Một báo cáo của SSI đánh giá: "Do giá FIT - cơ chế giá được Chính phủ đưa ra nhằm khuyến khích phát triển các nguồn năng lượng tái tạo hiện đang ở mức cao, cùng với giá khí tăng, EVN cần kiểm soát chi phí đầu vào. Do đó, khả năng EVN sẽ phải tăng giá điện bán lẻ để bù đắp một phần chi phí đầu vào tăng".

Cần kiểm soát chi phí đầu vào

Ngày 23.3, Nhóm nghiên cứu thuộc Công ty cổ phần chứng khoán SSI Research đã có báo cáo với chủ đề "Cập nhật ngành điện: Chi phí đầu vào cho hệ thống điện tăng".

Theo SSI, trong thời gian vừa qua, sản lượng hợp đồng điện đối với các nhà máy nhiệt điện giảm chủ yếu là do huy động sản lượng nhiều từ thủy điện và một phần đóng góp mới từ nhóm điện mặt trời.

Đồng thời, chi phí đầu vào cho hệ thống điện tăng chủ yếu do giá bán cao từ nhóm năng lượng tái tạo, cộng thêm giá khí cũng tăng khiến Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) phải cố gắng kiểm soát chi phí.

Do đó, nhóm công ty năng lượng truyền thống có thể gặp khó khăn trong việc đàm phán, điều chỉnh hợp đồng mua bán điện (PPA) với EVN.

Ngoài ra, áp lực để EVN tăng giá điện bán lẻ có xác suất cao do chi phí đầu vào tăng do nhóm năng lượng tái tạo giá khí tăng (các mỏ khí giá rẻ dần cạn kiệt và các mỏ khí mới có giá cao hơn đi vào khai thác như Sao Vàng Đại Nguyệt sẽ làm giá khí tăng).

"Do giá FIT đối với năng lượng tái tạo ở mức cao, cùng với giá khí tăng, EVN cần kiểm soát chi phí đầu vào.

Do đó, các công ty đang đàm phán lại hợp đồng PPA với EVN có thể gặp khó khăn. Theo quan điểm của chúng tôi, khả năng EVN sẽ phải tăng giá điện bán lẻ để bù đắp một phần chi phí đầu vào tăng, mặc dù EVN chưa có quyết định chính thức cho năm 2021", báo cáo nêu.

Hệ thống điện quốc gia sẽ tăng chi phí do năng lượng tái tạo

Về ngành điện, báo cáo cũng đã cập nhật một số điểm liên quan đến việc công suất năng lượng tái tạo tăng nhanh trong 2020 vừa qua, cụ thể là chi phí hàng năm của mảng này mà EVN áp dụng giá FIT cho các công ty con.

Theo đó, giá bán trung bình (ASP) của nguồn điện truyền thống (thủy điện, khí đốt và nhiệt điện than) khoảng 1.169 đồng/kWh.

Nếu so sánh FIT với giá bán trung bình, SSI dự báo có hai kịch bản sau:

Thứ nhất, nếu sử dụng FIT hiện tại, khoản chi phí tăng thêm để sử dụng nguồn năng lượng tái tạo ước tính khoảng 12,7 nghìn tỉ đồng (tổng cộng 17,7 nghìn tỉ đồng bao gồm điện gió).

Thứ hai, nếu sử dụng FIT dự thảo (7 cents/kwh), khoản chi phí tăng thêm sẽ thấp hơn ở mức 7,8 nghìn tỉ đồng (tổng cộng 10,7 nghìn tỉ đồng bao gồm điện gió).

Do đó: Sản lượng phát điện từ nhiệt điện có khả năng bị giảm huy động (tương đương với một số kế hoạch của NT2, PPC, HND) do một phần sản lượng mới tăng thêm từ nhóm năng lượng tái tạo và nguồn sản lượng dồi dào từ nhóm thủy điện.

Với mức tăng trưởng tiêu thụ điện trên toàn quốc là 7% YoY, các công ty năng lượng tái tạo sẽ khó có thể hoạt động hết công suất thiết kế.

Ngoài ra, từ cuối năm 2021 và đến năm 2022, hệ thống điện sẽ có thêm công suất từ các dự án điện gió (tuy nhiên nếu năm 2022 tình hình thuỷ văn kém khả quan hơn năm 2021 thì có thể không xảy ra tình trạng giảm huy động ở các nguồn năng lượng tái tạo).