Một kế hoạch được xây dựng từ lâu

UBS Group AG đã thực hiện một trong những vụ sáp nhập thuộc hàng “khủng nhất” ngành ngân hàng toàn cầu từ trước đến nay chỉ trong vài ngày. Tuy nhiên, nền tảng của việc này đã được xây dựng từ rất nhiều năm trước.

Khi Colm Kelleher trở thành chủ tịch của UBS vào tháng 4 năm ngoái, ông tiếp tục thực hiện các nghiên cứu của người tiền nhiệm Axel Weber (có thể có từ năm 2020) về việc tiếp quản Credit Suisse. Mới đầu năm nay, sau khi các khách hàng rút hàng chục tỷ USD từ ngân hàng có trụ sở tại Paradeplatz, Kelleher đã lập một nhóm nhỏ các cố vấn hàng đầu từ Morgan Stanley – nơi ông làm việc trước đó, để tiếp tục xây dựng các phương án dự phòng cho trường hợp sáp nhập.

Đây là dự án tuyệt mật và rất ít người ở Morgan Stanley biết về nó. Và kế hoạch này đã thành công. Giữa tháng 3, khi cuộc khủng hoảng niềm tin trong lĩnh vực ngân hàng lan từ Mỹ sang Thụy Sĩ, UBS đã sẵn sàng hành động.

Ngày 15/3, khi Credit Suisse được Ngân hàng Trung ương Thụy Sĩ cam kết giải cứu, đối thủ UBS đã ngay lập tức ra tay. Ngân hàng này đã triệu tập các cố vấn tại Morgan Stanley và lãnh đạo từ JPMorgan Chase & Co. tham gia hành động. Một số người ngay lập tức đáp máy bay xuống Zurich và ký vào các thỏa thuận không tiết lộ thông tin.

Tiếp theo đó là những cuộc đàm phán suốt ngày đêm và quyết định cuối cùng được đưa ra vào ngày chủ nhật. Để có thành quả đó, nhiều cố vấn chỉ chợp mặt được khoảng 3 giờ. Không ai trong số họ có thời gian đi tắm.

Cuối cùng, thỏa thuận giải cứu đã khiến một số trái chủ của Credit Suisse trắng tay. Quyền lợi của các cổ đông truyền thống cũng bị chà đạp. Nó cũng làm gia tăng mối quan ngại của công chúng với những ngân hàng từng được mô tả là quá lớn để thất bại. Tuy nhiên, nó đã ngăn chặn được một cuộc khủng hoảng có khả năng lây lan ra toàn cầu.

Phần thưởng và rủi ro

Vụ sáp nhập thần tốc này đã mang lại những lợi ích to lớn cho một ngân hàng mà các nhà đầu tư đánh giá là quy mô lớn với sức khỏe tài chính “lành mạnh” nhất châu Âu. Tuy nhiên, vụ việc cũng đủ rủi ro để đe dọa chính danh hiệu ấy. Câu hỏi đặt ra là mọi việc sẽ diến biến ra sao.

Đích thân ông Kelleher sẽ giám sát quá trình sáp nhập của 2 ngân hàng trong thương vụ có ảnh hưởng rộng nhất hơn một thập kỷ. Việc sáp nhập cũng sẽ định hình lại cuộc chiến toàn cầu về hoạt động kinh doanh béo bở: Quản lý tài sản của giới thượng lưu. Điều này cũng sẽ tạo ra một siêu ngân hàng, không chỉ bỏ xa các đối thủ khác ở Thụy Sĩ mà còn có quy mô gấp 2 lần GDP nước này.

“Đó là một ngày lịch sử ở Thụy Sĩ và thành thật mà nói, đó là ngày chúng tôi hy vọng sẽ không xảy ra. Chúng tôi hy vọng giao dịch này sẽ hấp dẫn về mặt tài chính với các cổ đông của UBS”, ông Kelleher nói với các nhà đầu tư ngay sau khi thỏa thuận kết thúc.

Ông Kelleher và hội đồng của trị của UBS sẽ phải đối mặt với các cổ đông, những người bị khước từ quyền bỏ phiếu quyết định hành động của ngân hàng, trong cuộc họp thường niên diễn ra ngày 5/4. Một ngày trước đó, Hội đồng quản trị của Credit Suisse đã họp lần cuối, chủ yếu dành những lời xin lỗi tới các nhà đầu tư đang giận dữ.

Giá hời

Các cổ đông của UBS phần lớn hoan nghênh thương vụ này khi ngân hàng có thể mua lại đối thủ sừng sỏ với giá chỉ 3,3 tỷ USD. Không những vậy, Chính phủ Thụy Sĩ còn cam kết hỗ trợ mạnh mẽ cho UBS trong thương vụ này. Đây rõ ràng là cơ hội vàng dể UBS sở hữu “những viên ngọc quý” của Credit Suisse – các doanh nghiệp quản lý tài sản – với giá hời.

Để thấy UBS hời ra sao, hãy nhìn vào việc họ đồng ý chi 1,4 tỷ USD cho Wealthfront – công ty dịch vụ đầu tư trực tuyến trụ sở ở Mỹ đang quản lý 17 tỷ USD hồi năm ngoái. Tuy nhiên, thương vụ này bất ngờ sụp đổ vì một lý do nào đó. Với Credit Suisse, UBS chỉ phải trả số tiền hơn gấp đôi một chút nhưng tài sản mà họ được quản lý gấp 50 lần thương vụ với Wealthfront.

Trong khi đó, khi thỏa thuận được công bố vài ngày, Kelleher đã liên hệ với cựu CEO Sergio Ermotti để đưa ông trở lại chèo lái con thuyền UBS. Ermotti là nhà lãnh đạo có nhiều kinh nghiệm trong việc tái cấu trúc toàn diện so với CEO Ralph Hamers.

Cùng với việc đánh đổi sự ổn định vốn có để theo đuổi vụ sáp nhập lịch sử, lãnh đọa UBS còn phải thuyết phục các lãnh đạo ở cả UBS và Credit Suisse – những người không lâu trước đó còn là đối thủ - bắt tay hợp tác và ngăn chặn việc thị phần rơi vào tay các đối thủ toàn cầu, những người đang muốn tận dụng sự không chắc chắn trong mô hình quản lý tài sản cho giới siêu giàu của Thụy Sĩ.

Colm Kelleher là ai?

Sinh ra trong một gia đình có 9 người con ở Ireland, ông Kelleher từng có 25 năm làm việc tại Morgan Stanley, kinh qua nhiều vai trò từ nhân viên cấp thấp tới quản lý. Vị trí cao nhất của ông tại đây là Giám đốc Tài chính trong thời điểm khủng hoảng 2008 nổ ra. Khi bị chấn thương lưng trong một vụ tai nạn, ông vẫn tiếp tục điều hành dù có phải nằm trên sàn văn phòng.

Chính trong thời gian này, Kelleher cũng là người chịu trách nhiệm cho việc Morgan Stanley mua lại bộ phận môi giới Smith Barney của Citigroup Inc. vào đầu năm 2009. Quá trình hợp nhất này kéo dài vài năm và đối mặt không ít trở ngại nhưng thành công của nó đã biến Morgan Stanley trở thành gã khổng lồ trong lĩnh vực quản lý tài sản. Hoạt động kinh doanh của ngân hàng này cũng rất tốt trong 10 năm qua.

UBS hy vọng việc tiếp quản Credit Suisse cũng sẽ mang lại những thành công rực rỡ như vậy.

Tham khảo: Bloomberg