Bãi tro xỉ tại trung tâm nhiệt điện than Vĩnh Tân - Ảnh: ĐỨC TRONG
Thông tin được Bộ Xây dựng đưa ra trong báo cáo việc xử lý, sử dụng tro xỉ, thạch cao do các nhà máy nhiệt điện than thải ra môi trường vừa gửi tới Thủ tướng.
Theo Bộ Xây dựng, cả nước hiện có 29 nhà máy điện than đang hoạt động. Năm 2021 các nhà máy này thải ra môi trường khoảng 16 triệu tấn tro xỉ, tập trung chủ yếu tại khu vực miền Bắc (chiếm 64%). Trong khi tỉ lệ của khu vực miền Trung là 25%, miền Nam là 11%.
Cụ thể, 14 nhà máy điện than của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) thải ra 6,88 triệu tấn tro xỉ, 6 nhà máy của Tập đoàn Công nghiệp than - khoáng sản Việt Nam (TKV) thải ra 2,46 triệu tấn, 2 nhà máy của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) thải ra 1,55 triệu tấn, 7 nhà máy nhiệt điện BOT thải ra khoảng 5 triệu tấn tro xỉ, trong năm 2021.
Nhà máy điện than ghi nhận có lượng phát thải tro xỉ lớn nhất cả nước là Nhà máy nhiệt điện BOT Hải Dương, mỗi năm thải ra môi trường 2,2 triệu tấn.
Địa phương ghi nhận có lượng phát thải tro xỉ nhiệt điện lớn nhất cả nước là Quảng Ninh, mỗi năm thải ra khoảng 6,7 triệu tấn.
Về tình hình xử lý, tiêu thụ tro xỉ nhiệt điện than, theo số liệu của EVN, TKV, PVN, và chủ đầu tư 7 nhà máy nhiệt điện BOT, tổng lượng tro xỉ tiêu thụ được trong năm 2021 đã tăng đáng kể, đạt hơn 14 triệu tấn, tương đương 87% tổng lượng tro xỉ nhiệt điện than thải ra môi trường trong năm.
Tỉ lệ tiêu thụ tro xỉ nhiệt điện để làm vật liệu xây dựng, vật liệu san lấp nền đường, sản xuất xi măng những năm qua tăng nhanh sau khi Thủ tướng ban hành chỉ thị 08 tháng 3-2021, yêu cầu đẩy mạnh việc xử lý, sử dụng tro xỉ làm nguyên vật liệu sản xuất vật liệu xây dựng. Trước đó, tỉ lệ này trong năm 2019 đạt 50%, năm 2020 đạt 60%.
Tro xỉ nhiệt điện than đang được sử dụng nhiều nhất trong lĩnh vực san lấp mặt bằng, làm phụ gia khoáng cho xi măng, phụ gia bê tông, sản xuất gạch không nung.
Tổng lượng tro xỉ nhiệt điện than đang tồn kho tại các nhà máy nhiệt điện trên cả nước khoảng 48 triệu tấn, trong đó các nhà máy điện than thuộc EVN tồn kho hơn 19,7 triệu tấn, các nhà máy của TKV tồn kho 13 triệu tấn, các nhà máy của PVN tồn kho gần 2 triệu tấn, các nhà máy điện BOT tồn kho 13,3 triệu tấn.
Cũng theo Bộ Xây dựng, không chỉ có các nhà máy điện than thải tro xỉ ra môi trường, trong năm 2021 các nhà máy sản xuất phân bón, hóa chất đang thải ra môi trường khoảng 1,3 triệu tấn thạch cao PG.
Bên cạnh đó, lượng bã Phosphogypsum độc hại (GYPS) thải ra tại các nhà máy nhiệt điện than trên cả nước gần như chưa tiêu thụ được, phải lưu trữ tại các nhà máy, có khối lượng lên tới 12,35 triệu tấn.
Để giảm bớt ô nhiễm môi trường và tác động đến đời sống người dân khu vực dự án, Bộ Xây dựng đề nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải nghiên cứu sử dụng tro xỉ nhiệt điện, thạch cao làm nguyên liệu trong các công trình giao thông, thay thế vật liệu tự nhiên.
Bộ Xây dựng cũng yêu cầu chủ các cơ sở phát thải tro xỉ nhiệt điện than tiếp tục thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng trong chỉ thị số 08.
Nhiệt điện Vĩnh Tân 4: Nhiều hướng xử lý tích cực trong công tác tiêu thụ tro xỉ Trung tâm điện lực (TTĐL) Vĩnh Tân là một trong những TTĐL lớn nhất cả nước với tổng công suất các nhà máy là 4.284 MW, chiếm 6,88% tổng công suất đặt toàn Hệ thống điện.