Trong những năm qua, trái phiếu doanh nghiệp đã trở thành kênh dẫn vốn ngày càng quan trọng với doanh nghiệp và cả nền kinh tế. Tuy nhiên một thị trường trong giai đoạn phát triển ban đầu không khỏi có những vấn đề phát sinh. Dưới sự chỉ đạo của Chính phủ về bình ổn thị trường trái phiếu doanh nghiệp, nhiều vấn đề đã được phát hiện, xử lý kịp thời.
Theo Hiệp hội thị trường trái phiếu Việt Nam, thị trường trái phiếu doanh nghiệp tăng trưởng mạnh 10 năm qua, số lượng nhà phát hành tăng 8 lần, khối lượng tăng 23 lần. Năm 2021, có gần 400 doanh nghiệp phát hành, khối lượng phát hành là trên 635 tỷ đồng với tổng dư nợ thị trường trái phiếu doanh nghiệp chiếm khoảng 14% GDP. Đáng chú ý, trong số này phát hành trái phiếu riêng lẻ hiện chiếm hơn 90% tổng số trái phiếu phát hành. Quý 1 năm nay, khối lượng trái phiếu phát hành riêng lẻ tiếp tục tăng tỷ trọng trong tổng giá trị phát hành, chiếm hơn 95,4%.
Vài tháng qua, liên tiếp các trường hợp xử phạt bán chui trái phiếu và sử dụng không rõ mục đích cho thấy sự quyết tâm chấn chỉnh, thanh lọc và hoàn thiện thị trường trái phiếu doanh nghiệp của Chính phủ và các cơ quan ban ngành. Trái phiếu vẫn là kênh dẫn vốn quan trọng cho doanh nghiệp và nền kinh tế. Do vậy mục tiêu đó là làm thế nào vừa siết chặt đảm bảo an toàn, minh bằng và cũng có cơ chế phù hợp cho những doanh nghiệp tốt, đủ điều kiện phát hành.
Ảnh minh họa - Ảnh: VGP
Công khai minh bạch thị trường trái phiếu doanh nghiệp
Nhiều chuyên gia tài chính cho rằng, cần nâng cao chất lượng các nhà đầu tư, nâng cao chất lượng chủ thể phát hành trái phiếu. Đảm ảo tính công khai, minh bạch và thượng tôn pháp luật thể hiện ở báo cáo tài chính của doanh nghiệp phải chính xác, thực hiện đúng cam kết của mình đưa ra trong những bản cáo bạch khi phát hành trái phiếu
TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách Tài chính - Tiền tệ quốc gia, cho biết: "Nên có cơ chế chính sách để kiến tạo thị trường phát triển tuy nhiên vẫn kiểm soát được rủi ro. Cho nên trung hòa là vô cùng quan trọng vì chúng ta làm lỏng quá thị trường rủi ro và chúng ta làm chặt quá thị trường không phát triển được. Phải nâng cao chất lượng của các nhà đầu tư nhất là các nhà đầu tư cá nhân vì các nhà đầu tư này liên tục tục điều chỉnh, tâm lý đám đông, dùng đòn bẩy tài chính nhiều, luôn tạo ra tâm lý hoang mạng".
Tăng cường thanh tra kiểm tra trên cơ sở kiểm soát rủi ro tránh hiện tượng dùng quá nhiều biện pháp hành chính làm méo mó thị trường, làm thị trường khó phát triển. Bộ Tài chính cũng đang khẩn trương trình Chính phủ sửa đổi Nghị định 153 về phát hành trái phiếu riêng lẻ.
Ông Hồ Đức Phớc, Bộ trưởng Bộ Tài chính, nói: "Công ty kiểm toán độc lập phải có trách nhiệm trong kiểm toán đối với các báo cáo tài chính này. Chúng tôi sẽ giám sát mục đích, phạm vị và điều kiện phát hành như thua lỗ nợ xấu không đảm bảo về an toàn tài chính cũng không được phát hành, khi phát hành phải đăng ký với cơ quan nhà nước. Khi sử dụng và hoàn tất vốn cũng phải đăng ký, đảm bảo vốn tập trung vào dự án, mở rộng sản xuất kinh doanh, không phải dùng cho vay lại, trả nợ hoặc tái cơ cấu tài chính của doanh nghiệp".
Thực tế cho thấy, sự phát triển của thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang theo đúng chủ trương, định hướng đã được Chính phủ đặt ra. Đặc biệt trong thời điểm dịch bệnh, khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp tăng nhanh cho thấy các doanh nghiệp đang đẩy mạnh phát hành trái phiếu để huy động vốn, nắm bắt cơ hội phục hồi sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, phát triển quá nóng, hành lang pháp lý còn lỏng lẻo, hệ lụy đã thấy rõ. Việc siết lại quản lý là rất cần thiết để "không có con sâu làm rầu nồi canh". Bên cạnh đó hành lang pháp lý cũng cần khuyến khích các doanh nghiệp có nền tảng tốt, tiếp tục phát hành trái phiếu và coi đây là kênh huy động vốn trung, dài hạn quan trọng, làm giảm áp lực lên hệ thống ngân hàng.
Chương trình Vấn đề hôm nay phát sóng ngày 26/4 với khách mời là ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính, Bộ Tài chính sẽ thảo luận cụ thể về vấn đề này, mời quý vị và các bạn theo dõi!
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!