Người đứng đầu Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cho biết Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) phải nhanh chóng hàn gắn mối quan hệ liên minh nếu muốn đối phó sự trỗi dậy của Trung Quốc “hung hăng hơn” và “đe dọa” hơn, tờ South China Morning Post hôm 16-3 đưa tin.
Phát biểu trước Nghị viện Châu Âu về vấn đề an ninh và đối ngoại, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói rằng tổ chức này nên hợp tác với các đối tác ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương nếu muốn ngăn chặn Trung Quốc “bắt nạt các nước trên thế giới”.
Ông Stoltenberg nói rằng: “Nếu bạn lo ngại về sự trỗi dậy của Trung Quốc, về sức mạnh quân sự và kinh tế của nó, thì điều quan trọng là chúng ta phải sát cánh cùng nhau”.
Bên cạnh đó, ông gọi hành vi của Trung Quốc là "phá hoại pháp quyền" và hoan nghênh những "cam kết rõ ràng của Tổng thống Biden trong việc xây dựng lại các liên minh và củng cố NATO".
NATO là một liên minh quân sự giữa 30 quốc gia ở châu Âu và Bắc Mỹ. Tổ chức này đã vấp phải khó khăn dưới thời Tổng thống tiền nhiệm Donald Trump vì ông Trump liên tục đe doạ Mỹ sẽ rút khỏi liên minh.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg . Ảnh: TÂN HOA XÃ
Tuy nhiên, các mối quan hệ với các đồng minh đã được cải thiện dưới thời Tổng thống Biden. Tại Hội nghị An ninh Munich vào tháng 2, ông Biden khẳng định ủng hộ điều 5 của Hiệp ước NATO về việc bảo vệ lẫn nhau của liên minh. Cụ thể là bất kỳ cuộc tấn công vũ trang nào vào một hay một số thành viên của liên minh đều được coi là một cuộc tấn công vào toàn bộ liên minh.
Tuần trước, ông Biden đã củng cố mối quan hệ với các đối tác chiến lược ở châu Á - Thái Bình Dương qua việc tham dự cuộc họp trực tuyến đầu tiên của “Bộ tứ kim cương” gồm bốn nước Mỹ, Úc, Nhật và Ấn Độ.
Bên cạnh đó, ông Stoltenberg còn đặt câu hỏi với các thành viên Nghị viện châu Âu về Trung Quốc, tỏ rõ quan ngại về mối đe dọa của nước này.
Ông Tonino Picula – thành viên của nghị viện và là đại diện của Croatia kêu gọi NATO chống lại các nỗ lực của Nga và Trung Quốc trong việc“mở rộng ảnh hưởng của họ bằng cách gia tăng lợi thế kinh tế, chính trị và không gian mạng trong đại dịch”.
Ông Picula nói rằng Nga và Trung Quốc đang sử dụng chính sách ngoại giao vaccine của mình để truyền bá lợi ích của mình, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, ở EU hoặc các khu vực lân cận.
Ngoài ra, Tổng thư ký NATO Stoltenberg ghi nhận tiến bộ kinh tế và chương trình xóa đói giảm nghèo của Trung Quốc nhưng cho rằng sự tiến bộ liên tục đó là mối quan tâm sâu sắc. Ông bày tỏ lo ngại về việc sự trỗi dậy của Trung Quốc sẽ đặt ra những thách thức nghiêm trọng.
Trung Quốc “không chia sẻ các giá trị” chung của phương Tây. Ông nói rằng Trung Quốc “sẽ sớm trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới; họ đã có ngân sách quốc phòng lớn thứ hai thế giới và đang đầu tư rất nhiều vào các phương tiện quân sự hiện đại”.
Quan điểm diều hâu này về Trung Quốc được nêu rõ trong báo cáo “NATO 2030” được công bố năm 2020. Đây giống như bản kế hoạch chi tiết cho thập niên tới và phần lớn kế hoạch tập trung vào Nga, đặc biệt là vào Trung Quốc.
Trong báo cáo viết: “NATO phải dành nhiều thời gian, nguồn lực chính trị và hành động hơn nữa cho những thách thức an ninh do Trung Quốc đặt ra - dựa trên đánh giá về năng lực quốc gia, sức mạnh kinh tế và các mục tiêu tư tưởng đã nêu của các nhà lãnh đạo Trung Quốc”.
Để hiện thực hoá kế hoạch nói trên, trong những tháng gần đây, các thành viên NATO đã tiến hành nhiều chuyến tuần tiễu trên Biển Đông hơn.
Đơn cử, vào tháng 2, Hải quân Pháp đã bắt đầu huấn luyện và tuần tra, gửi tàu đổ bộ Tonnerre và tàu khu trục nhỏ Surcouf đến Thái Bình Dương. Kế hoạch của Pháp là sẽ đi qua Biển Đông hai lần và tham gia một cuộc tập trận chung với Mỹ và Nhật Bản vào tháng 5.
Trong năm nay, Mỹ cũng đã tiến hành nhiều hoạt động tự do hàng hải ở các vùng biển tranh chấp trong khu vực và mỗi lần đều bị Bắc Kinh lên án.
Đức có kế hoạch cử một tàu khu trục nhỏ đi qua Biển Đông vào tháng 8, đây sẽ là tàu chiến đầu tiên của Đức đi qua vùng biển này kể từ năm 2002.
Canada và Anh cũng đã tích cực trong khu vực và Bắc Kinh cũng đã liên tục chỉ trích.
