Việc mua bán này được coi là đôi bên cùng có lợi, với các cộng đồng đang chết dần chết mòn được nhận một luồng đầu tư mới khi các bất động sản đổ nát hồi sinh trở lại và bắt đầu đóng góp doanh thu. Mặc dù vậy, vẫn có thể có những người chịu thiệt. Các gia đình của chủ sở hữu ban đầu của một số ngôi nhà bị bỏ hoang đang đòi lại quyền sở hữu đối với chúng, cho rằng họ cần được liên hệ về việc mua bán. Trong số những người tham gia tranh cãi về vấn đề này có bà Josie Faccini ở Niagara Falls, Canada.

Bà của Faccini, Consilia Scapillati, di cư đến Canada vào những năm 1950, để lại một ngôi nhà bằng đá nhỏ ở trung tâm lịch sử Castropignano ở vùng Molise, phía nam Italy, nơi gia đình vẫn thường xuyên về thăm trong những năm qua.

Sau khi được biết về kế hoạch của thị trấn Castropignano nhằm rao bán những căn nhà cũ tại đây với giá 1 euro, bà Faccini bắt đầu lo lắng về một vụ “cướp tài sản” và đã dành nhiều tháng để cố gắng khẳng định lại quyển sở hữu của mình đối với ngôi nhà được thừa hưởng từ cách đây nhiều thập kỷ.

“Tức giận và thất vọng”

“Tôi đã nghe nói về kế hoạch bán nhà và cố gắng liên hệ thị trấn vào tháng 8. Sau đó, tôi đọc được bài báo cho biết rằng thị trưởng đã gửi thông báo ra nước ngoài nhưng không ai trong gia đình tôi biết về điều này”, bà Faccini nói với CNN Travel.

Faccini cho biết bà đã đã gửi nhiều email và một lá thư cho ông Nicola Scapillati, thị trưởng của Castropignano, nhưng không nhận được hồi âm.

“Tôi rất tức giận và thất vọng. Tôi muốn nhìn thấy thị trấn phát triển mạnh mẽ và mong muốn được giúp đỡ, nhưng xin đừng cướp đi nhà của chúng tôi”, bà Faccini bức xúc nói.

Có khoảng 100 ngôi nhà bị bỏ hoang ở Castropignano, nhưng thay vì bán cho người trả giá cao nhất, thị trưởng Nicola Scapillati muốn kết nối người mua với ngôi nhà phù hợp nhất với họ. Ảnh: CNN

Faccini cho biết cuối cùng bà đã nhận được câu trả lời từ thị trưởng sau 8 tháng chờ đợi trong tuyệt vọng, nhưng ông Scapillati nói rằng bà cần phải cung cấp chứng thư quyền sở hữu và thông tin để xác minh quyền sở hữu của mình.

Nhưng việc này không hề dễ dàng. Thị trưởng Scapillati chỉ ra rằng trong những năm qua, quyền sở hữu ngôi nhà đã có thể bị chuyển qua cho người chủ mới hoặc những người thừa kế khác.

Ông Scapillati nói thêm rằng việc mua bán hoặc chuyển nhượng quyền sở hữu thường được thực hiện một cách không chính thức ở Italy, đặc biệt là ở các vùng nông thôn, để trốn thuế.

Thị trấn Castropignano đang làm những điều khác biệt so với những nơi có bán nhà trị giá 1 euro khác. Thị trấn này có khoảng 100 tòa nhà bị bỏ hoang, nhưng thị trưởng nói rằng ông muốn giúp người mua tìm được ngôi nhà phù hợp nhất với họ. Thị trưởng Scapillati cho biết ông sẽ tiếp cận cả người mua tiềm năng và chủ sở hữu cũ nhằm đảm bảo nhu cầu đáp ứng cung.

Tiền phạt và tịch thu

Sau khi nhận được hàng nghìn email từ những người có nhu cầu mua nhà, Scapillati cho biết ông đã xác định được nhóm nhà thuộc diện thanh lý đầu tiên và gửi khoảng 20 bức thư cho những chủ sở hữu ban đầu trên khắp thế giới.

Vị thị trưởng nói với CNN rằng ông sẽ thu giữ những ngôi nhà và bán chúng cho người mua mới nếu chủ sở hữu ban đầu không trả lời trong một khung thời gian nhất định về ý định nếu họ muốn khôi phục lại tòa nhà hoặc giao nó cho chính quyền. Ông cho rằng các bất động sản này rất nguy hiểm và có nguy cơ đổ nát.

Về mặt pháp lý, ông Scapillati hoàn toàn có cơ sở. Bất kỳ ai sở hữu bất động sản ở Italy phải duy trì việc bảo quản để những ngôi nhà này không gây hại cho bất kỳ ai. Không làm những việc trên có thể dẫn đến việc bị phạt tiền hoặc tịch thu tài sản.

