Bộ Công Thương vừa có văn bản số 1226 gửi Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội và Văn phòng Chính phủ liên quan đến kiến nghị của Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng Trung Nam về việc bị giảm phát điện.
Trong văn bản, Bộ Công Thương cho biết, thời gian qua, việc phát triển nguồn năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời, đạt được nhiều kết quả tích cực, đã thu hút mạnh mẽ nguồn lực xã hội đầu tư vào lĩnh vực này, góp phần khai thác hiệu quả nguồn năng lượng tái tạo có nhiều tiềm năng ở nước ta.
Tuy nhiên, sự phát triển nhanh với quy mô công suất lớn của các nguồn năng lượng tái tạo tập trung tại một số khu vực miền Trung, miền Nam đã gây ra hiện tượng quá tải cục bộ, quá tải lưới điện truyền tải liên kết miền và hệ thống điện dư thừa công suất phát so với nhu cầu phụ tải trong một số thời điểm, tình huống cụ thể.
Ngoài ra, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, nhu cầu phụ tải điện tăng trưởng thấp, dẫn tới trong một số tình huống trong thời gian thấp điểm của hệ thống như các dịp lễ, tết, ngày cuối tuần hoặc thấp điểm trưa hàng ngày hệ thống điện dư thừa công suất phát so với phụ tải tiêu thụ.
"Đây là các tình huống nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn, an ninh hệ thống điện vì có thể khiến tần số hệ thống điện tăng cao (thậm chí gây sự cố lan tràn trên toàn bộ hệ thống điện quốc gia) nếu không có ngay các mệnh lệnh điều độ chuẩn xác, được thực hiện kịp thời và các giải pháp khẩn cấp khác", văn bản của Bộ Công Thương cho hay.
Mặc dù Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia (A0) đã thực hiện giảm phát các nguồn năng lượng truyền thống đến giới hạn kỹ thuật với cấu hình tối thiểu nhưng hệ thống điện vẫn dư thừa công suất, do đó A0 bắt buộc phải cắt giảm tiếp các nguồn năng lượng tái tạo để đảm bảo giữ tần số hệ thống điện trong giới hạn kỹ thuật cho phép, tránh sụp đổ hệ thống điện, gây tổn thất nghiêm trọng tới toàn bộ hoạt động sản xuất, kinh tế và đời sông nhân dân trên cả nước.
Bộ Công Thương đã yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và A0 tính toán và công bố mức điều tiết giảm công suất huy động của các nhà máy điện, chỉ huy thực hiện, phù hợp với cơ cấu nguồn điện đang phát, công suất truyền tải giữa các vùng/miền, mức dự phòng quay và dự phòng khởi động nhanh cần thiết... tại thời điểm phải điều tiết giảm, tuân thủ theo nguyên tắc rõ ràng, minh bạch, thực hiện đồng đều giữa các loại hình, không phân biệt đó là các loại hình nguồn điện phải có giấy phép hoạt động điện lực hay được miễn trừ.
Đồng thời, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định 478/QĐ-BCT (ngày 9/2/2021) về việc dịch chuyển giờ phát cao điểm các nhà máy thủy điện nhỏ nhằm tối ưu huy động các nguồn năng lượng tái tạo trong hệ thống điện.
Cũng theo Bộ Công Thương, ngoài Công ty cổ phần Đầu tư Xây dựng Trung Nam và các đơn vị thành viên, Bộ Công Thương cũng nhận được kiến nghị về việc ưu tiên huy động của nhiều chủ đầu tư khác như Công ty Cổ phần Thiên Tân Solar Ninh Thuận, Công ty TNHH XD-TM-DI Công Lý và một số Ủy ban nhân dân (UBND) các tỉnh có dự án năng lượng tái tạo như UBND tỉnh Ninh Thuận, UBND tỉnh Trà Vinh.
Căn cứ theo các quy định của pháp luật hiện hành, báo cáo của EVN tại Văn bản 386/EVN-TTĐ ngày 22/01/2021 về việc báo cáo, làm rõ kiến nghị của các chủ đầu tư về việc cắt giảm công suất phát của các nhà máy điện gió, điện mặt trời, Bộ Công Thương đã có văn bản số 853/BCT-ĐTĐL ngày 09/02/2021 gửi UBND tỉnh Trà Vinh, UBND tỉnh Ninh Thuận và Cục Điều tiết điện lực - Bộ Công Thương đã có văn bản số 102/DTVI-HTD ngày 28/01/2021 gửi Công ty TNHH Diện mặt trời Trung Nam Thuận Nam, Công ty cổ phần Điện mặt trời Trung Nam, Công ty cổ phần Điện gió Trung Nam về việc huy động, điều độ các nhà máy năng lượng tái tạo.
Do vậy, Bộ Công Thương cho rằng, việc cắt giảm các nhà máy năng lượng tái tạo là tình huống bắt buộc trong bối cảnh hệ thống điện quốc gia thừa nguồn và lưới điện quá tải cục bộ nhằm đảm bảo an ninh, an toàn hệ thống điện, việc tiết giảm được EVN/A0 tính toán, thực hiện công khai, minh bạch, bình đẳng cho tất cả các nhà máy mà không phân biệt chủ đầu tư.