Đài kiểm soát không lưu Cát Bi - Ảnh: TUẤN PHÙNG
Chiều 6-4, ông Đoàn Hữu Gia - tổng giám đốc Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) - cho biết sau sự việc phi công không liên lạc được với Đài kiểm soát không lưu Cát Bi (Hải Phòng), ông và giám đốc Công ty Quản lý bay miền Bắc đã xuống Đài kiểm soát không lưu Cát Bi kiểm tra trực tiếp làm rõ sự việc.
Theo ông Gia, thời điểm xảy ra sự việc, kíp trực không lưu gồm 1 kiểm soát viên không lưu và 1 nhân viên kỹ thuật.
Trước đó, từ 23h ngày 17-3 sân bay Cát Bi hết kế hoạch hoạt động bay. Kiểm soát viên không lưu vẫn trực 24/24h trên Đài kiểm soát không lưu Cát Bi.
Theo kế hoạch khai thác, lúc 6h15 ngày 18-3 có chuyến bay VJ 671 cất cánh từ sân bay Cát Bi đi Buôn Ma Thuột.
Lúc 5h30 ngày 18-3, phi công chuyến bay VJ 671 gọi Đài kiểm soát không lưu Cát Bi để hỏi các thông tin liên quan trước khi cất cánh. Sau nhiều cuộc gọi nhưng không liên lạc được với nhân viên không lưu sân bay Cát Bi, phi công đã gọi tới Trung tâm Kiểm soát đường dài (ACC) Hà Nội.
ACC Hà Nội đã gọi bằng điện thoại đến Đài kiểm soát không lưu Cát Bi thì liên lạc được ngay với kiểm soát viên không lưu. Kiểm soát viên không lưu đã liên lạc với phi công chuyến bay VJ 671 cung cấp các thông tin cho tổ bay chuẩn bị cất cánh từ Cát Bi đi Buôn Ma Thuột.
Theo ông Gia, nguyên nhân dẫn tới tình huống này là vào thời điểm phi công liên lạc, kiểm soát viên không lưu đã không đeo tai nghe kèm micro (headset) và ngồi không đúng vị trí làm việc. Do vậy, người này không nghe được phi công gọi trên sóng đối không.
Ông Gia cho biết thêm trong thời điểm đó, sân bay Cát Bi không có chuyến bay nào khác hoạt động. Chuyến bay VJ 671 được thực hiện bằng máy bay đỗ qua đêm tại sân bay và thông báo kế hoạch khởi hành vào 6h15 ngày 18-3.
"Tôi và lãnh đạo đơn vị quản lý trực tiếp Đài kiểm soát không lưu Cát Bi đã xuống tận nơi xem xét cụ thể và nhận thấy sự việc này không ảnh hưởng tới an toàn bay, chuyến bay từ Cát Bi đi Buôn Ma Thuột cất cánh đúng giờ. Tình trạng thiết bị thông tin liên lạc của Đài kiểm soát không lưu Cát Bi đều tốt. Nhân lực trực Đài kiểm soát không lưu Cát Bi trong ca trực trên là đầy đủ theo quy định.
Khi liên lạc được với phi công, kiểm soát viên không lưu đã làm đúng quy trình, cung cấp thông tin đầy đủ cho máy bay cất cánh đúng giờ, không ảnh hưởng đến an toàn bay, không ảnh hưởng đến kế hoạch bay. Chỉ có lý do phi công xin cung cấp thông tin sớm quá mà nhân viên không lưu không đeo tai nghe nên không liên lạc được ngay và gọi vòng tới ACC Hà Nội" - ông Gia giải thích.
Về việc phi công liên lạc với không lưu trước giờ chuyến bay cất cánh 45 phút, ông Gia giải thích không phải do phi công muốn cất cánh sớm hơn giờ khởi hành đã thông báo mà gọi hỏi thông tin sớm hơn bình thường. Bởi vì, theo quy định quản lý vùng trời của Quân chủng Phòng không - không quân, máy bay không được cất cánh sớm hơn giờ dự kiến.