Castropignano không hẳn là một nơi sôi động, nhưng thị trưởng của thị trấn cho rằng nó có một sức quyến rũ kỳ lạ. Ảnh: CNN

“Trong trường hợp có rủi ro thiệt hại, chủ sở hữu có thể bị xử phạt hành chính từ 154 euro đến 929 euro (4,2 triệu VND đến 25,4 triệu VND), và trong trường hợp gây ra thiệt hại thực sự, họ có thể bị xử phạt hình sự hoặc bị bắt giữ”, ông Emiliano Russo, luật sư tài sản kiêm giáo sư trợ giảng về bất động sản tại Trường kinh tế Rome cho hay.

Gánh nặng hiện hữu

Thị trấn Mussomeli ở vùng Sicilia đã thành lập một cơ quan nhằm giúp những người mua cũ và mới liên lạc với nhau. Theo Phó Thị trưởng Toti Nigrelli, họ đã bán thành công hàng trăm ngôi nhà giá rẻ bằng cách này.

Ông Nigrelli cho biết có ít nhất một gia đình từ Argentina, nơi nhiều người dân địa phương di cư đến trong những thập kỷ trước, đã liên lạc để hỏi thăm và có khả năng lấy lại được một ngôi nhà cũ của gia đình họ.

Một con đường chăn cừu giữa đồng cỏ xanh ngát. Ảnh: CNN

“Chúng tôi có một cộng đồng lớn những người sống ở Nam Mỹ có nguồn gốc từ Mussomeli, một số lớn trong đó có đã bùng lên mối quan tâm về quê nhà của mình khi tin tức lan truyền ra nước ngoài về kế hoạch nhà ở hấp dẫn của chúng tôi. Một vài người trong số họ nhớ đã sở hữu một ngôi nhà ở đây và đã hỏi các bước để đòi lại nơi ở của tổ tiên”, ông Nigrelli cho hay.

Ngoài ra, cũng có một số các chủ sở hữu nhà liên lạc với mong muốn dỡ bỏ bất động sản gia đình đổ nát của họ để giảm bớt gánh nặng cho bản thân.

Họ hàng bất hòa cũng có thể là một trở ngại trong việc mua bán. Ở Italy, mỗi người thừa kế còn sống sở hữu một phần bất động sản và để bán được nó, tất cả phải đồng ý và ký tên, nếu không tài sản bị bỏ hoang vẫn bị đóng băng, ngay cả khi nó sập xuống đất.

Tuy nhiên, ở gần như tất cả các thị trấn đã bán thành công bất động sản trị giá 1 euro cho chủ sở hữu mới, hậu duệ của những người di cư đã liên lạc để khôi phục các mối quan hệ đã mất và tìm lại cội nguồn của họ.

Ký ức về mẹ

Thị trưởng của thị trấn Bivona và Troina ở vùng Sicily đã nhận được hàng chục yêu cầu mua nhà từ những người có tổ tiên di cư đến Pháp, Argentina và Mỹ, tất cả đều đang tìm kiếm một ngôi nhà trong những ngôi làng đẹp như tranh vẽ .

“Dự án này đã đánh thức hậu duệ của những người di cư ra nước ngoài, tạo ra sự quan tâm mới đối với cộng đồng của chúng tôi. Trước đây, nhiều gia đình rời quê hương để tìm kiếm một tương lai tốt đẹp hơn. Bây giờ, con cháu họ muốn trở lại thị trấn quê hương của họ để tận hưởng không khí làng quê”, ông Milko Cinà, Thị trưởng Bivona cho biết.

Thị trưởng Scapillati cho biết hầu hết các ngôi nhà được rao bán đều khá đẹp dù đã phủ rêu. Ảnh: CNN

Trở lại thị trấn Castropignano, Thị trưởng Scapillati cho biết ông rất vui khi được hợp tác với Faccini để giải quyết vấn đề của bà nếu các các chi tiết liên quan đến quyền sở hữu được xác minh. Ông nghĩ rằng căn nhà của bà Faccini chưa bị bán đi.

Bà Faccini nói nếu quyền sở hữu đối với ngôi nhà cũ của gia đình mình được xác nhận, bà muốn chuyển về sống Castropiagno và sẵn lòng giúp quảng bá thị trấn.

“Đó là thứ duy nhất tôi còn lại của mẹ, tôi muốn giữ nó. Tôi muốn đến và sống trong ngôi nhà, cho các cháu trai và cháu gái của tôi, những người chưa bao giờ biết đến nó, về thăm. Tôi sẽ là người ủng hộ lớn nhất cho những người muốn mua nhà ở Castropiagno”, bà khẳng định.