Chín dự án BOT dừng khai thác không có tiền cho hoạt động bảo trì

Lan Nhi

(KTSG Online) - Chín dự án BOT đang triển khai thủ tục chấm dứt hợp đồng BOT phát sinh nhiều vướng mắc trong việc tính toán thanh lý hợp đồng. Do đó, từ thời điểm kết thúc thu phí và thời gian chuyển giao công trình, dự án cho cơ quan nhà nước để thanh lý hợp đồng không trùng nhau khiến các dự án này hầu như bị “bỏ mặc” chuyện bảo trì.

Dự án BOT cầu Đồng Nai đã ngừng thu phí nhưng chưa hoàn tất quá trình chuyển giao về cơ quan nhà nước nên việc bảo trì bị bỏ mặc. Ảnh: TTXVN

Trong khi hàng chục dự án giao thông theo hình thức BOT đang hoàn tất quá trình chuyển sang thu phí tự động không dừng thì có 9 dự án khác đang tạm dừng thu phí với lý do sắp kết thúc hợp đồng. Có dự án phải dừng bất khả kháng do không tìm được phương án thu phí khả thi (BOT Cai Lậy) hoặc có dự án hoàn tất doanh thu trước thời hạn hợp đồng kết thúc nên cơ quan quản lý yêu cầu dừng thu phí. Hiện 9 dự án đó là: Quốc lộ 2 đoạn Nội Bài - Vĩnh Yên, Quốc lộ 1 đoạn tránh Hà Tĩnh, Quốc lộ 1K đoạn Km2+478, Quốc lộ 1 đoạn tránh Cai Lậy, dự án cầu Đồng Nai, Quốc lộ 20 đoạn qua các thị trấn và Quốc lộ 1 đoạn Hòa Cầm - Hòa Phước và Tứ Câu - Vĩnh Điện.

Tin từ Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho hay, các dự án nêu trên thuộc diện chưa thanh lý được hợp đồng, bàn giao hoàn tất cho cơ quan quản lý nhà nước vì giữa nhà nước và nhà đầu tư chưa thống nhất được các tiêu chí xác định về lợi nhuận nhà đầu tư trong quá trình xây dựng, các chi phí lãi vay... nên chưa xác định thời điểm dừng thu phí.

Việc tạm dừng mà chưa quyết toán xong dự án khiến nhà đầu tư dừng việc bảo trì, không cấp kinh phí vận hành hoặc bảo trì cho có. Nhiều nhà đầu tư dừng không bảo trì hoặc bảo trì cho có. Để khắc phục tình trạng này, Tổng cục Đường bộ Việt Nam tiến hành đàm phán, thương thảo nhiều lần nhưng do không có quy định pháp lý bắt buộc nhà đầu tư phải bảo trì nên các dự án bị bỏ mặc, từ đó kéo theo những rủi ro về nguy hiểm cho người và xe đi qua những đoạn tuyến này. Thậm chí, có 4 dự án hoàn toàn không được bảo trì trong đó có dự án Quốc lộ 1 đoạn tránh Cai Lậy (Tiền Giang).

Vướng mắc lớn nhất là nhà nước tạm dừng thu phí hoặc trưng mua lại dự án thế nhưng cũng không thể bỏ vốn ngân sách ra để bảo trì. Lý do là Nghị định 33/2018 hướng dẫn quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ quy định: Nếu tài sản chưa chuyển đổi thành sở hữu toàn dân thì không được dùng ngân sách để làm việc này. Cũng không có quy định hướng dẫn giai đoạn chưa hoàn tất bàn giao thì kinh phí bên nào phải bỏ ra để bảo trì.