Teo âm đạo khiến âm đạo bị mỏng

Ở tuổi 42 và chu kỳ kinh nguyệt không mấy đều đặn, chị P.T.N. đã không còn hứng thú chuyện "chăn gối" và việc này chỉ diễn ra khi người bạn đời mở lời.

Nguyên nhân chính là âm đạo của chị N. bị khô, kích thước nhỏ dần nên rất đau rát, khó chịu vào thời điểm trong và sau quan hệ.

Bác sĩ Phan Chí Thành - chánh văn phòng Trung tâm chỉ đạo tuyến Bệnh viện Phụ sản trung ương - cho biết bệnh viện tiếp nhận rất nhiều chị em phụ nữ bị khô, teo âm đạo, trong đó thường gặp nhất ở phụ nữ tiền mãn kinh và sau mãn kinh. Đáng chú ý, số lượng này ngày càng tăng và trẻ hóa.

Điểm chung của các chị em phụ nữ bị khô, teo âm đạo là họ âm thầm chịu đựng, không dám chia sẻ với bạn tình và chỉ đến gặp bác sĩ khi toàn bộ vùng âm đạo gặp vấn đề, thậm chí khi đã ảnh hưởng đến hệ thống tiết niệu - sinh dục.

"Tôi đã gặp trường hợp đi khám khi toàn bộ vùng âm đạo sưng đỏ, xước như vùng chân bị té xe vì cố gắng quan hệ để chiều chồng. Hay nhiều trường hợp đi khám vì vừa teo âm đạo, vừa viêm nhiễm đường tiết niệu. Có bệnh nhân một năm gặp tôi khám bệnh 10 - 12 lần vì liên tục tiểu buốt, tiểu rát và lạm dụng thuốc kháng sinh", bác sĩ Thành chia sẻ.

Bác sĩ Lê Võ Minh Hương (phòng công tác xã hội Bệnh viện Từ Dũ, TP.HCM) cho biết teo âm đạo là khi thành âm đạo trở nên mỏng, khô và dễ bị viêm. Điều này xảy ra khi cơ thể phụ nữ tạo ra ít estrogen hơn, gặp nhiều nhất là thời kỳ trong và sau mãn kinh.

Khô âm đạo thường là dấu hiệu đầu tiên, và sau đó có thể gặp triệu chứng ở cả âm đạo và đường tiết niệu như âm đạo khô hoặc rát, tiết dịch thường, nhiễm nấm, nóng rát khi đi tiểu, dễ bị nhiễm trùng đường tiết niệu, chảy máu trong hoặc sau khi quan hệ tình dục...

"Thủ phạm" thuốc lá, stress, béo phì...

Bác sĩ Thành cho biết thêm sụt giảm nội tiết tố khiến buồng trứng hoạt động kém dần (bắt đầu từ 35 tuổi) và dần bị "liệt" khi bước vào giai đoạn mãn kinh (khoảng 50 - 51 tuổi).

Như vậy, triệu chứng khô, teo âm đạo có thể xuất hiện trước 10 năm mãn kinh. Điều này khiến nhiều chị em phụ nữ lầm tưởng là chỉ khi bước vào giai đoạn mãn kinh thì âm đạo mới khô, teo.

Riêng ở phụ nữ đang cho con bú cũng thường bị mất kinh nguyệt (tức buồng trứng không hoạt động trong giai đoạn này, các bác sĩ gọi là mãn kinh tạm thời) nên âm đạo thường khô, teo. Nếu hoạt động tình dục trong thời điểm này sẽ rất đau, rát. Khi ngừng cho con bú thì buồng trứng hoạt động trở lại.

Lý giải nguyên nhân tại sao độ tuổi phụ nữ bị khô, teo âm đạo ngày càng trẻ hóa, bác sĩ Thành nêu có hai yếu tố tác động là thể chất và tinh thần.

Thực tế hiện rất nhiều phụ nữ mắc bệnh lý chuyển hóa (béo phì, thừa cân, rối loạn mỡ máu...), kết hợp với hút thuốc lá chủ động và thụ động, lười vận động, sẽ làm giảm cảm nhận âm đạo.

Không những thế, một bệnh lý rất phổ biến ở người trẻ đó là stress. Trong khi đó, chúng lại ảnh hưởng sâu sắc đến hệ nội tiết của người phụ nữ qua việc ức chế hoàn toàn hoạt động buồng trứng. Ví dụ dễ thấy nhất là khi chị em phụ nữ stress sẽ bị chậm kinh, thậm chí mất chu kỳ kinh nguyệt.

Một trong những sai lầm trong việc chăm sóc, vệ sinh khiến âm đạo khô là lạm dụng dung dịch vệ sinh phụ nữ.

Nhiều chị em phụ nữ đã dùng dung dịch này rửa với tần suất 2-3 lần/ngày vì có cảm giác rất sạch. Tuy nhiên, sau một thời gian thì không thể tiết được chất nhờn khi quan hệ. Bác sĩ Thành khuyến cáo khi rửa âm đạo chỉ cần rửa bằng nước lọc 1 lần/ngày.

Bác sĩ Minh Hương cho biết thêm nồng độ estrogen cũng có thể giảm do thời kỳ cho con bú, dùng thuốc kháng estrogen, một số loại thuốc tránh thai có tính kháng estrogen mạnh, phẫu thuật cắt bỏ cả hai buồng trứng, hóa trị, xạ trị vùng chậu, điều trị nội tiết tố.

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng những phụ nữ không sinh thường có nhiều khả năng gặp các vấn đề liên quan đến hội chứng tiết niệu - sinh dục của thời kỳ mãn kinh hơn những người đã từng sinh thường ngả âm đạo.