Theo "Quy tắc Pizza" – một yếu tố được coi là thước đo của nền kinh tế New York trong hơn 4 thập kỷ, một miếng bánh pizza phô mai sẽ luôn có giá bằng 1 chuyến tàu điện ngầm. Quy tắc này phần lớn vẫn đúng kể từ lần đầu tiên được tính toán trên tờ New York Times vào năm 1980: giá bánh pizza tăng cũng phản ánh giá phương tiện công cộng lên cao ở mức tương tự.
Song, quy tắc này không còn đúng. Giá một lát bánh pizza nay đã tăng vượt mức 3 USD trên toàn New York, kéo theo bởi chi phí hàng hóa và nhân công cao hơn. Khi Cơ quan Giao thông Đô thị (MTA) New York niêm yết giá vé tàu ở mức 2,75 USD, thì mức chênh lệch giữa giá vé tàu ở trung tâm thành phố và món ăn phổ biến này đang tăng lên nhanh chóng.
Paul Giannone – chủ một cửa hàng pizza ở Greenpoint, Brooklyn, hét lên khi được hỏi về "Quy tắc Pizza": "Thôi dừng lại đi! Tôi đã nói về điều này quá nhiều lần rồi. Sự khác biệt đang diễn ra."
Ban đầu, MTA có kế hoạch giữ nguyên giá vé tàu trong 6 tháng cho đến tháng 7, khi chờ đợi đợt giải ngân từ gói kích thích liên bang. Song, Thống đốc New York – Kathu Hochul, đã đưa ra đề xuất về dự luật ngân sách tiểu bang có bao gồm việc tránh nâng giá vé trong phần còn lại của năm nay.
Đối với người dân New York, miếng bánh pizza là một phần quan trọng trong cuộc sống ở nơi từng được diễn viên hài Jon Stewart gọi là "thánh địa pizza". Giống như những toa tàu điện ngầm, các tiệm bánh pizza là một trong số những địa điểm duy nhất mà người dân New York thuộc mọi tầng lớn xã hội đều có mặt.
Colin Hagendorf – đồng sở hữu nhà hàng Ý Macosa Trattoria ở Brooklyn và dành 2 năm để nghiên cứu từng lát pizza phô mai ở Manhattan cho cuốn sách "Slice Harvester", cho biết: "Pizza được yêu thích đến mức ai cũng mua chúng. Mọi người còn đến cùng một nơi để thưởng thức."
Pizza là một món ăn phù hợp với túi tiền của nhiều người ở một thành phố có mức sống đắt đỏ. Đương nhiên, một số loại pizza vẫn ở mức giá gần như thấp đến không tưởng, với những lát bánh giá chưa đến 1 USD cũng được bán khắp Manhattan. Một số tiệm bánh cũng giữ mức giá với 2,75 USD, ít nhất là ở thời điểm hiện tại.
Song, giá một lát pizza thông thường đang cao hơn nhiều là 3,14 USD và cũng phụ thuộc vào việc người mua đặt hàng ở cửa hàng nào, theo Slice – một dịch vụ đặt hàng online tại các cửa hàng pizza ở New York. Trong năm nay, giá một lát pizza ở cả 5 quận New York lần đầu tiên vượt 3 USD, dữ liệu mới cho thấy. Manhattan đạt mức cao nhất là 3,26 USD.
Trong năm qua, lạm phát là yếu tố gây áp lực ngày càng lớn đến các tiệm bánh pizza và cả những loại bánh khác của họ. Giá khí đốt trung bình, được dùng để làm nóng lò nướng, đã tăng 24% đối với người tiêu dùng ở thành thị trên cả nước Mỹ, theo Cục Thống kê Lao động.
Cửa hàng Paulie Gee của Paul Giannone có một lò nướng sử dụng khí đốt tự nhiên và ông cho biết chi phí đã tăng vọt. Ông chia sẻ: "Thành thật mà nói, có quá nhiều vấn đề đang xảy ra và tôi không thể đối mặt với chúng."
Hơn nữa, thành phần để làm bánh cũng tăng giá. Theo Cục Thống kê Lao động, giá phô mai không tăng nhanh như các mặt hàng thực phẩm khác trong thời kỳ đại dịch nhưng vẫn cao hơn khoảng 10% trong 3 năm qua. Trong số các loại nguyên liệu, bột mì gây áp lực lớn nhất cho các tiệm bánh, khi giá tăng 11,6% chỉ trong 1 năm qua và chạm mức cao nhất trong hơn 1 thập kỷ.
Sau đó là chi phí nhân công. Mức lương trung bình trong ngành công nghiệp thực phẩm ở New York đã tăng 7,9% so với 1 năm trước đó kể từ ngày 30/9 (số liệu được công bố gần đây nhất của Bộ Lao động bang New York). Giannone cho biết kể từ đại dịch ông đã tăng lương 50% cho các nhân viên bán hàng trực tiếp.
Toàn bộ những chi phí trên đã khiến lợi nhuận của những tiệm bánh pizza sụt giảm, buộc họ phải tăng giá. Pizza Palace – có tuổi đời 75 năm ở Inwood, phía bắc Manhattan, đã tăng giá một lát pizza từ 3 USD lên 3,25 USD vào tháng 10. Panos Kakanas – con rể của ông chủ tiệm bánh này John Kambouris và là một trong những quản lý của cửa hàng, cho biết các vị bánh đặc trưng của cửa hàng có thể sẽ sớm tăng giá.
Một số khách hàng của các tiệm bánh pizza cho biết họ đang cảm nhận được áp lực lạm phát. Daphney Lopez – 19 tuổi, sinh viên năm cuối tại Trường Nghệ thuật và Thiết kế ở khu trung tâm Manhattan, thường đi ăn trưa tại Little Italy Pizza trên phố Third Avenue vài lần một tuần. Cô cho biết: "Tôi muốn tìm cửa hàng bán pizza giá 99 cent nhưng không có nơi nào gần trường học."
Willa Johnson, 17 tuổi, cũng là sinh viên năm cuối, cho biết cô đã đọc về "Quy tắc pizza" trong một tiết học về kinh tế. Tuy nhiên, cô lại không nghĩ đây là sự thật.
Hiện tại, một số cửa hàng vẫn chưa tính đến việc tăng giá, nhưng với chi phí leo thang và các đối thủ đều nâng giá vượt 3 USD, họ có thể sẽ làm theo. Các chủ cửa hàng pizza dự đoán, khách hàng đã chứng kiến mọi thứ từ giá xăng đến đồ tạp hóa đều tăng vọt và họ sẽ không thấy lạ khi những thứ khác cũng tăng.
Giannone nói: "Bạn có thể nói một lát bánh thông thường là 3,75 USD, nhưng sẽ lên đến 4 USD. Tôi sẽ nói với quản lý của mình ngay sau cuộc phỏng vấn này."
Tham khảo Bloomberg
http://tintuc.vdong.vn/04/1304887.htm