Một cơ sở khai thác tại mỏ dầu Yarakta tại khu vực Irkutsk của Nga - Ảnh: REUTERS

Ngày 9-4, lưỡng viện Quốc hội Mỹ bỏ phiếu thông qua việc thu hồi quy chế tối huệ quốc của Nga và cấm nhập khẩu dầu của Matxcơva, trong đó Hạ viện gần như đồng thuận hoàn toàn còn Thượng viện bỏ phiếu với tỉ lệ ủng hộ tuyệt đối 100%.

Trước đó, trong tháng 3-2022, ông Biden đã cùng các đồng minh của Washington tuyên bố tước quy chế tối huệ quốc của Nga, đồng thời thông báo cấm nhập khẩu dầu, khí đốt hóa lỏng, than, rượu vodka, kim cương và hải sản từ Nga. Mỹ cũng sẽ cấm xuất khẩu sang Nga nhiều mặt hàng xa xỉ.

Việc thu hồi quy chế tối huệ quốc là một trong những biện pháp trừng phạt cứng rắn nhất để Mỹ phản ứng "chiến dịch quân sự đặc biệt" của Nga tại Ukraine. Ông Biden giờ đây có thể áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt mới với Nga như nâng thuế đối với nhiều mặt hàng nhập khẩu từ nước này, như nhôm và thép.

Theo quy chế tối huệ quốc, trong cách gọi của Mỹ là Quan hệ thương mại bình thường vĩnh viễn (NTR), các nước là thành viên Tổ chức thương mại thế giới (WTO) cam kết sẽ dành những ưu đãi thương mại tương tự nhau với các thành viên khác cùng thuộc tổ chức này.

Ví dụ, nếu Mỹ áp thuế nhập khẩu 13% đối với găng tay da thì các nước xuất khẩu mặt hàng này vào Mỹ như Pháp, Trung Quốc, Brazil, Nga sẽ chịu mức thuế chung như trên.

Trong những năm qua, Mỹ đã thu hồi quy chế này đối với hơn 20 quốc gia, chủ yếu vì các lý do chính trị, và đã khôi phục lại cho phần lớn các nước, trừ Cuba và Triều Tiên.

Kim cương bên trong một trung tâm phân loại kim cương ở Matxcơva, Nga - Ảnh: REUTERS

Theo Hãng tin AP, biện pháp này sẽ không tạo ra ảnh hưởng mạnh mẽ tức thời đối với kinh tế Nga, nhưng nó sẽ gây sức ép lớn lên Matxcơva khi kết hợp với các biện pháp khác của Mỹ và các đồng minh.

Nói cách khác, động thái này chủ yếu mang tính biểu tượng. Tháng trước, khi Washington áp lệnh cấm đối với các mặt hàng dầu, khí đốt và than của Matxcơva, lượng nhập khẩu các mặt hàng này đã giảm đến 60%. Mỹ cũng không phải là nước nhập khẩu nhiều năng lượng từ Nga.

Mỹ nhập khẩu chưa tới 30 tỉ USD các loại hàng hóa từ Nga trong năm 2021, trong đó gồm 17,5 tỉ USD dầu thô, theo báo New York Times.

Tổng nhập khẩu rượu, hải sản và kim cương từ Nga sang Mỹ cũng chưa đến 1 tỉ USD. Cụ thể, chỉ 1% rượu vodka và 2% hải sản nhập khẩu vào Mỹ là từ Nga.

Theo ông Ed Gresser, giám đốc phụ trách các thị trường toàn cầu và thương mại của Viện Chính sách tiến bộ, nhiều khả năng thuế của Mỹ đối các mặt hàng tài nguyên tự nhiên từ Nga, như dầu, và các kim loại palladium, rhodium, uranium... sẽ không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên thuế sẽ tăng đáng kể đối với các mặt hàng khác như nhôm, gỗ ván ép, thép bán thành phẩm...

Mỹ đình chỉ quan hệ thương mại bình thường với Nga

TTO - Ngày 8-4, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký ban hành luật đình chỉ quan hệ thương mại bình thường với Nga và Belarus. Đây là lần đầu tiên các biện pháp trừng phạt đáp trả "chiến dịch quân sự đặc biệt" của Nga đến từ Quốc hội Mỹ.