Cuối năm 2019, UBND quận 12, TP.HCM nhận được ý kiến phản ánh của người dân tại khu phố 3C, phường Thạnh Lộc về việc chung cư Thạnh Lộc xả thải không xử lý gây ô nhiễm môi trường. Sau đó, UBND quận tổ chức kiểm tra và lấy mẫu nước thải tại đường thoát nước thải cuối sau hệ thống xử lý nước thải của chung cư để phân tích. Kết quả nước thải phát sinh từ chung cư vượt 18,6 lần so với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải sinh hoạt.

Lập biên bản cả hai nhưng chưa phạt được

Ngày 13-2-2020, UBND quận 12 báo cáo sự việc đến Sở TN&MT TP.HCM xin hướng dẫn để lập biên bản vi phạm hành chính (VPHC) đối với vi phạm này. Theo hướng dẫn của sở này, ngày 21-7-2020, UBND quận đã lập biên bản đối với Công ty TNHH Quản lý tòa nhà Việt (đơn vị được ban quản trị chung cư thuê trực tiếp vận hành hệ thống xử lý nước thải tại chung cư) về hành vi xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật từ 10 lần trở lên.

Tiếp đó, UBND quận chuyển hồ sơ đến Sở TN&MT để tham mưu UBND TP ra quyết định xử phạt VPHC đối với công ty. Hơn một tháng sau, sở này trả hồ sơ lại đề nghị UBND quận làm việc với ban quản trị chung cư để xác định trách nhiệm của các bên liên quan. Theo đó, cần xác định lại xem ban quản trị chung cư hay công ty sẽ là đối tượng bị xử phạt VPHC.

Tháng 9-2020, Thanh tra Sở TN&MT đề nghị Phòng TN&MT quận 12 trên cơ sở xác định đối tượng vi phạm lập biên bản VPHC (hoặc biên bản xác minh) theo quy định. Theo hướng dẫn, UBND quận đã mời đại diện theo pháp luật của công ty và đại diện ban quản trị chung cư để xác minh tình tiết VPHC. Tuy nhiên, các đơn vị này không có mặt theo lịch mời và cũng không có lý do.

Khu vực đường thoát nước thải tại chung cư Thạnh Lộc, quận 12, TP.HCM. Ảnh: KIM PHỤNG 

Tiếp đó, UBND quận 12 lập biên bản VPHC đối với ban quản trị chung cư Thạnh Lộc về hành vi xả nước thải vượt quy chuẩn. Thời điểm lập biên bản đại diện ban quản trị chung cư có tham dự nhưng không ký biên bản VPHC. Ngày 5-10-2020, UBND quận chuyển hồ sơ đến Sở TN&MT tham mưu cho UBND TP xử phạt VPHC đối với ban quản trị chung cư.

Chưa ổn pháp lý, phải lấy mẫu lại

Tháng 11-2020, UBND TP.HCM giao Sở Tư pháp chủ trì, phối hợp với các sở, ngành có liên quan rà soát quy định, tham mưu cho UBND TP xử lý. Từ đây, Sở Tư pháp có công văn báo cáo UBND TP cho rằng việc xác định ban quản trị chung cư là đối tượng bị xử phạt VPHC là chưa đảm bảo tính chặt chẽ.

Theo khoản 1 Điều 104 Luật Nhà ở 2014, không quy định về quyền và trách nhiệm quản lý vận hành nhà chung cư của ban quản trị. Điều luật này chỉ quy định ban quản trị có quyền ký hợp đồng cung cấp dịch vụ quản lý vận hành nhà chung cư với chủ đầu tư hoặc đơn vị có chức năng, năng lực quản lý, vận hành nhà chung cư sau khi đã được hội nghị nhà chung cư lựa chọn. Theo hồ sơ thì ban quản trị đã ký hợp đồng dịch vụ quản lý vận hành nhà chung cư với Công ty TNHH Quản lý tòa nhà Việt để quản lý, vận hành chung cư Thạnh Lộc.

Theo Sở Tư pháp, để xác định đối tượng bị xử phạt VPHC cần xác định rõ trách nhiệm trong quản lý, vận hành hệ thống xử lý nước thải thuộc ban quản trị hay đơn vị được giao quản lý, vận hành nhà chung cư. Từ đó công văn đề nghị UBND TP giao Sở TN&MT chủ trì xác định chính xác đối tượng vi phạm bị xử phạt VPHC và đến nay ủy ban đã chấp thuận đề nghị này.

Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, ông Đặng Hải Bình, Phó phòng TN&MT quận 12, cho biết: Sau khi có văn bản chỉ đạo của UBND TP thì ngày 14-1 UBND quận có công văn gửi Sở TN&MT xin ý kiến về việc xác định đối tượng phải chịu trách nhiệm việc xả nước thải vượt chuẩn.

Ngày 5-2, Sở TN&MT TP có văn bản đề nghị UBND quận 12 tiến hành kiểm tra Công ty TNHH Quản lý tòa nhà Việt trong công tác bảo vệ môi trường tại chung cư Thạnh Lộc. Việc lấy mẫu nước thải của chung cư phải có sự chứng kiến của công ty này và các đơn vị liên quan. Sau đó UBND quận gửi thư mời Công ty TNHH Quản lý tòa nhà Việt để làm việc theo chỉ đạo.

Trong khi ông Nguyễn Minh Tuấn, Trưởng ban quản lý chung cư Thạnh Lộc, thuộc Công ty TNHH Quản lý tòa nhà Việt, cho biết mới chuyển công tác về nên việc lấy mẫu nước thải ở chung cư trước đó ông không biết, cũng không chứng kiến…