Sông Sài Gòn chảy giữa TP Thủ Đức và khu trung tâm TP.HCM - Ảnh: THANH ĐẠM

Khách quan mà nói thì mỗi người dân thành phố đều không khó để nhận ra giá trị trước mắt và lâu dài của sông Sài Gòn đối với đời sống dân sinh của mình, cũng như ảnh hưởng của nó đến hình ảnh của TP.HCM. 

Về mặt ý tưởng thì chúng ta cần đầu tư phát triển hành lang dọc sông Sài Gòn cùng hệ thống kênh rạch, ao, hồ, mương nước dọc sông. Từ đó hình thành một hệ thống hạ tầng xanh đa chức năng bao gồm giao thông thủy, môi trường, văn hóa và kinh tế, dịch vụ.

Vì sông Sài Gòn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng nên cần đầu tư xây dựng phát triển kè sông, kinh tế dịch vụ ven sông khi đã xác định được tầm nhìn, mục tiêu tổng quát, nguyên tắc, các tiêu chí về xây dựng. Làm kinh tế, dịch vụ hai bên bờ sông Sài Gòn thông qua việc phát triển không gian kiến trúc cảnh quan và xây dựng hạ tầng xanh.

Về không gian kiến trúc cảnh quan sông Sài Gòn có thể chia thành ba vùng khác nhau là: thượng lưu, trung lưu và hạ lưu. 

Khu vực thượng lưu, TP.HCM cần phối kết hợp với Bình Phước, Tây Ninh quản lý đầu nguồn nước, phòng ngừa ô nhiễm và suy thoái hệ sinh thái nước đầu nguồn. Xem xét, tính toán đến việc kết nối hai bờ bằng cầu đường bộ, thúc đẩy liên kết vùng TP.HCM.

Hai khu vực còn lại cần xác định quan trọng nhất là khu vực sông Sài Gòn đi qua khu trung tâm hiện hữu lịch sử với diện tích 930ha. Đây là khu vực có nhiều hoạt động thương mại, dịch vụ và có tiềm năng phát triển kinh tế, dịch vụ ven sông.

Hướng phát triển sắp tới nên là xây dựng kết nối và đồng bộ hệ thống cơ sở hạ tầng, gồm bờ kè sông, cầu cảng bến thủy, các tuyến đi bộ, xe đạp, bến bãi trung chuyển kết nối không gian mở công viên cây xanh và quảng trường đô thị.

Phát triển được kinh tế sông Sài Gòn còn giúp thúc đẩy phát triển vùng đất đầy tiềm năng ở khu tây bắc TP.HCM, giúp giãn hơn một triệu dân từ vùng trũng hay bị ngập lên một vùng đất cao hơn, hình thành các khu đô thị mới văn minh hiện đại trong tương lai.

Song song với đó, để giảm tình trạng ô nhiễm sông Sài Gòn như hiện tại, thành phố cần đẩy nhanh dự án cải tạo, xây mới rạch Xuyên Tâm. 

Thực tế việc cải tạo kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, Tân Hóa - Lò Gốm... đã góp phần thay đổi bộ mặt đô thị TP.HCM. Sau khi dự án được thực hiện, những tuyến rạch chính được khơi thông, nạo vét và khu dân cư, khu đô thị quanh khu vực sẽ thay diện mạo mới.

Đồ hoạ: NGỌC THÀNH

Xây thương hiệu du lịch sông nước cho việc phát triển sông Sài Gòn

TTO - TP.HCM có mạng lưới sông rạch đan xen, dày đặc ít nơi nào so sánh được. Nếu phát huy tối đa chắc chắn đây chính là điểm nhấn, thu hút du khách trong lẫn ngoài nước.