"Hiện không có quy định cụ thể trước bao nhiêu phút cất cánh phi công mới được gọi không lưu. Thông thường phi công liên hệ đài không lưu trước giờ cất cánh 15 - 20 phút, cũng có người gọi trước 30 phút nhưng phi công chuyến bay VJ 671 ngày 18-3 liên lạc trước 45 phút " - ông Gia cho biết thêm.
Theo ông Gia, sau sự việc đã quán triệt nhân viên không lưu ngồi đúng vị trí làm việc, không tái diễn bỏ tai nghe. Sự việc chưa gây ảnh hưởng an toàn bay nên ngoài nhắc nhở sẽ xử lý nội bộ kiểm soát viên không lưu vi phạm. VATM sẽ rút kinh nghiệm và có giải pháp cho tất cả các đài kiểm soát không lưu toàn quốc
Để không tái diễn tình huống trên, ông Gia cho biết sẽ nghiên cứu giải pháp khi có cuộc gọi của phi công trên sóng đối không, ngoài âm thanh từ tai nghe sẽ có đèn, chuông báo hiệu thu hút sự chú ý của kiểm soát viên không lưu.
Kiểm soát viên không lưu bỏ tai nghe làm việc, đeo tai nghe cá nhân
Trong thông cáo phát chiều tối 6-4, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) cho biết theo kế hoạch bay, chuyến bay VJ 671 từ sân bay Cát Bi đi Buôn Ma Thuột dự kiến rút chèn lúc 6h15 ngày 18-3.
Lúc 5h31 ngày 18-3 phi công liên lạc lần đầu với Đài kiểm soát không lưu Cát Bi để được cung cấp thông tin khí tượng nhưng không thấy kiểm soát viên không lưu trả lời. Phi công tiếp tục gọi Đài kiểm soát không lưu Cát Bi từ 5h32 đến 5h58 nhưng không thấy kiểm soát viên không lưu trả lời.
Lúc 5h58, phi công gọi Trung tâm Kiểm soát đường dài (ACC) Hà Nội trên tần số 133.65Mhz thông báo việc không liên lạc được với Đài kiểm soát không lưu Cát Bi trên tần số 118.5Mhz. ACC Hà Nội lập tức gọi cho Đài kiểm soát không lưu Cát Bi để thông báo về việc này.
Lúc 5h59, kiểm soát viên không lưu Cát Bi liên lạc với phi công chuyến bay VJ671 cung cấp thông tin khởi hành, huấn lệnh đường dài và điều hành đối với chuyến bay theo kế hoạch.
Chuyến bay VJ 671 cất cánh lúc 6h16 đúng giờ dự kiến theo kế hoạch.
Qua xác minh của VATM trong thời gian phi công chuyến bay VJ 671 không liên lạc được với kiểm soát viên không lưu, không có máy bay khác hoạt động trong khu vực trách nhiệm của Đài kiểm soát không lưu Cát Bi nên không ảnh hưởng đến công tác điều hành bay và không ảnh hưởng đến an toàn bay.
Sơ bộ xác định tại thời điểm phi công gọi Đài kiểm soát không lưu Cát Bi, kiểm soát viên không lưu đã thực hiện không đúng quy định về vị trí trực theo tài liệu hướng dẫn khai thác. Cụ thể có mặt tại cabin kiểm soát nhưng không ngồi đúng vị trí trực, làm việc riêng (đeo tai nghe cá nhân) do đó không nghe thấy phi công gọi.
Công ty Quản lý bay miền Bắc đã rút các kiểm soát viên không lưu liên quan ra khỏi dây chuyền để kiểm điểm và xử lý trách nhiệm. VATM đã chỉ đạo rút kinh nghiệm chung trong toàn lực lượng kiểm soát viên không lưu, có các giải pháp để khắc phục không để xảy ra các sự việc tương tự tại các cơ sở điều hành bay.
TTO - Trao đổi với Tuổi Trẻ Online chiều 6-4, một lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam cho biết cơ quan này đã lập tổ xác minh, làm rõ việc phi công gọi nhiều cuộc nhưng không liên lạc được với Đài kiểm soát không lưu sân bay Cát Bi.