạo các nhà lập pháp soạn thảo một dự luật, trong đó bao gồm các biện pháp nhằm đối phó sự trỗi dậy của Trung Quốc, bao gồm giải quyết tình trạng thiếu chip bán dẫn được sử dụng trong các ngành công nghiệp chủ chốt của Mỹ và mở rộng mạng 5G.
Ông Schumer cũng đã đề xuất chi 100 tỉ USD đầu tư và nghiên cứu vào trí tuệ nhân tạo và máy học, robot, tự động hóa và sản xuất tiên tiến để cạnh tranh với Trung Quốc về công nghệ.
Một gói các biện pháp như vậy được kỳ vọng sẽ thu hút sự ủng hộ từ lưỡng đảng trong bối cảnh đảng Dân chủ và Cộng hòa ngày càng tỏ ra “diều hâu” khi đề cập đến Trung Quốc.
"Bạn muốn một dự luật lưỡng đảng thực sự? Vậy thì hãy tập trung vào Trung Quốc. Quốc hội ngày càng có nhiều sự ủng hộ đối với luật pháp có thể thách thức ảnh hưởng kinh tế của Trung Quốc" - Greg Valliere, chiến lược gia Mỹ tại AGF Investments, cho biết trong một lưu ý cho các nhà đầu tư hôm 11-3.
