Chiều 22-4, phát biểu khai mạc khi chủ trì hội nghị phát triển thị trường vốn an toàn, minh bạch, hiệu quả, bền vững nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh sau hơn 35 năm đổi mới, mở cửa và hội nhập, đất nước ta đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, có ý nghĩa lịch sử, như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: "Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày nay".
Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị - Ảnh: VGP
Để đạt được những thành tựu đó, theo Thủ tướng, có sự đóng góp quan trọng của thị trường vốn - kênh dẫn vốn trung và dài hạn; cùng thị trường tiền tệ - kênh dẫn vốn ngắn hạn để cấu thành nên thị trường tài chính, đóng vai trò rất quan trọng trong huyết mạch của nền kinh tế.
Lãnh đạo Chính phủ cho biết thị trường vốn của Việt Nam thời gian qua phát triển nhanh cả về chiều rộng và chiều sâu; quy mô, sản phẩm, thanh khoản tăng nhanh, góp phần huy động được nguồn lực tài chính rất quan trọng cho nền kinh tế, hỗ trợ và bổ sung cho kênh cung ứng vốn truyền thống là tín dụng ngân hàng.
Thị trường vốn đã hình thành và vận hành đầy đủ các cấu phần bao gồm thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu, thị trường chứng khoán phái sinh. Quy mô tăng trưởng bình quân 28,5%/năm giai đoạn 2016-2021, năm 2021 đạt 134,5% GDP, gấp 3,5 lần năm 2015. Giá trị giao dịch hàng ngày tăng mạnh, bình quân từ đầu năm đến nay đạt 30,8 ngàn tỉ đồng, tăng 15,9% so với cùng kỳ năm 2021.
Tuy nhiên, người đứng đầu Chính phủ đã thẳng thắn chỉ rõ thị trường vốn còn những hạn chế, bất cập về cấu trúc thị trường, hạ tầng, công nghệ, nguồn nhân lực, hệ thống thông tin thị trường. Cá biệt, còn có tổ chức, cá nhân vi phạm nghiêm trọng phải xử lý.
Tại hội nghị, Thủ tướng nhấn mạnh những sai phạm thời gian vừa qua chỉ là thiểu số. Lãnh đạo Chính phủ khẳng định việc xử lý là cần thiết, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho đại đa số các nhà đầu tư, doanh nghiệp chân chính, hoạt động lành mạnh, tuân thủ nghiêm pháp luật.
"Đây cũng là bước đi cần thiết làm trong sạch thị trường, để thị trường tốt hơn, lành mạnh hơn, an toàn, bền vững hơn. Hay có thể nói là chúng ta hi sinh lợi ích trước mắt để đổi lấy lợi ích lâu dài"- Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.
Thủ tướng cũng nhấn mạnh quan điểm chỉ đạo xuyên suốt, nhất quán của Chính phủ là khuyến khích, tạo mọi thuận lợi cho tổ chức, cá nhân tham gia thị trường, hoạt động chân chính, lành mạnh, hiệu quả, tuân thủ đúng quy định pháp luật.
Cùng với đó, kiên quyết xử lý những cá nhân, tổ chức cố tình vi phạm quy định, lợi ích nhóm, trục lợi bất hợp pháp; đồng thời bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư, doanh nghiệp tôn trọng, tuân thủ nghiêm pháp luật.
Thủ tướng cho biết Chính phủ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để ổn định và phát triển thị trường công khai, minh bạch, an toàn, lành mạnh, bền vững, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Hội nghị với sự tham dự của lãnh đạo các bộ ngành, đơn vị liên quan - Ảnh: VGP
"Chúng ta phải luôn đặt con người và sự vật trong quá trình vận động, phát triển, trong quá trình đó bao giờ cũng nảy sinh những mâu thuẫn cần giải quyết để tiếp tục phát triển và sau khi phát triển lên trình độ mới thì lại tiếp tục phát sinh những mâu thuẫn mới cần giải quyết. Bên cạnh những mặt tích cực là cơ bản, thị trường vốn Việt Nam vẫn còn những mặt tồn tại, bất cập, quan trọng là chúng ta thẳng thắn nhìn nhận, chỉ ra và khắc phục, xử lý"- Thủ tướng nêu rõ.
Thông điệp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ là làm trong sạch, lành mạnh thị trường, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cộng đồng nhà đầu tư, doanh nghiệp, người dân, đưa thị trường vào quỹ đạo phát triển nhanh, hiệu quả, bền vững.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tại hội nghị, thị trường vốn, thị trường chứng khoán Việt Nam có những yếu tố nền tảng vững chắc từ tiềm lực, triển vọng của nền kinh tế và sự năng động, hiệu quả của khu vực sản xuất kinh doanh và có sự hỗ trợ, giúp đỡ của bạn bè, đối tác quốc tế để có thể vươn lên trở thành một trong những thị trường mới nổi thành công của khu vực và thế giới.
Báo cáo về tình hình thị trường vốn năm 2021, các tháng đầu năm 2022 và định hướng phát triển thị trường theo hướng công khai, minh bạch, hiệu quả và bền vững, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết thị trường tài chính đang ngày càng phát triển theo hướng cân bằng giữa thị trường tiền tệ và thị trường vốn, giữa thị trường cổ phiếu và thị trường trái phiếu, góp phần quan trọng vào tái cơ cấu nợ công.
Đồng thời, thị trường trái phiếu bắt đầu trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn cho các doanh nghiệp bên cạnh kênh tín dụng ngân hàng. Việc phát triển thị trường vốn trong những năm gần đây cũng tạo đa dạng sản phẩm tài chính các kênh đầu tư cho các tổ chức và cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế. Khung pháp lý ngày càng hoàn thiện
Hiện nay, thị trường vốn đã hình thành và vận hành đầy đủ các cấu phần bao gồm thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu và thị trường chứng khoán phái sinh. Quy mô của thị trường vốn tăng trưởng bình quân 28,5%/năm giai đoạn 2016 - 2021. Hiện tại, quy mô thị trường vốn đạt 134,5% GDP năm 2021, gấp 3,5 lần quy mô năm 2015; trong đó quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu tương đương 93,8% GDP; quy mô thị trường trái phiếu đạt 39,7% GDP (trong đó trái phiếu Chính phủ là 22,7% GDP và trái phiếu doanh nghiệp là 14,2% GDP).
Về thực trạng phát triển thị trường vốn năm 2020 và quý I/2022, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, năm 2021, trong bối cảnh khó khăn do dịch Covid-19, Chính phủ, Bộ Tài chính đã có những chính sách ứng phó linh hoạt để thị trường vốn phát triển ổn định, khẳng định vai trò là kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho Chính phủ và cho doanh nghiệp.
Trong năm 2021, chỉ số VN-Index có sự tăng trưởng tốt, thể hiện khả năng chống chịu với đại dịch và khả năng phục hồi của nền kinh tế. Quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 93,8% GDP vào cuối tháng 3-2022, tăng 3,37% so với cuối 2021 với 1.651 chứng khoán đang niêm yết, đăng ký giao dịch trên thị trường chứng khoán.
Thanh khoản trên thị trường cổ phiếu năm 2021 tăng 258% so với bình quân năm 2020 và tiếp tục gia tăng trong những tháng đầu năm 2022, với mức bình quân đạt 30.800 tỉ đồng/phiên.
Trong năm 2021, tổng mức huy động vốn trên thị trường vốn đạt trên 1,12 triệu tỉ đồng, tương đương 38,7% tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Trong đó, khối lượng phát hành trái phiếu Chính phủ (TPCP) được Bộ Tài chính điều hành phù hợp với công tác quản lý ngân quỹ, đảm bảo nhu cầu vốn cho ngân sách với tổng khối lượng phát hành đạt trên 318 ngàn tỉ đồng.
Huy động vốn của khối doanh nghiệp thông qua qua phát hành cổ phiếu và đấu giá cổ phần hóa đạt trên 143,5 ngàn tỉ đồng, tăng gấp 2 lần năm 2020. Khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp đạt trên 636 ngàn tỉ đồng.
Trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp có sự tăng trưởng cả về số lượng doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư mua trái phiếu. Tổng khối lượng phát hành riêng lẻ năm 2021 là 605 ngàn tỉ đồng, tăng 38,8% so với năm 2020. Khối lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành ra công chúng là 31 ngàn tỉ đồng.
Trong quý I/2022, khối lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ tiếp tục tăng ở mức 105,5 ngàn tỉ đồng; đồng thời, các doanh nghiệp đã chào bán trên 5.000 tỉ đồng trái phiếu ra công chúng. Các tổ chức tín dụng là nhóm phát hành lớn nhất, chiếm 36,2% tổng khối lượng phát hành, các doanh nghiệp bất động sản chiếm 33,26% tổng khối lượng phát hành.
Công tác thanh tra, kiểm tra cũng được tập trung thực hiện với 467 đoàn thanh tra, kiểm tra chuyên ngành trong 5 năm qua. Tính trong năm 2021, mặc dù dịch bệnh vẫn tổ chức 11 đoàn thanh tra, đã hủy bỏ chiến lược chào bán trái phiếu và xử phạt hành chính khoảng 2.000 quyết định, chuyển cơ quan điều tra 34 vụ, có 3 văn bản chấn chỉnh, cảnh báo kiểm tra thị trường...